ហុកកៃដូ

ហុកកៃដូ (ជប៉ុន: 北海道, ហេបប៊ឺន: Hokkaidō^?, បកប្រែតាមព្យញ្ជនៈ "សៀគ្វីសមុទ្រខាងជើង" ឬ "តំបន់សមុទ្រខាងជើង"), ឈ្មោះផ្លូវការ​ ខេត្តសៀគ្វីហុកកៃដូ គឺជាកោះធំទីពីររបស់ប្រទេសជប៉ុន និងរួមមានខេត្តធំជាងគេ និងខាងជើងបំផុត^[១] ច្រកសមុទ្រត្ស៊ឹហ្គារុបំបែកហុកកៃដូពី កោះហុនស្យ៊ូ កោះទាំងពីរត្រូវបានតភ្ជាប់ដោយផ្លូវរថភ្លើងក្រោមសមុទ្រផ្លូវរូងក្រោមដីសេកាន់

ហុកកៃដូ 北海道
ខេត្ត
ភាសាជប៉ុន
• ជប៉ុន	北海道
• រ៉ូម៉ាជី	Hokkaidō
ទង់ Symbol
Location of ហុកកៃដូ
ប្រទេស	ជប៉ុន
តំបន់	ហុកកៃដូ
កោះ	ហុកកៃដូ
រាជធានី	សាប៉ូរ៉ូ
ទីក្រុង​​ធំ	សាប៉ូរ៉ូ
បែងចែករង	ស្រុក: 74, ក្រុង: 179
រដ្ឋាភិបាល
• អភិបាល	ណាអុមីឈី ស៊ឹហ្ស៊ឹគី
ផ្ទៃក្រឡា
• សរុប	៨៣៤២៣.៨៤ គម2 (៣២.២១០ ម៉ាយ ការ)
ចំណាត់ថ្នាក់ផ្ទៃក្រឡា	ទី 1
ប្រជាជន (31 ឧសភា 2019)
• សរុប	៥,២៨១,២៩៧
• ចំណាត់ថ្នាក់	ទី 8
• សន្ទភាព	០.០៦៣/km2 (០.១៦/sq mi)
ក្រមអ.ម.អ. ៣១៦៦	JP-01
គេហទំព័រ	pref.hokkaido.lg.jp

ទីក្រុងធំជាងគេនៅលើកោះហុកកៃដូគឺជារដ្ឋធានីរបស់ខ្លួនគឺទីក្រុងសាប៉ូរ៉ូ ដែលជាទីក្រុងតែមួយគត់ដែលកំណត់ដោយច្បាប់របស់ខ្លួន​ កោះសាហាលីនស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល 43 គីឡូម៉ែត្រ (26 ម៉ាយ) ទៅភាគខាងជើងរបស់ហុកកៃដូ​ ហើយនៅភាគខាងកើត និងឦសានគឺកោះគូរីល ដែលគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសរុស្ស៊ី ទោះ​បី​ជា​បួន​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ភាគ​ច្រើន​ត្រូវ​បាន​ទាមទារ​ដោយ​ជប៉ុន ឈ្មោះហុកកៃដូពីមុនត្រូវបានគេស្គាល់ថា អេហ្សូ (អិហ្សុ)^[២]

ភូមិសាស្ត្រ

រុក្ខជាតិ និងសត្វ

រុក្ខជាតិនិងសត្វដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់^[៣]

ឈ្មោះ	ប្រភេទ	កំណត់ចំណាំ
ខ្លាឃ្មុំពណ៌ត្នោតអ៊ុស្ស៊ឹរិ	សត្វ
ឥន្ទ្រីសមុទ្រស្ទេលល័រ	សត្វ
ចចកហុកកៃដូ	សត្វ	ប្រភេទរងដែលផុតពូជរបស់ចចកពណ៌ប្រផេះ (Canis lupus).
ក្តាន់ស៊ីកាអេហ្សុ	សត្វ
អេហ្សុរិស	សត្វ	ហៅផងដែរថាកំប្រុកអេហ្សុ
កញ្ជ្រោងក្រហមអេហ្សុ	សត្វ
អេហ្សុតានូគី	សត្វ
ឆ្កែហុកកៃដូ	សត្វ
ដុសាន់កុ	សត្វ	ហៅផងដែរថាសេះហុកកៃដូ
ជីងចក់វ៉ាយវ៉ាយផឺរុស	សត្វ
សាឡាម៉ាន់ឌឺអេហ្សុ	សត្វ
Dolly Varden trout	សត្វ
ស្រល់ជេហ្សូ	រុក្ខជាតិ
Picea glehnii	រុក្ខជាតិ
កុលាបជប៉ុន	រុក្ខជាតិ

ឧទ្យាន

ខេត្តហុកកៃដូរួមកោះតូចដែលជុំវិញកោះហុកកៃដូដូចជា កោះរិស៊ិរិ កោះរេប៊ុង និងកោះអុគឹស៊ិរិ

ក៏មានឧទ្យានជាតិចំនួន 6 ផ្សេងទៀតផងដែរគឺ

• ឧទ្យានជាតិស៊ិរិតុកុ (知床) (មានទាំងសមុទ្រ និងបឹង)
• ឧទ្យានជាតិអាកាំង (阿寒) (ជាបឹង)
• ឧទ្យានជាតិគុស៊ិរ៉ុស៊ិត្ស៊ឹហ្គេន (釧路湿原) (ជាតំបន់ដីសើម)
• ឧទ្យានជាតិដៃសិត្ស៊ឹហ្សាន់ (大雪山) (ជាជួរភ្នំ)
• ឧទ្យានជាតិស៊ីកុត្ស៊ឹ-តូយ៉ា (支笏洞爺) (ជាបឹង)
• ឧទ្យានជាតិរីស៊ីរី-រេប៊ុន-សារ៉ុបិត្ស៊ឹ (利尻礼文サロベツ) (ជាកោះ)

អនុខេត្ត

ផែនទីរបស់កោះហុកកៃដូ បង្ហាញពីអនុខេត្ត និងទីក្រុងសំខាន់ៗ

ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរ		ឈ្មោះជាភាសាជប៉ុន (ឈ្មោះផ្លូវការ, តួកាន់ជិនិងតួកាតាកាណា)	ឈ្មោះជាតួរ៉ូម៉ាំង	ទីក្រុងសំខាន់	ទីក្រុងធំបំផុត	ចំនួនប្រជាជន (2009)	តំបន់ (km2)	ក្រុង
1	សូរ៉ាជី	空知総合振興局	Sorachi	អ៊ីវ៉ាមីហ្សាវ៉ា (岩見沢市)	អ៊ីវ៉ាមីហ្សាវ៉ា (岩見沢市)	338,485	5,791.19	10 ទីក្រុង	14 ក្រុង
ក	↳ អ៊ីស៊ីការិ	石狩振興局	Ishikari	សាប៉ូរ៉ូ (札幌市)	សាប៉ូរ៉ូ (札幌市)	2,324,878	3,539.86	6 ទីក្រុង	1 ក្រុង	1 ភូមិ
2	ស៊ិរិបេស៊ិ	後志総合振興局	Shiribeshi	គុតចាន់ (倶知安町)	អុតារុ (小樽市)	234,984	4,305.83	1 ទីក្រុង	13 ក្រុង	6 ភូមិ
3	អ៊ិប៊ុរិ	胆振総合振興局	Iburi	មុរ៉ុរ៉ាន់ (室蘭市)	តុម៉ាកុម៉ៃ (苫小牧市)	419,115	3,698.00	4 ទីក្រុង	7 ក្រុង
ខ	↳ ហ៊ីដាកា	日高振興局	Hidaka	អ៊ូរ៉ាកាវ៉ា (室蘭市)	ស៊ីនហ៊ីដាកា (室蘭市)	76,084	4,811.97		7 ក្រុង
4	អូស៊ីម៉ា	渡島総合振興局	Oshima	ហាកុដាតេ (室蘭市)	ហាកុដាតេ (室蘭市)	433,475	3,936.46	2 ទីក្រុង	9 ក្រុង
គ	↳ ហ៊ីយ៉ាម៉ា	檜山振興局	Hiyama	អេសាស៊ី (江差町)	សេតាណា (せたな町)	43,210	2,629.94		7 ក្រុង
5	កាមីកាវ៉ា	上川総合振興局	Kamikawa	អាសាហ៊ីកាវ៉ា (旭川市)	អាសាហ៊ីកាវ៉ា (旭川市)	527,575	10,619.20	4 ទីក្រុង	17 ក្រុង	2 ភូមិ
ឃ	↳ រុម៉ូអ៊ី	留萌振興局	Rumoi	រុម៉ូអ៊ី (留萌市)	រុម៉ូអ៊ី (留萌市)	53,916	3,445.75	1 ទីក្រុង	6 ក្រុង	1 ភូមិ
6	សូយ៉ា	宗谷総合振興局	Sōya	វ៉ាកកាណៃ (稚内市)	វ៉ាកកាណៃ (稚内市)	71,423	4,625.09	1 ទីក្រុង	8 ក្រុង	1 ភូមិ
7	អុកហុតស្គ៍	オホーツク総合振興局	Okhotsk	អាបាស៊ីរី (網走市)	គីតាមី (北見市)	309,487	10,690.62	3 ទីក្រុង	14 ក្រុង	1 ភូមិ
8	តុកាជី	十勝総合振興局	Tokachi	អុប៊ិហ៊ិរ៉ុ (帯広市)	អុប៊ិហ៊ិរ៉ុ (帯広市)	353,291	10,831.24	1 ទីក្រុង	16 ក្រុង	2 ភូមិ
9	គុស៊ីរ៉ូ	釧路総合振興局	Kushiro	គុស៊ីរ៉ូ (釧路市)	គុស៊ីរ៉ូ (釧路市)	252,571	5,997.38	1 ទីក្រុង	6 ក្រុង	1 ភូមិ
ង	↳ នេមុរ៉ុ	根室振興局	Nemuro	នេមុរ៉ុ (根室市)	នេមុរ៉ុ (根室市)	84,035	3,406.23	1 ទីក្រុង	4 ក្រុង	*
* ជប៉ុន​ទាមទារ​ផ្នែក​ខាង​ត្បូង​របស់​ប្រជុំ​កោះគូរីល (ដែនដី​ខាង​ជើង) បច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសរុស្ស៊ី ជាកម្មសិទ្ធិរបស់អនុខេត្តនេម៉ុរ៉ុបែងចែកជាប្រាំមួយភូមិ. ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តារាងខាងលើមិនរាប់បញ្ចូលទិន្នន័យរបស់កោះទាំងនេះទេ។

អាកាសធាតុ

រូបភាពផ្កាយរណបរបស់កោះហុកកៃដូក្នុងរដូវរងា

ក្នុងនាមជាតំបន់ត្រជាក់បំផុតរបស់ប្រទេសជប៉ុន ហុកកៃដូមានរដូវក្តៅត្រជាក់ និងរដូវរងាទឹកកក/ព្រិល ភាគច្រើនរបស់កោះធ្លាក់នៅក្នុងតំបន់អាកាសធាតុទ្វីបសើមជាមួយនឹងការចាត់ថ្នាក់អាកាសធាតុកូប៉ិន Dfb (hemiboreal) នៅក្នុងតំបន់ភាគច្រើនប៉ុន្តែ Dfa (រដូវក្តៅសើមទ្វីប) នៅតំបន់ទំនាបដីគោកមួយចំនួន​ សីតុណ្ហភាពជាមធ្យមខែសីហាមានចាប់ពី 17 ដល់ 22 °C (62.6 ដល់ 71.6 °F) ខណៈពេលដែលសីតុណ្ហភាពខែមករាជាមធ្យមមានចាប់ពី −12 ដល់ −4°C (10.4 ដល់ 24.8°F) ក្នុងករណីទាំងពីរអាស្រ័យលើកម្ពស់ និងចម្ងាយពីមហាសមុទ្រ ទោះបីជាសីតុណ្ហភាពនៅភាគខាងលិចរបស់កោះមាននិន្នាការក្តៅជាងនៅភាគខាងកើតបន្តិច សីតុណ្ហភាពខ្ពស់បំផុតមិនធ្លាប់មានគឺ 39.5°C (103.1°F) នៅថ្ងៃទី 26 ឧសភា 2019^[៤]

ផ្នែកខាងជើងរបស់ហុកកៃដូធ្លាក់ចូលទៅក្នុងជីវមាត្រតៃកា (Taiga biome) ដែលមានព្រិលធ្លាក់ខ្លាំង^[៥] ការធ្លាក់ព្រិលប្រែប្រួលយ៉ាងទូលំទូលាយចាប់ពី 11 ម៉ែត្រ (400 អ៊ិន្ឈ៍) នៅលើភ្នំដែលនៅជាប់នឹងសមុទ្រជប៉ុនចុះដល់ប្រហែល 1.8 ម៉ែត្រ (71 អ៊ិន្ឈ៍) នៅលើឆ្នេរសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក កោះនេះមានទំនោរទៅរកព្យុះព្រិលដាច់ស្រយាលដែលបង្កើតជាផ្ទាំងទឹកកកយូរអង្វែង ទឹកភ្លៀងសរុបប្រែប្រួលពី 1,600 មីលីម៉ែត្រ (63 អ៊ិន្ឈ៍) នៅលើភ្នំរបស់សមុទ្រជប៉ុនឆ្នេរសមុទ្រប្រហែល 800 មីលីម៉ែត្រ (31 អ៊ិន្ឈ៍) (ទាបបំផុតនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន)​ នៅលើឆ្នេរសមុទ្រអុកហុតស្គ៍និងតំបន់ទំនាបខាងក្នុង និងរហូតដល់ប្រហែល 1,100 មីលីម៉ែត្រ (43 in) នៅខាងប៉ាស៊ីហ្វិក ជាទូទៅគុណភាពខ្ពស់របស់ព្រិលម្សៅ និងភ្នំជាច្រើននៅហុកកៃដូ ធ្វើឱ្យវាក្លាយជាតំបន់ពេញនិយមសម្រាប់កីឡាព្រិល​ ការធ្លាក់ព្រិលជាធម្មតាចាប់ផ្តើមយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងខែវិច្ឆិកា និងរមណីយដ្ឋានជិះស្គី (ដូចជានៅនិសេកុ ហ្វុរ៉ាណុ តេអ៊ីណិ និង រុស៊ុត្ស៊ឹ​) ជាធម្មតាដំណើរការនៅចន្លោះខែធ្នូ និងខែមេសា កោះហុកកៃដូប្រារព្ធអាកាសធាតុរដូវរងារបស់ខ្លួននៅឯពិធីបុណ្យព្រិលសាប៉ូរ៉ូ

ក្នុងរដូវរងា ការឆ្លងកាត់សមុទ្រអុកហុតស្គ៍ច្រើនតែមានភាពស្មុគស្មាញដោយផ្ទាំងទឹកកករសាត់ រួមផ្សំជាមួយនឹងខ្យល់បក់ខ្លាំងដែលកើតឡើងក្នុងរដូវរងា នេះជារឿយៗនាំឱ្យការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវអាកាស និងសកម្មភាពផ្លូវសមុទ្រត្រូវបញ្ឈប់ហួសពីឆ្នេរភាគខាងជើងរបស់កោះហុកកៃដូ​ កំពង់ផែនៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក និងសមុទ្រជប៉ុន ជាទូទៅមិនមានទឹកកកពេញមួយឆ្នាំ ទោះបីជាទន្លេភាគច្រើនត្រជាក់ក្នុងរដូវរងាក៏ដោយ

ខុសពីកោះធំៗផ្សេងទៀតរបស់ជប៉ុន ហុកកៃដូជាធម្មតាមិនរងផលប៉ះពាល់ដោយរដូវវស្សាខែមិថុនាដល់ខែកក្កដា និងកង្វះសំណើមដែលទាក់ទង និងជាធម្មតាក្តៅ ជាជាងក្តៅ អាកាសធាតុនៅរដូវក្តៅធ្វើឱ្យអាកាសធាតុរបស់ខ្លួនក្លាយជាការទាក់ទាញសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរមកពីផ្នែកផ្សេងទៀតនៃប្រទេសជប៉ុន

វិចិត្រសាល

• 
  ទីក្រុងសាប៉ូរ៉ូ
• 
  អាសាហ៊ីកាវ៉ា
• 
  ហាកុដាតេ
• 
  គុស៊ីរ៉ុ
• 
  អុប៊ិហ៊ីរ៉ុ
• 
  គីតាមី
• 
  អ៊ីវ៉ាមិហ្សាវ៉ា
• 
  អាបាស៊ីរិ
• 
  វ៉ាកកាណៃ
• 
  នេមុរ៉ុ
• 
  រុម៉ុអ៊ិ

សេដ្ឋកិច្ច

ទោះបីជាមានឧស្សាហកម្មធុនស្រាលក៏ដោយ (ជាពិសេសការកិនក្រដាស និងផលិតស្រាបៀរ) ប្រជាជនភាគច្រើនត្រូវបានជួលដោយវិស័យសេវាកម្ម ក្នុងឆ្នាំ 2001 វិស័យសេវាកម្ម និងឧស្សាហកម្មទីបីផ្សេងទៀត បានបង្កើតច្រើនជាង 3/4 នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប^[៦]

វិស័យកសិកម្ម និងឧស្សាហកម្មចម្បងផ្សេងទៀតដើរតួយ៉ាងធំនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ហុកកៃដូ ហុកកៃដូមានដីដាំដុះសរុបជិតមួយភាគបួននៃប្រទេសជប៉ុន ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខមួយនៅក្នុងប្រទេសក្នុងការផលិតផលិតផលកសិកម្មជាច្រើន រួមមាន ស្រូវសាលី សណ្តែកសៀង ដំឡូង មើមស្ពៃផ្អែម ខ្ទឹមបារាំង ល្ពៅ ពោត ទឹកដោះគោឆៅ និងសាច់គោ ហុកកៃដូក៏មានព្រៃឈើចំនួន 22% របស់ប្រទេសជប៉ុន ដែលមានឧស្សាហកម្មឈើធំ ខេត្ត​នេះ​ជា​ខេត្ត​ដំបូង​គេ​ក្នុង​ប្រទេស​ក្នុង​ការ​ផលិត​ផលិតផល​សមុទ្រ និង​វារីវប្បកម្ម^[៦] ទំហំកសិដ្ឋានជាមធ្យមនៅហុកកៃដូគឺ 26 ហិកតាសម្រាប់កសិករម្នាក់ក្នុងឆ្នាំ 2013 ដែលមានទំហំធំជាងមធ្យមភាគជាតិចំនួន 2.4 ហិកតាជិត 11 ដង^[៧]

ទេសចរណ៍ជាឧស្សាហកម្មសំខាន់ ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលរដូវក្តៅដ៏ត្រជាក់ នៅពេលដែលភ្ញៀវទេសចរត្រូវបានទាក់ទាញទៅកាន់កន្លែងបើកចំហរបស់ហុកកៃដូពីផ្នែកក្តៅ និងសើមកាន់តែច្រើនរបស់ប្រទេសជប៉ុន និងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីផ្សេងទៀត ក្នុងអំឡុងពេលរដូវរងា ជិះស្គី និងកីឡារដូវរងាផ្សេងទៀតនាំអ្នកទេសចរផ្សេងទៀត និងអន្តរជាតិកាន់តែខ្លាំងឡើងទៅកាន់កោះនេះ^[៨]

ការជីកយករ៉ែធ្យូងថ្មបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មរបស់ហុកកៃដូ ជាមួយវាលធ្យូងថ្មអ៊ីស៊ិការិ ទីក្រុងដូចជាមុរ៉ុរ៉ាន់ត្រូវបានបង្កើតឡើងជាចម្បងដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តំបន់ដែលនៅសល់នៃប្រជុំកោះជាមួយនឹងធ្យូងថ្ម.^[៩]

ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ

ហុកកៃដូមានទំនាក់ទំនងជាមួយខេត្ត រដ្ឋ និងអង្គភាពផ្សេងៗទៀតនៅទូទាំងពិភពលោក^[១០]

• អាល់ប៊ឺតា ប្រទេសកាណាដា តាំងពីឆ្នាំ 1980^{[១១][១២]}
• ហីឡុងជាំង, ប្រទេសចិន, តាំងពីឆ្នាំ 1980^[១១]
• ម៉ាសាឈូសេត, សហរដ្ឋអាមេរិក, តាំងពីឆ្នាំ 1988^{[១១][១៣]}
• តំបន់សាហាលីន, ប្រទេសរុស្ស៊ី, តាំងពីឆ្នាំ 1998^[១១]
• ប៊ូសាន, ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង, តាំងពីឆ្នាំ 2005
• ខេត្តក្យង់សាំងខាងត្បូង, ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង, តាំងពីឆ្នាំ 2006
• សេអ៊ូល, ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង, តាំងពីឆ្នាំ 2010^[១៤]
• ខេត្តឈៀងម៉ៃ, ប្រទេសថៃ, តាំងពីឆ្នាំ 2013^[១៥]
• ធីមប៊ូ, ប្រទេសភូតាន
• រដ្ឋហាវ៉ៃ, សហរដ្ឋអាមេរិក^[១៦]

គិតត្រឹមខែមករា ឆ្នាំ 2014 ទីក្រុងបុគ្គលចំនួន 74 នៅហុកកៃដូមានកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងបងប្អូនជាមួយទីក្រុងចំនួន 114 នៅក្នុងប្រទេសចំនួន 21 ផ្សេងៗគ្នានៅទូទាំងពិភពលោក^[១៧]