collige

Discretiva

collige dictio est in variis linguis:

Dictiones similes

• Francogallice: colligé

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
collige	secunda singularis	praesens	activa	imperativus	colligō (colligere)

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈkol.lige/

(classice)

Syllabificatio phonetica: col·li·ge — morphologica: col-lig-e

Francogallice

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
collige	prima singularis	praesens	activa	indicativus	colliger
collige	tertia singularis	praesens	activa	indicativus	colliger
collige	prima singularis	praesens	activa	coniunctivus	colliger
collige	tertia singularis	praesens	activa	coniunctivus	colliger
collige	secunda singularis	praesens	activa	imperativus	colliger

Appellatio pronuntiatusque

API: [kɔˈliʒ]

Syllabificatio phonetica: col·lige — morphologica: collig-e

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

P. Ovidius Naso -42…+18

Lucius Annaeus Seneca -3…+65

Marcus Valerius Martialis 40-103

Decimus Iunius Iuvenalis 100-128

Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius ca. 480-525

Hildegardis Bingensis 1098-1179

Franciscus Petrarca 1304-1374

antiq.

class.

class.

class.

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.  (45 a.C.n.)

• collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum. Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. iam contemni non poteris. odium autem et invidiam facile vitabis. ad eas enim res ab Epicuro praecepta dantur. et tamen tantis vectigalibus ad liberalitatem utens etiam sine hac Pyladea amicitia multorum te benivolentia praeclare tuebere et munies. At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? —De finibus bonorum et malorum Ciceronis ^[1][2]

class.  (post 1 a.C.n.)

• pallia si terra nimium demissa iacebunt,

collige, et inmunda sedulus effer humo;

protinus, officii pretium, patiente puella

contingent oculis crura videnda tuis.

respice praeterea, post vos quicumque sedebit,

ne premat opposito mollia terga genu. —Ars amatoria Ovidii Nasonis ^[3]

class.

• Ita fac, mi Lucili; vindica te tibi, et tempus, quod adhuc aut auferebatur aut subripiebatur aut excidebat, collige et serva. Persuade tibi hoc sic esse, ut scribo: quaedam tempora eripiuntur nobis, quaedam subducuntur, quaedam effluunt. Turpissima tamen est iactura, quae per neglegentiam fit. Et si volueris attendere, maxima pars vitae elabitur male agentibus, magna nihil agentibus, tota vita aliud agentibus. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae ^[4][2]

saec. I.  (ca. 85-102 p.C.n.)

• Sordidior caeno cum sit toga, calceus autem

Candidior prima sit tibi, Cinna, nive:

Deiecto quid, inepte, pedes perfundis amictu?

Collige, Cinna, togam; calceus ecce perit. —Epigrammata M. Valerii Martialis ^[5][2]

Latinitas postclassica

saec. II.

• Chrysippus non dicet idem nec mite Thaletis

ingenium dulcique senex vicinus Hymetto,

qui partem acceptae saeva inter vincla cicutae

accusatori nollet dare. [plurima felix

paulatim vitia atque errores exuit, omnes

prima docens rectum, sapientia.] quippe minuti

semper et infirmi est animi exiguique voluptas

ultio. continuo sic collige, quod vindicta

nemo magis gaudet quam femina. cur tamen hos tu

evasisse putes, quos diri conscia facti

mens habet attonitos et surdo verbere caedit

occultum quatiente animo tortore flagellum? —Saturae D. Iuni Iuvenalis ^[6]

saec. VI.  (ca. 523-525 p.C.n.)

• At cuius praemii? Omnium pulcherrimi maximique. Memento etenim corollarii illius, quod paulo ante praecipuum dedi, ac sic 'collige: Cum ipsum bonum beatitudo sit, bonos omnes eo ipso, quod boni sint, fieri beatos liquet. Sed qui beati sint, deos esse convenit. Est igitur praemium bonorum, quod nullus deterat dies, nullius minuat potestas, nullius fuscet improbitas, deos fieri. —Consolatio philosophiae Boetii ^[7][2]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

• De eo quod dicitur sysemera. Cum sol in vere ad aestatem surgit et cum ad hyemen inclinatur, aer seyger est, ut vinum, et quamdam albuginem dimittit. De illa ergo sysemera collige quantum potueris, et cui wisza aut herbrado in oculo iam crescit, super eumdem oculum saepe liga, et curabitur. Et ubi vermes carnem hominis comedunt, vel comedere incipiunt, ibi de eadem albugine aeris desuper pone, et vermes ulterius non procedunt, sed moriuntur. —Subtilitates diversarum naturarum creaturum Hildegardis ^[8][2]

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354-1367 p.C.n.)

• Ipsum collige animum, et enormem sarcinam magno nisu perfer, ac cogita sepe celestia ingenia ex hoc fasce corporee molis erumpere, et miram ad altitudinem pervenire. —De remediis utriusque fortune Petrarcae ^[9][2]

Fontes

3. Publius Ovidius Naso - Ars amatoria. (Bibliotheca Augustana): Liber primus, versus 154 — collige
6. Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura XIII, versus 191 — collige