Раевский Степан Семёнович

Шаблон:Серпасыс абу

Раевский Степан Семёнович
Чужан лун:	1918-ӧд вося косму тӧлысь 21-ӧд лун(1918-04-21)
Чужанін:	Межадор (Сыктыв район), Усть-Сысольск уезд, Вӧлӧгда губерния, РСФСР[d]
Кулан кад:	1996-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 29-ӧд лун(1996-06-29) (78 арӧс)
Канму:	Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз  Рочму
Ошканпасъяс да премияяс:

Раевский Степан Семёнович (1918—1996) — челядьлы коми гижысь, вуджӧдчысь.

Олан туй

Степан Раевский чужӧма Вӧлӧгда губерняын Яренск уездса (ӧні — Сыктыв районса) Межадор сиктын 1918-ӧд вося косму тӧлысь 21-ӧд лунӧ. Батьыс — Семён Дмитриевич, Зӧтьӧ рӧдысь. Кӧкъямыс арӧсӧн пырӧма велӧдчыны. Велӧдысьнас вӧлӧма Иван Васильевич Жеребцов, коді волӧма Усть-Сысольскысь (гӧтырыс межадорса)^[1]. Визин сиктын сизим класс помалӧм бӧрын 10 тӧлысь велӧдчӧма курсъяс вылын да мӧдӧдчӧма босьтны вылыс тшупӧда тӧдӧмлун.

1938-ӧд воын помалӧма Коми канмуса педагогика институтысь история-филология факультет. Распределение серти уджалӧма Изьва районысь Мокчойса шӧр школаын роч кыв да литература велӧдысьӧн. Регыд мысти сійӧс босьтӧмаӧсь армияӧ, видзӧма рытыввыв граница.

Тышкасьӧма Айму вӧсна Ыджыд тышын медводдза лунсяньыс. Полкыс веськалӧма немеч кытшӧ, кытысь петӧмаӧсь сӧмын моз тӧлысь 2-ӧд лунӧ. Недыр мысти Ржев кар дорын ранитчӧма, бурдӧдчӧма Тейковоса госпитальын. Сы бӧрын тышкасьӧма Степнӧй фронтын да Курск мегырын. Сылӧн веськӧдлӧм улын батареяыс сулалӧма немечьяслы паныд Прохоровка дорын. Тайӧ тышас С.С. Раевский ёна ранитчӧма морӧсас. Бурдӧдчӧм бӧрас веськалӧма Карел фронтӧ, кӧні Титовка ю вуджӧмысь сылы сетӧмаӧсь Айму вӧсна Ыджыд тышса II тшупӧда орден.

Сэсся Степан Раевский тышкасьӧма Беларусь фронтын, кӧні том лейтенантӧс пасйӧмаӧсь Айму вӧсна Ыджыд тышса I тшупӧда орденӧн. Награда листас гижӧма, мый сылӧн веськӧдлӧм улын батареяыс бырӧдӧма 2 пушка, 14 пулемёт, 4 танк, 100 салдат да опицерӧс. Ветымын куим во абу висьтавлӧма матыссаясыслы, мый сьӧлӧм бердас новлӧдлӧма пуля.

Война бӧрын вӧлӧма ВКП(б)-са Коми обкомын инструкторӧн. 1949-ӧд воын локтӧма Коми небӧг лэдзанінӧ редакторӧн. Регыдъя кадӧн лома медшӧр редакторӧн, а 1958-ӧд восянь — директорӧн. Пенсия вылӧ петӧм бӧрас овмӧдчӧма Межадорӧ бать керкаас.

Степан Раевский кулӧма 1996-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 29-ӧд лунӧ.

Гижан удж

С. Раевский гижӧма новеллаяс, кодъясӧс вӧлі йӧзӧдӧма комиӧн торйӧн «Шоныд войвыв» небӧгын (1988), а сэсся рочӧн «Тёплый Север» ним улын (1971).

Гижысь отсасьӧма том редакторъяслы да авторъяслы, сёрнитӧма коми челядь литература да художественнӧй вуджӧдӧм йылысь чукӧртчӧмъяс вылын.

Уна гижӧдын шӧр геройнас вӧлӧма Юля внучкаыс.

Йӧзӧдӧма коми школаса ичӧт классъяслы учебникъяс. Медтӧдчана на пиын вӧлӧмаӧсь куим небӧг медся ичӧт велӧдчысьяслы: «Шонді югӧр» (1969), «Асъя кыа» (1970), «Чужан му» (1971). Тайӧ уджсьыс С.С. Раевскийлы вӧлі сетӧма И.А. Куратов нима Коми АССР-са канму премия (1974).

Степан Раевский сідзжӧ вуджӧдчӧма: комиӧдӧма роч да ставмирса классикъясӧс — А. Гайдарӧс, А. Голубеваӧс, Р. Фраерманӧс, А. Рекемчукӧс.

С.С. Раевский — СССР-са гижысь котырӧ пырысь (1957).

Небӧгъяс

Комиӧн

• Лыддьысян книга: начальнӧй школаса нёльӧд класслы. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1966. — 304 л.б.
• Шондi югӧр: первой классын лыддьысян книга / С.С. Раевский, А.С. Мозымова. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1969. — 246 л.б.
• Асъя кыа: 2 класслы лыддьысян книга / С.С. Раевский, А.С. Мозымова. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1970. — 303 л.б.
• Чужан му: 3 класса лыддьысян книга. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1971. — 303 л.б.
• Миян Войвыв: 1-2-ӧд классъяслы асшӧрысь лыддьысян книга. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1978. — 272 л.б.
• Би кинь: коймӧд классын асшӧрысь лыддьысян книга. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1980. — 136 л.б.
• Шоныд войвыв: висьтъяс. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1988. — 152 л.б.
• Пемӧсъяс йылысь сёрни-басни. Мойдъяс / Серпасалiс А.М. Гаранин. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1991. — 24 л.б.
• Курыд паметь: повесть, висьтъяс, новеллаяс / Серпасалiс С.Г. Терещенко. — Сыктывкар: Коми небӧг лэдзанін, 1990. — 192 л.б.

Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн

• Каталог выставки Коми книги и книжной графики / НТО полиграфии и издательств Коми АССР; [вступ. ст.: С.С. Раевский]. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1961. — 55 с.
• Тёплый север: лирические миниатюры: [для мл. шк. возраста] / Пер. с коми Д. В. Стахорского. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1993. — 168 с.

С.С. Раевский — редактор, небӧгъяс лӧсьӧдысь

• Калинин М.И. Колхознӧй строй йылысь да колхозницаяс йылысь / Ред. С.С. Раевский. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1950. — 13 л.б.
• Ликстанов И. Малышок: повесть / Ред. С.С. Раевский; вуджӧдiс Я.М. Рочев. — Сыктывкар: Коми гос. изд-во, 1950. — 296 л.б.
• Осеева В.А. Волшебнӧй кыв: висьтъяс / Вуджӧдiс Н.А. Щербакова; Ред. С.С. Раевский. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1950. — 24 л.б.
• Сельков В. Колхоз «Выльног» / Ред. С. Раевский. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1950. — 24 л.б.
• Фёдоров Г.А., Изъюров И. Зелёный конвейер: в лесах Койгородского леспромхоза / Ред. С.С. Раевский. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1950. — 32 с.
• Чоя-вока Алёнушка да Иванушка: [мойдъяс] / Ред. С. Раевский; вуджӧдiс В.А. Айбабин. — Сыктывкар: Коми гос. издат-во, 1950. — 44 л.б.
• Кошевая Е.Н. Пи йылысь повесть / Вуджӧдiс Я.М. Рочев; ред. С. Раевский. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1951. — 220 л.б.
• Полевой Б.Н. Ми — сӧветскӧй йӧз / Ред. С. Раевский; вуджӧдiсны: Г.А. Фёдоров, Д.В. Конюхов. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1951. — 125 л.б.
• Полевой Б.Н. Настоящӧй морт йылысь повесть / Ред. С. Раевский; вуджӧдіс Я.М. Рочев. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1951. — 318 л.б.
• Пыстин И.И. Бушкола вояс: 4 действиеа, 6 картинаа пьеса / Ред. С. Раевский, серпасалiс М.П. Безносов. - Сыктывкар : Коми госиздат, 1951. - 90 л.б.
• Калинин М.И. Политическӧй агитация йылысь / Ред. С. Раевский. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1952. — 31 л.б.
• Фёдоров Г.А. Юргӧ вӧр: ӧти действиеа пьеса / Ред. С. Раевский; серпасалiс М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1952. — 24 л.б.
• Попов П.П. Рӧднӧй литература: хрестоматия семилетньӧй да средньӧй школаса 5-öд кл. / Составитiс П.П. Попов; ред. С. Раевский. — 7-öд изд., перераб. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1952. — 232 л.б.
• Игнатов М.И. Шоръяс визувтӧны юӧ: повесть, висьт / Ред. С. Раевский; серпасалiс В. Краев. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1963. — 144 л.б.
• Куратов И.А. Сьылан менам, сьылан: кывбуръяс / Лӧсьӧдiс С.С. Раевский; серпасалiс С. Холопов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1973. — 112 л.б.
• Савин В.А. Эжва дорын: кывбуръяс, висьтъяс / Серпасалic С.А. Холопов; лӧсьӧдiс С.С. Раевский. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1976. — 88 л.б.
• Лебедев М.Н. Тулыс: кывбуръяс, басняяс / Лӧсьӧдiс С.С. Раевский; серпасалiс С.А. Холопов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1977. — 40 л.б.
• Чисталёв В.Т. Во гӧгӧр кытшовтӧм: кывбуръяс, висьтъяс / Лӧсьӧдiс С.С. Раевский; серпасалiс С.А. Холопов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1978. — 47 л.б.

С.С. Раевский — коми кыв вылӧ вуджӧдчысь

• Гайдар А.П. Вӧрын тшын. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1950. — 39 л.б.
• Гайдар А.П. Нёльӧд блиндаж. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1950. — 31 л.б.
• Голубева А. Уржумысь детинка: С.М. Кировлӧн челядьдыр да том кад йылысь повесть. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1951. — 192 л.б.
• Гончар А.Т. Знаменосецъяс: роман / Серпасалiс М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1955. — 432 л.б.
• Жестев М. Ичӧтик трактористлӧн приключениеяс / Ред. А. Морозова; вуджӧдiс С.С. Раевский. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1960. — 183 л.б.
• Коковин Е. Соломбалаын челядьдыр: повесть. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1952. — 146 л.б.
• Космодемьянская Л. Зоя да Шура йылысь повесть. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1952. — 225 л.б.
• Никитин Н.Н. Войвывса Аврора: роман / Ред. Д.В. Конюхов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1953. — 472 л.б.
• Рекемчук А.Е. Аслад — сӧмын сьӧлӧмыд: повесть, висьтъяс / Ред. С. Морозов; серпасалiс М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1962. — 132 л.б.
• Тендряков В.Ф. Повесть да рассказъяс / Ред. Д. Братинкова; обл. С. Холопова. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1958. — 222 л.б.
• Фраерман Р. Дикӧй пон Динго либӧ меддводдза любовь йылысь повесть / Ред. С.М. Морозов; серпасалiс Н. Ершов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1957. — 119 л.б.
• Шундик Н.Е. Ылi войвылын: повесть / Серпасалiс Н. Ершов. — Сыктывкар: Коми кн.изд-во, 1956. — 371 л.б.

Наградаяс

• РСФСР-са культураын нимӧдана уджалысь (1966)
• «Почёт пас» орден (1971)
• Коми АССР-са канму премия (И.А. Куратов нима) (1974)

Паметь

• Межадорын чужан керка стенмас казьтылана пас.

Ӧшмӧсъяс

• Раевский Степан Семёнович
• Коми Республикаса Национальнӧй библиотека
• Остапова А. Межадорса «Дядя Стёпа» // Коми му, 2018 во. Косму тӧлысь 19-ӧд лун.
• С. С. Раевскӧйлӧн гижӧдъяс «Коми гижӧд» онлайн небӧгаинын