Stofn (málfræði)

Stofn kallast sá hluti orðs sem ekki breytist í beygingu.

Fyrir aðrar merkingar orðsins má sjá aðgreiningarsíðuna.

Stofn nafnorða

Stofn nafnorða má finna með því að sjá hvaða hluti orðsins er eins í öllum föllum. (Stofn sterka nafnorða finnst í þolfalli eintölu) Stofn veikra nafnorða finnst með því að taka sérhljóðann frá nf et

• stofn orðsins ‚hestur‘ er ‚hest‘
• stofn orðsins ‚kona‘ er ‚kon‘
• stofn orðsins ‚tunna er ,tunn‘

Hjá sumum nafnorðum er -r stofnlægt í endingu orðs (t.d. veður > veðri).

Stofn lýsingarorða

Stofn lýsingarorða má finna með því að setja orðið í kvenkyn nefnifall eintölu.^[1]

• (hann er) stór → (hún er) stór
• (hann er) dapur → (hún er) döpur
• (hann er) ungur → (hún er) ung

Stofn sagnorða

Algengast er að stofn sagnorða sé fundinn með að fjarlægja -a^[2] eða -ja af nafnhættinum, og er það sú aðferð sem kennd er í grunnskólum.^[3]

Sumir líta hinsvegar á að veikar sagnir sem beygjast eftir fjórða flokki haldi a-inu þar sem það helst að mestu við beygingu, og stofn orðins að baka sé þar með baka.^[4][5]

Dæmi

• Stofn sagnorðsins „kaupa“ er kaup
• Stofn sagnorðsins „fara“ er far
• Stofn sagnorðsins „taka“ er tak
• Stofn sagnorðsins „vera“ er ver
• Stofn sagnorðsins „velja“ er vel
• Stofn sagnorðsins „elska“ er elsk (eða elska)
• Stofn sagnorðsins „baka“ er bak (eða baka)
• Stofn sagnorðsins „kalla“ er kall (eða kalla)
• Stofn sagnorðsins „skrifa“ er skrif (eða skrifa)
• Stofn sagnorðsins „hrópa“ er hróp (eða hrópa)