Lög og réttlæti

Lög og réttlæti (pólska: Prawo i Sprawiedliwość, skammstöfun PiS) er þjóðernissinnaður íhaldssamur stjórnmálaflokkur í Póllandi. Flokkurinn var stofnaður árið 2001 af bræðunum Lech og Jarosław Kaczyński.

Lög og réttlæti Prawo i Sprawiedliwość
Formaður	Jarosław Kaczyński
Stofnár	2001; fyrir 24 árum (2001)
Höfuðstöðvar	ul. Nowogrodzka 84/86 02-018, Varsjá, Póllandi
Stjórnmálaleg hugmyndafræði	Íhaldsstefna, pólsk þjóðernishyggja, hægri-lýðhyggja, evróefasemdum
Einkennislitur	Dökkblár   Hvítur   Rauður
Sæti á neðri þingdeild
Sæti á efri þingdeild
Sæti á Evrópuþinginu
Vefsíða	pis.org.pl

Flokkurinn sigraði í kosningunum árið 2005 og Lech Kaczýnski var kosinn til forsetaembættis.^[1] Jarosław var í stöðu forsætisráðherra en boðaði til kosninga árið 2007, þar sem flokkurinn endaði í öðru sæti á eftir Borgaraflokknum (Platforma Obywatelska).^[2] Nokkrir framstæðir leiðtogar flokksins, þar á meðal Lech Kaczýnski, létust í flugslysi árið 2010.^[3]

Árið 2015 var frambjóðandi flokksins, Andrzej Duda, kjörinn forseti Póllands.^[4] Í kjölfarið fékk flokkurinn meirihluta í þingkosningunum. Flokkurinn fór fyrir ríkisstjórn Póllands frá 2015 til 2023, fyrst undir forsæti Beatu Szydło og síðan Mateuszar Morawiecki. Í þingkosningum árið 2023 vann bandalag frjálslyndra stjórnarandstöðuflokka samanlagðan meirihluta á þingi og batt enda á stjórn Laga og réttlætis.^[5]

Kjörfylgi

Þingkosningar
Kosningar	Neðri þingdeild (Sejm)				Efri þingdeild (Senat)	Ríkisstjórn
	Atkvæði	% atkvæða	Sæti	Þingsæti	Þingsæti
2001	1.236.787	9,50	4.	44	0	Stjórnarandstaðan
2005	3.185.714	26,99	1.	155	49	Samsteypustjórn
2007	5.183.477	32,11	2.	166	39	Stjórnarandstaðan
2011	4.295.016	29,89	2.	157	31	Stjórnarandstaðan
2015	5.711.687	37,58	1.	235	61	Meirihluti
2019	8.051.935	43,59	1.	235	48	Meirihluti
2023	7.640.854	35,38	1.	194	34	Stjórnarandstaðan

Sveitarstjórnarkosningar
Kosningar	Svæðisráð		Sýslunefndir		Sveitarstjórnir	Borgarforsetar, borgarstjórar, bæjarstjórar
	% atkvæða	Fulltrúar	% atkvæða	Fulltrúar	Fulltrúar	Fulltrúar
2002	Samsteypustjórn með PO		?	?	?	?
2006	25,08	170	19,76	1242	3079	77
2010	23,07	141	17,24	1085	2885	37
2014	26,89	171	23,53	1517	?	124
2018	34,13	254	30,46	2114	5808	234
2024	34,27	239	29,94	2080	3069	105

Kosningar til Evrópuþingsins
Kosningar	Atkvæði	% atkvæða	Sæti	Þingsæti
2004	771.858	12,67	3.	7
2009	2.017.607	27,40	2.	15
2014	2.246.870	31,78	2.	19
2019	6.192.780	45,38	1.	26
2024	4.359.443	36,16	2.	20