1913 жыл
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
1913 жыл — Григориан күнтізбесі бойынша аптаның үшінші күні, яғни сәрсенбіде басталады. Кібісе жыл емес.
| Грегориан күнтізбесі | 1913 MCMXIII |
| Юлиан күнтізбесі | 1912 — 1913 (14 қаңтардан бастап) |
| Рим қаласының құрылуынан бастап | 2665 — 2666 (4 мамырдан бастап) |
| Византия күнтізбесі | 7421 — 7422 (14 қыркүйектен бастап) |
| Еврей күнтізбесі |
5673 — 5674 ה'תרע"ג — ה'תרע"ד |
| Ислам күнтізбесі | 1331 — 1332 |
| Армения күнтізбесі | 1362 ԹՎ ՌՅԿԲ
|
| Қытай күнтізбесі | 4609 — 4610 壬子 — 癸丑 қара егеуқұйрық — қара бұқа |
| Ефиопия күнтізбесі | 1905 — 1906 |
| Инду күнтізбесі | |
| - Викрам самват | 1969 — 1970 |
| - Шака самват | 1835 — 1836 |
| - Кали-юга | 5014 — 5015 |
| Иран күнтізбесі | 1291 — 1292 |
Бұл біздің заманымыздың 1913 жылы, II мыңжылдықтың 913-жылы, XX ғасырдың 13-жылы, 20 ғасырдың 2-онжылдығының 3-жылы, 1910 жылдардың 4-жылы болып табылады.
Remove ads
Оқиғалар
- 3 қаңтар - Бірінші Балқан соғысы: Грекия эгейдің шығыс бөлігіндегі Хиос аралын басып алуды аяқтайды, аралдағы соңғы Осман күштері берілді.
- 23 қаңтар - Билікке Энвер паша келді .
- 1 ақпан - Нью-Йорк орталық станциясы қайта құрылғаннан кейін әлемдегі ең үлкен теміржол вокзалы ашылды .
- 3 ақпан - АҚШ Конституциясына федералды үкіметке барлық кіріс көздерінен табыс салығын енгізуге және жинауға мүмкіндік беретін он алтыншы түзету ратификацияланды.
- 13 ақпан - Тубтен Гяцо, 13-ші Далай лама Тибеттің Цин әулетінен тәуелсіздігін жариялады .
- 23 ақпан - Иосиф Сталинді Петроградтағы Ресей құпия полициясы тұтқындап Сібірге жер аударды.
- 4 наурыз - Вудро Вильсон Уильям Тафттың орнына АҚШ президенті болып сайланды
- 5 сәуір - АҚШ футбол федерациясы құрылды.
- 24 Сәуір – Нью-Йоркте Касс Гилберт жобалаған Woolworth Building ғимаратының құрылысы аяқталды. Ол сол сәтте әлемдегі ең биік ғимарат болып аттанып, келесі онжылдықта бұл атағын сақтап қалды.
- 24-25 мамыр - Адольф Гитлер Венадан Мюнхенге көшті.
- 1 маусым - Екінші Балқан соғысына жол ашқан одақ туралы грек-серб келісіміне қол қойылды.
- 11 маусым - Норвегияда әйелдерге сайлау құқығы енгізілді.
- 18 маусым - Араб Конгресі ашылды, онда араб ұлтшылдары Осман империясындағы қалаған реформаларды талқылау үшін кездеседі.
- 19 маусым - Оңтүстік Африка Парламенті өздері тұратын аумақтардың қара тұрғындарының жерді иеленуін шектейтін байырғы жерлер туралы заң қабылдады.
- 29 маусым - Екінші Балқан соғысы басталды. Болгария Сербия мен Грекияға шабуыл жасады.
Remove ads
- 10 шілде - Румыния Болгарияға соғыс жариялады.
- 13 шілде – Румыния әскерінде соғыс кезінде тырысқақтың таралуы басталды.
- 4 тамыз - Қытай Республикасында Чунцин қаласы Тәуелсіздік жариялады, республикалық күштер екі аптаның ішінде көтерілісті басты.
- 10 тамыз - Екінші Балқан соғысын аяқтаған Бухарест бейбітшілік келісіміне қол қойылды. Македония бөлініп, Солтүстік Эпирус Албанияның құрамына енді.
- 29 қыркүйек - Ыстанбұлда Осман империясы мен Болгария Корольдігі арасында Константинополь келісіміне қол қойылды.
- 10 қазан - АҚШ президенті Вудро Вильсон Панама каналының құрылысын аяқтай отырып, Гамбоа бөгетін жаруды бастады .
- 6 қараша - Махатма Ганди Оңтүстік Африкадағы үнді кеншілерінің шеруіне басшылық ету кезінде қамауға алынды.
- 30 желтоқсан - Италия "Мона Лизаны" Францияға қайтарды.
- Сәулелерді «кванттау» ішкері қозғалыстардың да тек секірмелі түрде өзгеріске ұшырайтынын аңғартты [1913 ж. дат физигі Нильс Бор (1885 – 1962)]. Осы кезеңде ағылшын физигі Эрнест Резерфорд (1871 – 1937) заттардың альфа-бөлшектерді шашырату құбылысын зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтер негізінде атом ядросының болатынын тәжірибе жүзінде дәлелдеді.
- Нильс Хендрин Давид 1913 ж. М. Планктың энергияны кванттау туралы идеясы бойынша жасалған Резерфорд атомы моделі негізінде өзінің сутекке ұқсас атомдық теориясын ұсынды.
Туғандар
Тағы қара: Санат:1913 жылы туғандар
Қайтыс болғандар
Тағы қара: Санат:1913 жылы қайтыс болғандар
Тағы қараңыз
Түсініктемелер
|
Бұл — жыл туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads