Bitus

Bītus^{[1][2][3][4][5][6][7][8]} (bīnārius dĭgĭtus, verbum amalgamatum^[1][9][10]), vel bītum^[3] vel bīt^[3] tantum (indeclinabile), est singula nota numeri in systemate numerico binario in computationibus electronicis adhibito.

Telarium Bouchonianum (1725), apud Museum artium negotiorumque^(fr)(d) Lutetiae ostentum.

Multipla biti

Multipla decimalia (SI)
kilobitus	103 biti (kbit)
megabitus	106 biti (Mbit)
gigabitus	109 biti (Gbit)
terabitus	1012 biti (Tbit)
petabitus	1015 biti (Pbit)
exabitus	1018 biti (Ebit)
zettabitus	1021 biti (Zbit)
yottabitus	1024 biti (Ybit)
Multipla binaria (ISO/IEC)
kibibitus	210 biti (Kibit)
mebibitus	220 biti (Mibit)
gibibitus	230 biti (Gibit)
tebibitus	240 biti (Tebit)
pebibitus	250 biti (Pebit)
exbibitus	260 biti (Eibit)
zebibitus	270 biti (Zibit)
yobibitus	280 biti (Yibit)

Redactio datorum in discretos bitos primum per tesseras foratas^(en)(d) a Basilio Bouchon^(fr)(d) et Ioanne Baptista Falcon^(fr)(d) inventas anno 1732 explorata est. Eadem excogitatio anno 1804 a Iosepho Maria Jacquard^(fr)(d) (per eius telarium^(en)(d)) perficiebatur, ac postea a Simone Korsakov^(en)(d), Carolo Babbage, et Hermanno Hollerith^(en)(d) adhibita est. Simili machinatione, formā taeniae foratae^(en)(d), primi opifices officinarum IBM ad data servanda usi sunt.

In iis exemplis, foramina et eorum absentia (illic ubi foramen exspectabatur) utramque notam numeri in systemate binario repraesentabant.

Alphabetum Morsianum (1837) primaque instrumenta teletypica^(en)(d) (1887) et bitis usa sunt ad notitias mittendas.

Anno 1928 Radulphus Hartley^(en)(d) suasit ut logarithmus basi 2 eligeretur mensio informationis.^[11] Verbo biti primum Claudius Elwood Shannon anno 1948 in suo commentario disceptatorio “A Mathematical Theory of Communication^(en)(d)” usus est.^[12][13][14] Ipse originem vocabuli Ioanni Wilder Tukey^(en)(d) attribuit, qui die 9 Ianuarii 1947 notam intra Bell Labs divulgandam scripserat ubi verbo bit locutionem Anglicam binary information digit (i.e. ‘nota numeri informationis binariae’) compendii fecit.^[15]

Cum ars informatica progrederetur, octobitus^(en)(d) vel octetus (i.e. octonio^[16] bitorum) factus est numerus minimus bitorum qui in quacumque serie datorum computatralium exsistere possunt, ideo in plerisque architecturis computatralibus octoni biti sunt minima unitas memoriae allocabilis.

In redactione^(en)(d) ASCII^(en)(d),^[17] octonio (septenio + unibitus vacuus) adhibetur ad singulum characterem repraesentandum. In historia computatrorum aliae compages quoque exploratae sunt.^[18][19]

In theoria informationis^(en)(d), singulus bitus entropiam cuiuscumque fortuitae quantitatis variabilis binariae (seu quae aequali probabilitate uni aut zero tantum congruere potest) mētītur.^[20] Eadem etiam est informatio acquisita cum valor variabilis fiat notus.^[21][22] In honorem Claudii Elwood Shannon mathematici Michiganiensis, bitus ut unitas informationis etiam shannon appellatur.^[23]

Biti indicantur litterā minusculā “b”, quae non confundenda est cum littera “B” capitanea, octonionem bitorum (Anglice byte) indicante.

Greges bitorum minimi in architectura computatrorum adhibiti

Biti	Anglice	Latine	Maximus numerus captus[24]
1	single bit, unibit	singulus bitus, unibitus	1
2	dibit, crumb, quartic digit, quad, semi-nibble, nyp	dibitus, binio (-onis, m.) – sc. “bitorum”, mica[25]	3
3	tribit, triad, triade	tribitus, ternio (-onis, m.) – sim.	7
4	nibble, nybble	quadribitus, quaternio (-onis, m.)	15
5	pentad, pentade	quinio (-onis, m.)	31
6	hexad, hexade, sextet	senio (sim.)	63
7	heptad, heptade	septenio	127
8	byte, octet	octobitus, octonio, octet(t)us, morsus[26] (-ūs, m.)	255
12	slab	duodenio, syllaba	4095
15	parcel	quindenio, fascis[27] (-is, m.)	32765
16	doublet, wyde, chawmp	duplex – sc. “series bitorum”	65535
18	chomp, chawmp	duodevicenio	262143
32	quadlet, tetra	quadruplex – sim.	4294967295
64	octlet, octa	octuplex	18446744073709551615
128	hexlet, paragraph	sedecuplex, paragraphus	∼ 3.4028… × 1038
2048	page	pagina	∼ 3.2317… × 10616

Redactio in notas ASCII

Tabella redactionis in notas ASCII, e consilio pro uniformitate MIL-STD-188^(en)(d) seriei 100 capta (1972).

Conferatur pagina principalis: Redactio in notas ASCII.

In redactione in notas ASCII, octonio bitorum (septenio + unibitus vacuus) adhibetur ad singulum characterem repraesentandum. Characteres a zerensimo ad tricensimum secundum, una cum charactere centensimo vicensimo septimo, sunt metacharacteres – i.e. invisibiles notae quae peculiares iussūs praescribunt (e.g. de tono emittendo, de versu finiendo, de spatio creando, et cetera).

Redactio in notas ASCII

		0	1	2	3	4	5	6	7
		000	001	010	011	100	101	110	111
0	0000	NUL0	DLE16	SP32	048	@64	P80	`96	p112
1	0001	SOH1	DC117	!33	149	A65	Q81	a97	q113
2	0010	STX2	DC218	"34	250	B66	R82	b98	r114
3	0011	ETX3	DC319	#35	351	C67	S83	c99	s115
4	0100	EOT4	DC420	$36	452	D68	T84	d100	t116
5	0101	ENQ5	NAK21	%37	553	E69	U85	e101	u117
6	0110	ACK6	SYN22	&38	654	F70	V86	f102	v118
7	0111	BEL7	ETB23	'39	755	G71	W87	g103	w119
8	1000	BS8	CAN24	(40	856	H72	X88	h104	x120
9	1001	HT9	EM25	)41	957	I73	Y89	i105	y121
10	1010	LF10	SUB26	*42	:58	J74	Z90	j106	z122
11	1011	VT11	ESC27	+43	;59	K75	[91	k107	{123
12	1100	FF12	FS28	,44	<60	L76	\92	l108	|124
13	1101	CR13	GS29	-45	=61	M77	]93	m109	}125
14	1110	SO14	RS30	.46	>62	N78	^94	n110	~126
15	1111	SI15	US31	/47	?63	O79	_95	o111	DEL127

Nexus interni

• Shannon (unitas)
• Algebra booleana (logica)
• Basis (mathematica)
• Computatrum
• Nota numeri
• Notatio positionalis
• Porta AUT
• Porta ET
• Porta NON
• Porta NON-ET
• Porta NON-VEL
• Porta VEL
• Porta logica
• Logica NON-ET
• Logica NON-VEL