ពញាអភ័យភូបេគ្រ (ប៉ែន)

ប្រាយ៉ាអៃភូបេត (ប៊ែន) ពីមុនហៅថា បែន ជាអភិបាលក្រុង បាត់ដំបង និង សៀមរាប ក្នុង រជ្ជកាលព្រះបាទរាមាទី២ ពីឆ្នាំ ១៨១០ ដល់ ១៨១៤។

พระยาอภัยภูเบศร (แบน)
អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង- សៀមរាប
ក្នុងការិយាល័យ ១៨១០–១៨១៤
ព្រះមហាក្សត្រ	ស្ដេចរាមាទី២
មុន	ចៅហ្វាបែន
បន្ទាប់	ចៅពញាភូបេគ្រ(រស់)
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន
កើត	ប៉ែន
ស្លាប់	១៨១៤
កូន	៩ នាក់

នៅពេលដែល ចៅហ្វាបែន ស្លាប់ នៅបាងកកបានពិចារណាតែងតាំង ប៉ែន ជាចៅពញាអភ័យភូបេគ្រ ជាអភិបាលក្រុងបាត់ដំបង- សៀមរាប។ តួនាទី និងសកម្មភាពសំខាន់ៗរបស់លោកគឺនៅពេលដែលការបះបោររបស់ខ្មែរផ្ទុះឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩១០។ ប៉ែនបានប្រមូលផ្តុំទាហាន សាងសង់កំផែង ធ្វើកំពែង ហើយបានស្នើសុំកងទ័ពពីនគររាជសីមា និងចន្ទបុរី ឱ្យរៀបចំទ័ពទៅជួយ និងឈរជើងនៅបាត់ដំបង។ នៅពេលដែល ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា បានដឹងអំពីការរៀបចំនៅបាត់ដំបង លោកបានប្រើអំណាចរបស់យួនដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូល ប៉ែន ឱ្យចូលរួមជាមួយបក្សរបស់គាត់ ហើយមិនផ្តល់ជំនួយដល់ភាគីថៃ។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ប៉ែន មិន​បាន​បង្វែរ​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ឡើយ។ ^[១]

ប៉ែនក៏បានបញ្ចប់បញ្ហាដែលនាំឲ្យមានជម្លោះជាមួយវៀតណាម ដោយប្រគល់ ណាក់ធី ដែលជាភរិយា និងម្តាយក្មេករបស់លោក ទៅថ្វាយព្រះបាទនរាយណ៍រាជា។ ការណ៍​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រួសារ​សម្ដេច​ក្រុម​ព្រះ​ខ្មែរ​នៅ​ខេត្ត​បាត់ដំបង​មាន​ស្ថិរភាព។ ពួកគេជាច្រើនបានធ្វើចំណាកស្រុកជាមួយណាក់ធី ដែលធ្វើឲ្យយួន និងខ្មែរមិនអាចស្វែងរកហេតុផលដើម្បីវាយខេត្តបាត់ដំបងបាន។

នៅឆ្នាំ១៨១២ អភិបាលខេត្តបាត់ដំបងបានដើរតួនាទីការពារក្រុងព្រំដែនថៃ ដោយវាយតទល់នឹងកងទ័ពខ្មែររបស់ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា មុនពេលទៅដល់ទីក្រុងបាងកក។ លោកគ្រប់គ្រងបាត់ដំបងបាន៥ឆ្នាំរហូតដល់ទ្រង់ស្លាប់នៅឆ្នាំ១៨២៤ ^[២]

កូនប្រុសស្រី

លោក មានកូន ៩ នាក់ដូចខាងក្រោម៖

• ព្រះវិសេសុន្ធ (ទៀង)
• ព្រះភគឌីបូរក្ស (ស្រី)
• ព្រះពញា ត្រៃភព (អុង) ជាកូនចិញ្ចឹម
• ហ្លួងអាសាប្រាថេត
• លោកខ្លា
• ស្ត្រីល្អ
• អាំដាង ផាន
• អ្នកស្រី ម៉ុក
• ស្ត្រីបុរស