Túnvingull

Túnvingull (fræðiheiti: Festuca richardsonii eða Festuca rubra ssp. arctica^[1]) er grastegund sem finnst villt á Íslandi, sem og beggja vegna Atlantshafs.^[2] Túnvingull er algengasta grastegund landsins og finnst upp í allt að 1200 metra hæð. Hann er talinn deilitegund af rauðvingli sem er heiti yfir Festuca rubra.^[3] Rauðvingull er hávaxnari en túnvingull og verður rauðleitari þegar líðður á sumarið. Hann var innfluttur til sáningar á túnum og meðfram vegum. ^[4]

Túnvingull
Túnvingull (Festuca rubra)
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae) Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta) Flokkur: Einkímblöðungar (Liliopsida) Ættbálkur: Grasættbálkur (Poales) Ætt: Grasaætt (Poaceae) Ættkvísl: Vinglar (Festuca) Tegund: Túnvingull
Tvínefni
Festuca richardsonii Linnaeus

Greiningareinkenni

Túnvingull er puntgras sem nær 40-80 sm hæð. Punturinn hefur yfirleitt fáar greinar sem bera stór smáöx (5-8 blóm). Þau eru gjarnan loðin og raða sér oftast upp öðru megin við stöngulinn, þannig að punturinn er afar grannur. Hann er ýmist gráleitur eða brúnn á litinn.

Blöð túnvinguls eru mjó (0,5-1 mm) og er hann duglegur að mynda þéttvaxna hliðarsprota.

Notkun

Túnvingli var sáð í tún fyrr á árum, en því er nú hætt að mestu, sökum þess að hann er frekar léleg fóðurplanta. Í dag er tegundin aðallega notuð til landgræðslu, enda afar þurrkþolin og hentar þar af leiðandi vel í sandjarðvegi.

Latneskt heiti

Latneskt heiti túnvinguls er Festuca rubra sé það ræktað upp af fræi, en sé það villt, t.d. í íslenskri náttúru, heitir það Festuca richardsonii.^{[heimild vantar]}

Samlífi

Túnvingull er ein þeirra grastegunda sem sveppurinn korndrjóli vex á.^[5]

Ítarefni

• Studier over den genetiske variasjonen mellom og innen populasjoner av rødsvingel (Festuca rubra L.), doktorsritgerð Ríkharðs Brynjólfssonar frá Landbúnaðarháskólanum á Ási, 1976.