Carolus Fridericus Gauss

Carolus Fridericus Gauss (natus Johann Carl Friedrich Gauß die 30 Aprilis 1777; mortuus die 23 Februarii 1855) fuit mathematicus et scientiarum doctus Germanicus, qui multos progressus in multis campis effecit, inter quos theoria numerorum, statistica, explicatio mathematica (analysis), aequatio differentialis topologia, geometria differentialis, geodesia, geophysica, electrostatica, magnetismus, astronomia, optica. In statistica methodum quadratorum minimorum cognovit.

Carolus Fridericus Gauss

Res apud Vicidata repertae:

Carolus Fridericus Gauss: imago

Carolus Fridericus Gauss: subscriptio

Nativitas: 30 Aprilis 1777; Brunsvicum
Obitus: 23 Februarii 1855; Gottinga
Patria: Confoederatio Rhenana, Regnum Hannoveranum
Nomen nativum: Johann Carl Friedrich Gauß

Familia

Genitores: Gebhard Dietrich Gauss; Dorthea Benze
Coniunx: Friederica Wilhelmine Waldeck, Johanna Osthoff
Proles: Eugene Gauss, Joseph Gauß, Wilhelmine Gauss, Therese Gauss, Wilhelm Gauß

Memoria

Sepultura: Albanifriedhof

Tantopere in scientia tam prodiit ut et "princeps mathematicorum"^[1] et "maximus mathematicus post antiquitatem" aliquando appellatur, atque inter computatores numeratur. Gauss unus e potentissimis mathematicis in historia, cum Archimede, Newtono, Eulero, aestimatur.^[2] Dixit Gauss "Mathematica regina scientiarum est et theoria numerorum regina mathematicae est."^[3]

Asteroides 1001 Gaussia in eius honorem nominatus est.

Vita

Signum Gaussianum Brunsvici in loco natali positum.

Gauss in lecto mortuus iacet. Daguerreotypus, 1855.

Sepulcrum, Sepulcretum Albani in urbe Goettingae Germaniae.

Sigillum Gaussium cum sententiola: Pauca sed Matura.

Diploma membri correspondentis Academiae Scientiarum Russicae.

Diploma facultatis philosophiae Universitatis Carolinae Pragensis (1848).

Anni primi (1777–1798)

Carolus Fridericus Gauss Brunsvici in Ducatu Brunsvici-Wolfenbüttel, nunc parte Saxoniae Inferioris Germaniae, die 30 Aprilis anno 1777 natus est, filius parentium pauperum classis laborantium.^[4] Mater quidem legere et scribere non potuit, et diem eius ortus numquam in tabulas rettulit.

Gauss, puer portentosus aestimatus, iam adolescens ingenium suum proferebat.

Anno 1799, thesem doctroralem Demonstratio nova theorematis omniem functionem algebraicam rationalem integram unius variabilis in factores reales primi vel secundi gradus resolvi posse de theoremate fundamentali algebrae publicavit.

Suum magnum opus mathematicae Disquisitiones Arithmeticae, anno 1801 editum, magnum opus astronomiae Theoria motus corporum coelestium in sectionibus conicis solem ambientium, anno 1809 editum, universe habentur .

Etiam formulam cognovit qua dies paschales in calendario determinari possunt.

Mors

Gauss senex insufficientia cordis et insomnia laboravit. Die 23 Februarii 1855 in sedi sua mortuus est.

Narratio

Cum magister discipulis imperavit summam facere omnium numerorum ab uno usque ad centum, puer statim respondit 5050 (et magistrum, qui sibi pausam speravisset, frustravit). Nam Gauss intellexit 100 plus 1 101 facere, 99 + 2 item, 98 + 3 item, et cetera, ita sequuntur usque ad 50 plus 51 = 101. Ergo quingagies 101 summa rogata esse debet quae 5050 est.^[5]

Commemorationes

Post mortem suam, Georgius V Rex Hannoverae^(en) pro commemorationi Caroli Friderici Gauss medaliam^? ferire^? iussit cum inscriptionibus GEORGIVS V REX HANNOVERAE MATHEMATICORVM PRINCIPI et ACADEMIAE SVAE GEORGIAE AVGVSTAE DECORI AETERNO.

Inter res ex Gauss appellatas sunt:

• Degaussing (Anglice), ratio campi magnetici amoti
• Gauss, crater diruptionis in Luna^[6]
• 1001 Gaussia, asteroides
• Gauss, navis in expeditio Gaussiana ad Antarcticam adhibita
• Gaussberg (Germanice, 'Mons Gauss'), mons ignifer exstinctus, ab expeditione supra dicta inventus
• Schola Gaussiana, gymnasium
• Turris Gauss, turris observatoria Dransfeld in urbe Germaniae
• Gauss Haus (Germanice, 'Domus Gaussiana') in Universitate Utae
• The Gauss Building (Anglice, 'Aedificium Gaussianum'), in Universitate Idahi (Collegium Ingeniariae)