លុចសំបួ

ប្រទេសលុចសំបួ (ភាសាលុចសំបួ៖ Lëtzebuerg, ភាសាបារាំង៖ Luxembourg, ភាសាអាល្លឺម៉ង់៖ Luxemburg) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា មហាពញារដ្ឋលុចសំបួ គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងលិច។ ប្រទេសនេះមានព្រំដែនជាប់ជាមួយប្រទេសបែលហ្សិកនៅភាគខាងលិចនិងជើង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅភាគខាងកើត និងប្រទេសបារាំងនៅភាគខាងត្បូង។ រាជធានីរបស់វាគឺ ទីក្រុងលុចសំបួ^[៨] ហើយវាក៏ជាធានីមួយក្នុងចំណោមធានីផ្លូវការទាំងបួនរបស់សហភាពអឺរ៉ុបផងដែរ (រួមគ្នាជាមួយទីក្រុងព្រុចសែល ហ្វ្រង់ហ្វឺត និងស្ត្រេសបួ) និងលើសពីនេះ វាជាអាសនៈនៃតុលាការយុត្តិធម៌នៃសហភាពអឺរ៉ុប ដែលត្រូវជាអាជ្ញាធរតុលាការខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប។^[៩] វប្បធម៌ ប្រជាជន និងភាសារបស់លុចសំបួមានទំនាក់ទំនងគ្នាច្រើនជាមួយប្រទេសជិតខាង ពោលគឺមានវប្បធម៌ចម្រុះបារាំង និងអាល្លឺម៉ង់។ ភាសាលុចសំបួ គឺជាភាសាជាតិតែមួយគត់របស់ប្រជាជនលុចសំបួ ដូចដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់។^[១០] ក្រៅពីលើភាសាលុចសំបួ ភាសាបារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់នៅក្នុងកិច្ចការរដ្ឋបាល និងតុលាការ។ ភាសាទាំងបីត្រូវបានចាត់ទុកថារួមគ្នាជាភាសារដ្ឋបាលរបស់ប្រទេស។^[១១]

មហាពញារដ្ឋលុចសំបួ

Groussherzogtum Lëtzebuerg (ភាសាលុចសំបួ) Grand-Duché de Luxembourg (ភាសាបារាំង) Großherzogtum Luxemburg (ភាសាអាល្លឺម៉ង់)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
បាវចនា "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (ភាសាលុចសំបួ) "Nous voulons rester ce que nous sommes" (ភាសាបារាំង) "Wir wollen bleiben, was wir sind" (ភាសាអាល្លឺម៉ង់) "យើងចង់រក្សានូវអ្វីៗដែលយើងមាន"
ភ្លេងជាតិ "Ons Heemecht" ("មាតុភូមិយើង") ព្រះរាជភ្លេង: "វីលហែម"
ទីតាំងប្រទេសលុចសំបួ (ក្រហម) នៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប
រាជធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	លុចសំបួ[១] 49°48′52″N 06°07′54″E
ភាសាផ្លូវការ	ភាសាជាតិ៖ ភាសាលុចសំបួ ភាសារដ្ឋបាល៖ ភាសាលុចសំបួ ភាសាបារាំង ភាសាអាល្លឺម៉ង់[lower-alpha ១]
សញ្ជាតិ (២០១៧)	៥០.៩% លុចសំបួ ១៨.២% ព័រទុយកាល់ ១៣.៥% បារាំង ១០.៣% អាល្លឺម៉ង់ ៧.១% ជនជាតិផ្សេងៗ
សាសនា (ឆ្នាំ ២០១៨[២])	៧៣.២% គ្រិស្តសាសនា —៦៣.៨% រ៉ូម៉ាំងកាតូលិក —៩.៤% និកាយគ្រិស្តផ្សេងៗ ២៣.៤% គ្មានជំនឿសាសនា ៣.២% សាសនាផ្សេងៗ
រដ្ឋាភិបាល	រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស្រ័យសភាឯកភូត
- ព្រះមហាពញាក្សត្រ	វីលៀម (Guillaume V)
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	សាវីអេ ប៊ីតែល
នីតិបញ្ញត្តិ	សភាតំណាងរាស្ត្រ
ទទួលឯករាជ្យ
- ពីចក្រភពបារាំង និងដំណើរក្លាយជាមហាពញារដ្ឋលុចសំបួ	១៥ មីនា ១៨១៥
- ឯករាជ្យភាពក្នុងសហភាពបុគ្គលជាមួយហុល្លង់ (សន្ធិសញ្ញាទីក្រុងឡុងដ៍)	១៩ មេសា ១៨៣៩
- បញ្ជាក់សន្ធិសញ្ញាទីក្រុងឡុងដ៍ឡើងវិញ	១១ ឧសភា ១៨៦៧
- សហភាពបុគ្គលជាមួយព្រះរាជាណាចក្រហុល្លង់បានបញ្ចប់	២៣ វិច្ឆិកា ១៨៩០
- ធ្លាក់ក្រោមការត្រួតត្រារបស់ចក្រភពអាល្លឺម៉ង់នៅអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១	១ សីហា ១៩១៤
- រំដោះចេញពីអាល្លឺម៉ង់ណាស៊ី	១៩៤៤ / ១៩៤៥
- ទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ	២៤ តុលា ១៩៤៥
- ក្លាយជាស្ថាបនិកនៃសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប[lower-alpha ២]	១ មករា ១៩៥៨
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	២,៥៨៦.៤ គ.ម២   (ទី១៦៨)
- ផ្ទៃទឹក (%)	០.២៣ (២០១៥)[៣]
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)	៦៣៣,៦២២[៤] (ទី១៦៨)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១១)	៥១២,៣៥៣
- ដង់ស៊ីតេ	២៤២ នាក់/គ.ម២   (ទី៥៨)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)
- សរុប	៦៦.៨៤៨ ពាន់លានដុល្លារ[៥] (ទី៩៩)
- ក្នុងម្នាក់	១១២,០៤៥ ដុល្លារ[៥] (ទី២)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៩)
- សរុប	៦៩.៤៥៣ ពាន់លានដុល្លារ[៥] (ទី៦៩)
- ក្នុងម្នាក់	១១៣,១៩៦ ដុល្លារ[៥] (ទី១)
ជីនី (២០១៩)	៣២.៣[៦] មធ្យម · ទី១៩
HDI (២០១៩)	០.៩១៦[៧] ខ្ពស់ណាស់ · ទី២៣
រូបិយវត្ថុ	អឺរ៉ូ (€) (EUR)
ល្វែងម៉ោង	UTC+១ (CET)
- រដូវក្តៅ (DST)	UTC+២ (CEST)
ទម្រង់កាលបរិច្ឆេទ	dd.mm.yyyy
ទិសបើកបរ	ស្ដាំ
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៣៥២
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.lua
ដែន .eu ក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់ផងដែរព្រោះថាប្រទេសនេះជារដ្ឋសមាជិកមួយនៃសហភាពអឺរ៉ុប។