Oklahoma

Oklahoma esas Usana stato. Lu havas kom vicini Kansas norde, Arkansas e Missouri este, Texas sude e weste, Nova Mexikia weste, e Kolorado nord-weste. Segun la demografiala kontado di 2020, ol havis 3 959 353 habitanti. Lua tota surfaco esas 181 035 km².

Oklahoma Stato di Usa Ravinego Wichita. Chefurbo Oklahoma-urbo Maxim granda urbo Oklahoma-urbo Oficala linguo o lingui: Angla, Choctaw e Cherokee Surfaco 181 035 km² Habitanti Denseso di habitantaro 3 959 353 (2020) 19,98 hab./km² Guvernisto Kevin Stitt (R) Fondita o kreita 6ma di novembro 1907 Posto-kodexo abreviuro OK Horala zono UTC-6 (UTC-5 dum somero) Reto www.ok.gov

La nomo Oklahoma originis de du Choctaw vorti: okla homma, literale signifikanta "reda populo".

Historio

Oklahoma habitesas da homi de adminime la lasta glacial-epoko. En Burnham, komtio Woods, trovesis restaji pri homala habitado de plua kam 11 mil yari ante nun. Inter cirkume yaro 800 e 1450 tale nomizita "Mississippiana kulturo" prosperis en la regiono, e konstruktis funerala kolineti. Altra importanta kulturi en la regiono esis l'ancestri di le Wichita, le Tonkawa e le Apache.

L'unesma vizito di Europano a la regiono eventis en 1541, kande Hispano Francisco Vázquez de Coronado voyajis tra la regiono. Dum la 17ma yarcento, René-Robert Cavelier, sinioro de La Salle, revendikis la tota fluvio Mississippi e lua enfluanti kom parto de Louisianne (anke nomizita Nova-Francia). En 1762, la teritorio cedesis a Hispana imperio. En 1800 ol itere kontrolesis da Francia, ed en 1803 ol aquiresis da Usa dum la kompro di Louisianne.

Parto di la posa teritorio di Oklahoma rezervesis por divenar hemo di 5 indijena tribui: Choctaw, Seminole, Creek, Cherokee e Chickasaw. Ca tribui, qui rezistis abandonar sua teritorii, koaktesis translojar su. Exemple le Chocktaw en 1831, l'unesma tribuo ekpulsita de sua originala teritorio, evento qua divenis konocata kom "treko di lakrimi" (Trail of Tears). Le Cherokee koaktesis movar su en 1835, e kande 16 mil ek li restis en sua teritorio originala, 7 mil soldati sendesis por ekpulsar li. Cirkume 4 mil Cherokee mortigesis dum ca marcho adweste.

Oklahoma divenis Usana stato ye la 16ma di novembro 1907.

Geografio

Precipua artiklo: Listo pri municipi en Oklahoma

La maxim granda urbo di stato esas Oklahoma-urbo. Altra importanta urbi esas Tulsa e Broken Arrow.

La precipua riveri di la stato esas Arkansas, qua debushas an fluvio Mississippi, e la Reda Rivero Sudala, qua debushas an rivero Atchafalaya, en Louisiana.

La maxim alta monto dil stato esas Black Mesa, kun 1515 metri di altitudo.

Ekonomio

L'ekonomio di Oklahoma esas diversa, nome l'industri di aviacado, energio, equipuri por transporto, nutrivi, elektronikal equipuri e telekomuniki.