សាធារណរដ្ឋវ៉ៃម៉ា (ភាសាអាល្លឺម៉ង់៖ Weimarer Republik) គឺជាឈ្មោះរបបមិនច្បាស់លាស់មួយ (មិនជាផ្លូវការ) របស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ពីឆ្នាំ១៩១៨ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៣៣។ ឈ្មោះនៃរបបសាធារណរដ្ឋមួយនេះគឺកើតចេញមកពីទីក្រុងវ៉ៃម៉ា ដែលជាកន្លែងដែលទទួលកិច្ចប្រជុំរដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូងគេ។ ឈ្មោះដែលយកជាផ្លូវការគឺ Deutsches Reich (អង់គ្លេស: German Reich) ដែលមានតាំងពីឆ្នាំ១៨៧១ មកម្លេះ។ ទោះជាឈ្មោះនេះអាចប្រែមកថា "អាណាចក្រអាល្លឺម៉ង់"មែន ប៉ុន្តែពាក្យថា Reich ដែលយើងប្រើតំណាងឱ្យរបបនេះគឺមិនមានអត្តន័យអ្វីជាប់ទាក់ទងរាជានិយមនោះទេ។ ជាភាសាខ្មែរ យើងតែងហៅរដ្ឋមួយនេះថា ប្រទេសអាល្លឺម៉ងជាធម្មតា។ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បានក្លាយជាសាធារណរដ្ឋយ៉ាងជាក់ស្តែងនៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ១៩១៨ បន្ទាប់ពីអធិរាជវិលហែលម៍ទី២ បានដាក់រាជ្យបោះបង់រាជបល្ល័ង្កអាល្លឺម៉ង់និងព្រុសចោល។
ព័ត៌មានសង្ខេប អាណាចក្រអាល្លឺម៉ង់ Deutsches Reich, ធានី ...
អាណាចក្រអាល្លឺម៉ង់
Deutsches Reich
|
---|
១៩១៨–១៩៣៣[១][២][៣] |
|
បាវចនាEinigkeit und Recht und Freiheit "("ឯកភាព និងយុត្តិធម៌ និងសេរីភាព)" |
ភ្លេងជាតិDeutschlandlied" ("ចម្រៀងនៃអាល្លឺម៉ង់") |
 ផែនទីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ |
 រដ្ឋអាល្លឺម៉ង់នៅកំឡុងទស្សវត្ត ១៩២០ (រដ្ឋសេរីនៃព្រុស ជាមួយនឹងខេត្តរបស់វាត្រូវបានបង្ហាញជាពណ៌ខៀវ) |
ធានី | វ៉ៃម៉ា ក្រោយមកទីក្រុងប៊ែរឡាំង |
---|
ភាសាទូទៅ | ផ្លូវការ៖ ភាសាអាល្លឺម៉ង់
|
---|
សាសនា | ជំរឿងឆ្នាំ១៩២៥[៤] ៦៤.១% ប្រូតេស្តង់ (លូតឺរ៉ង់ កាលវិន, បង្រួបបង្រួម) ៣២.៤% រ៉ូម៉ាំងកាតូលិក ០.៩% ជ្វីហ្វ ២.៦% ផ្សេងៗទៀត |
---|
រដ្ឋាភិបាល | សាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធ ពាក់កណ្តាលប្រធានាធិបតីនិយម (១៩១៩–១៩៣០) សាធារណរដ្ឋ សហព័ន្ធក្រោមអំណាចផ្តាច់ការ (១៩៣០–១៩៣៣) |
---|
ប្រធានាធិបតី | |
---|
|
▪ ១៩១៩–១៩២៥ | ហ្រ្វេឌឺរីក អ៊ីប៊ឺត |
---|
▪ ១៩២៥–១៩៣៣ | ផាល វន ហ៊ីនឌិនប៊ឺក |
---|
|
អធិការបតី | |
---|
|
▪ ១៩១៩ (ដំបូង) | ហ្វីលីព ស្សាយដឺម៉ាន |
---|
▪ ១៩៣៣ (ចុងក្រោយ) | អាដុល ហ៊ីត្លែរ |
---|
|
នីតិបញ្ញត្តិ | សភាអាណាចក្រ |
---|
• ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ | ក្រុមប្រឹក្សាសភា |
---|
សម័យកាលប្រវត្តិសាស្រ្ត | សម័យរវាងសង្គ្រាម |
---|
|
▪ បង្កើតឡើង | ៩ វិច្ឆិកា ១៩១៨ |
---|
▪ អនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញ | ១១ សីហា ១៩១៩ |
---|
▪ រដ្ឋាភិបាលចាប់ប្រកាន់បទបញ្ញាត្តិ | ២៩ មីនា ១៩៣០[៥] |
---|
| ៣០ មករា ១៩៣៣ |
---|
▪ គ្រោះអគ្គិភ័យឆេះសភា | ២៧ មករា ១៩៣៣ |
---|
▪ សេចក្តីសម្រេច | ២៣ មីនា ១៩៣៣[៦][៧][៨] |
---|
|
ក្រឡាផ្ទៃ |
---|
១៩២៥[៩] | ៤៦៨៧៨៧ គ.ម២ (១៨១០០០ ម៉ាយ ក.) |
---|
ប្រជាជន |
---|
|
| ៦២,៤១១,០០០ |
---|
|
រូបិយវត្ថុ | - 1919–23 "Papiermark" (ℳ)
- 1923–33 Rentenmark
- 1924–33 Reichsmark (ℛℳ)
|
---|
|
|
បិទ