Spacewar!

Spacewar! — კოსმოსური ბრძოლის ვიდეო თამაში, რომელიც 1962 წელს სტივ რასელმა მარტინ გრეცთან, უეინ ვიტანენთან, ბობ სანდერსთან, სტივ პაინერთან და სხვებთან თანამშრომლობით შექმნა. ის დაიწერა ახლად დაყენებული DEC PDP-1 მინი-კომპიუტერისთვის მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში. „Spacewar!“-ის შექმნის შემდეგ, მის განვითარებაში წვლილი შეიტანეს მიმდებარე უნივერსიტეტების სტუდენტებმა და თანამშრომლებმა, მათ შორის იყვნენ დენ ედვარდსი და პიტერ სემსონი. „Spacewar!“ პირველი ცნობილ ვიდეო თამაშია, რომლის თამაშიც მრავალ კომპიუტერულ სისტემაზე იყო შესაძლებელი.

Spacewar!
დეველოპერ(ებ)ი	Steve Russell
გამომცემელი	Steve Russell
პლატფორმ(ებ)ი	PDP-1
გამოსვლის თარიღი	აპრილი, 1962
ჟანრ(ებ)ი	კოსმოსური სიმულატორი
რეჟიმ(ებ)ი	მრავალმოთამაშიანი
დიზაინერ(ებ)ი	სტივ რასელი
პროგრამისტ(ებ)ი	სტივ რასელი

გეიმპლეი

თამაშში ფიგურირებს ორი კოსმოსური ხომალდი, „the needle“ და „the wedge“, რომლებიც ვარსკვლავის გრავიტაციის ზემოქმედების ქვეშ მანევრირებისას საჰაერო ბრძოლაში არიან ჩართულნი.^[1][2] ორივე ხომალდს აკონტროლებენ მოთამაშეები. თითოეულ ხომალდს აქვს შეზღუდული შეიარაღება და საწვავი მანევრირებისთვის. მოთამაშის მიერ აჩქარების შეწყვეტის შემთხვევაშიც კი, ხომალდები ინარჩუნებენ მოძრაობას. ვარსკვლავთან ახლოს ფრენა გრავიტაციული აჩქარების მისაღებად გავრცელებული ტაქტიკა იყო. ხომალდები ნადგურდებიან ტორპედოსთან, ვარსკვლავთან ან ერთმანეთთან შეჯახებისას. ნებისმიერ დროს მოთამაშეს შეუძლია გამოიყენოს ჰიპერსივრცის ფუნქცია ეკრანზე ახალ და შემთხვევით ადგილას გადასასვლელად, თუმცა ზოგიერთ ვერსიაში ყოველი გამოყენება ზრდის ხომალდის განადგურების რისკს. თამაშს თავდაპირველად PDP-1-ზე არსებული გადამრთველებით აკონტროლებდნენ, თუმცა ბობ სანდერსმა შექმნა ადრეული გეიმპადი თამაშის კონტროლის სირთულისა და მოუხერხებლობის შესამცირებლად.

გავლენა ინდუსტრიაზე

„Spacewar!“ ვიდეო თამაშების ადრეული ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და გავლენიანი თამაშია. ის მეტად პოპულარული იყო 1960-იანი წლების პროგრამისტების მცირე საზოგადოებებში და საჯარო დომენის კოდი ფართოდ იყო პორტირებული და ხელახლა შექმნილი იმ დროის სხვა კომპიუტერულ სისტემებზე, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც მონიტორების მქონე კომპიუტერული სისტემები ათწლეულის ბოლოს უფრო გავრცელებული გახდა. ის აგრეთვე ხელახლა შეიქმნა და ხელმისაწვდომია უფრო თანამედროვე პროგრამირების ენების გამოყენებით PDP-1 ემულატორებზე. მან პირდაპირი გავლენა მოახდინა ბევრ სხვა ვიდეო თამაშზე, როგორებიცაა პირველი კომერციული არკადული ვიდეო თამაშები, „Galaxy Game“ და „Computer Space“ (ორივე 1971 წელს), და მოგვიანებით თამაშები, როგორიცაა „Asteroids“ (1979). 2007 წელს „Spacewar!“ დასახელდა ისტორიაში ათ ყველაზე მნიშვნელოვან ვიდეო თამაშს შორის, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა კონგრესის ბიბლიოთეკის თამაშების კანონს, ხოლო 2018 წელს ორგანიზაციების The Strong და ელექტრონული თამაშების ისტორიის საერთაშორისო ცენტრის მიერ ის შეყვანილი იქნა მსოფლიო ვიდეო თამაშების დიდების დარბაზში.

ლიტერატურა

• Bell, C. Gordon; Mudge, J. Craig; McNamara, John E. (1978) Computer Engineering: A DEC View of Hardware Systems Design. Digital Press. ISBN 978-0-932376-00-8.
• DeMaria, Rusel; Wilson, Johnny L. (December 2003) High Score!: The Illustrated History of Electronic Games, 2nd, McGraw Hill/Osborne. ISBN 978-0-07-223172-4.
• Donovan, Tristan (April 20, 2010). Replay: The History of Video Games. Yellow Ant. ISBN 978-0-9565072-0-4.
• Levy, Steven (1984). Hackers: Heroes of the Computer Revolution. Doubleday. ISBN 978-0-385-19195-1.
• Rutter, Jason; Bryce, Jo (May 9, 2006) Understanding Digital Games. SAGE Publications. ISBN 978-1-4129-0034-8.
• Smith, Alexander (November 27, 2019). They Create Worlds: The Story of the People and Companies That Shaped the Video Game Industry. CRC Press. ISBN 978-1-138-38990-8.
• Wolf, Mark J. P. (June 5, 2012). Before the Crash: Early Video Game History. Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-3450-8.
• (August 30, 2016) Guinness World Records 2017 Gamer's Edition. Guinness World Records. ISBN 978-1-910561-40-9.

რესურსები ინტერნეტში

• შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „Spacewar!“ ვიკისაწყობში.
• Spacewar! — კომიუტერების ისტორიის მუზეუმი
• The original Spacewar! source code running on PDP-1 emulator in Java, in JavaScript, and on an FPGA implementation of a PDP-1
• Spacewar – Internet Archive