Наурыз мейрамы
Түркі халықтарының ұлттық мейрамы / From Wikipedia, the free encyclopedia
Наурыз мейрамы — ежелгі заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы. Қазіргі күнтізбе бойынша (наурыздың 22) күн мен түннің теңесуі кезіне келеді. Көне парсы тілінде нава=жаңа + рәзаңһ=күн, «жаңа күн» мағынасында, қазіргі парсы тілінде де сол мағынамен қалған (но=жаңа + роуз=күн; мағынасы «жаңа күн»), яғни «жаңа жылды» (күн өсуін белгілеуі) білдіреді.
Наурыз мейрамы | |
---|---|
Көктем мен Жаңа жылды қарсы алу мейрамы | |
Басқаша аталуы | Ұлыстың Ұлы күні |
Қайда өткізіледі | Қазақстан, Албания, Ауғанстан, Әзербайжан, Босния және Герцеговина, Иран, Пәкістан, Тәжікстан, Түркия, т.б. |
Түрі | Халықаралық деңгейдегі мейрам |
Мағынасы | Жаңа жыл мейрамы |
Күн-айы | наурыздың 22-і (Қазақстанда; басқа елдерде наурыздың 20-сында, наурыздың 21-інде болуы мүмкін) |
Мейрамдауы | Наурыз көже, Хафтсин - Иранда, т.б. |
2010 жылдың 10 мамырынан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясының 64-қарарына сәйкес 21 наурыз "Халықаралық Наурыз күні" болып аталып келеді.[1] Бас ассамблея өзінің берген түсініктемесінде "Наурызды көктем мерекесі ретінде 3000 жылдан бері Балқан түбегінде, Қара теңіз аймағында, Кавказда, Орта Азияда және Таяу Шығыста 300 миллион адам тойлап келе жатқандығын" мәлімдеді. Ал ЮНЕСКО болса, 2009 жылдың 30 қыркүйегінде Наурыз мейрамын адамзаттың материалдық емес мәдени мұра тізіміне кіргізді.[2]
Қазақстанда Наурыз мейрамы үш күн: 21-23 наурыз аралығында аталып өтіледі (2010 жылдан бастап). Жалпы, Наурыз парсы, кавказ және түрік секілді халықтардың арасында көктем мейрамы және жаңа жылдың басталуы ретінде тойланады. Ол Иранда 21 наурызда, ал Орталық Азия елдерінде және Әзербайжанда, мемлекеттік мереке ретінде Тәжікстанда және Қазақстанда - 22 наурызда, Өзбекстан мен Түркияда 21 наурыз күні аталып өтіледі.