iaci

Discretiva

iaci dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

iacī

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
iacī	—	praesens	passiva	infinitivus	iaciō (iacere)

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈja.kiː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: ia·cī — morphologica: iac-i

Dacoromane

iaci

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
iaci	casus nominativus/accusativus pluralis	substantivi iac
iaci	casus genitivus/dativus pluralis	substantivi iac

Appellatio pronuntiatusque

API: [jat͡ʃʲ]

Syllabificatio phonetica: iaci — morphologica: iac-i

Loci

T. Lucretius Carus –95…–55

M. Tullius Cicero -106…-43

Titus Livius -58…+17

Quintus Curtius Rufus fl.c.50

L. Iunius Moderatus Columella ca. 4-70

C. Plinius Secundus 23-79

Isidorus Hispalensis 560-636

Ulco Cats Bussemaker 1810–1865

antiq.

class.

class.

class.

I

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

• nam cur illa cadant magis ab rebusque recedant

quam quae tenvia sunt, hiscendist nulla potestas;

praesertim cum sint in summis corpora rebus

multa minuta, iaci quae possint ordine eodem

quo fuerint et formai servare figuram,

et multo citius, quanto minus indupediri

pauca queunt et quae sunt prima fronte locata. —De rerum natura Lucretii ^[1][2]

class.  (44 a.C.n. / 710 a.u.)

• Non equidem plane despero ista esse vera, sed nescio et discere a te volo. Nam cum mihi quaedam casu viderentur sic evenire ut praedicta essent a divinantibus, dixisti multa de casu, ut Venerium iaci posse casu quattuor talis iactis, sed quadringentis centum Venerios non posse casu consistere. —De divinatione Ciceronis ^[3][2]

class.

• in praetorio tetenderunt Albius et Atrius; classicum apud eos cecinit; signum ab iis petitum est; sederunt in tribunali P. Scipionis; lictor apparuit; summoto incesserunt; fasces cum securibus praelatis sunt. lapides pluere et fulmina iaci de caelo et insuetos fetus animalia edere vos portenta esse putatis: hoc est portentum quod nullis hostiis nullis supplicationibus sine sanguine eorum qui tantum ausi facinus sunt expiari possit. —Ab urbe condita Titi Livii ^[4][2]

saec. I.

• Nec iam contineri Macedones poterant, quin cursu quoque ad hostem contenderent. Melius adhuc ratus in eodem tumulo castra munire, vallum iaci iussit strenueque opere perfecto in tabernaculum, ex quo tota acies hostium conspiciebatur, secessit. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi ^[5][2]

saec. I.

• Iugerum agri octo modiis obseritur. Nonnullis placet macro solo et quam spississimum semen eius committi, quo tenuius linum proveniat. Idem etiam si laeto solo seratur mense Februario, modios in iugerum iaci oportere, dicunt. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae ^[6][2]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

• Simili modo tradunt in Syene oppido, quod est supra Alexandriam quinque milibus stadium, solstiti die medio nullam umbram iaci puteumque eius experimenti gratia factum totum inluminari. ex quo apparere tum solem illi loco supra verticem esse, quod et in India supra flumen Hypasim fieri tempore eodem Onesicritus scribit. constatque in Berenice urbe Trogodytarum, et inde stadiis IIII DCCCXX in eadem gente Ptolemaide oppido, quod in margine Rubri maris ad primos elephantorum venatus conditum est, hoc idem ante solstitium quadragenis quinis diebus totidemque postea fieri, et per eos XC dies in meridiem umbras iaci. —Naturalis historia Plinii ^[7]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

• Cuius singulare pilum dicitur. Telum vocatur secundum Graecam etymologiam, ἀπὸ τοῦ τηλόθεν, quidquid longe iaci potest: quamquam abusive dicatur et gladium, ut est illud (Virg. Aen. 9,747):

At non hoc telum, mea quod vi dextera versat. 

Proprie autem telum a longitudine dictum: unde et mustelam dicimus quod longior sit quam mus. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis ^[8][2]

Latinitas nova

saec. XIX.

• Sed patet hoc esse impossibile: dicere enim oportet dividendo usque ad individua: veluti si quid docet geometriam, hoc ipsum doceri geometriam; vel si iacit, eodem iactus modo iaci: aut non ita, sed aliud ex alio genere: veluti id quod fert, augeri; quod autem illud auget, variari ab alio; et quod hoc variat, alio quodam motu cieri. —Aristotelis Physica Bussemakeri ^[9][2]

Fontes

7. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber secundus, cap. 75, [183] — iaci