Butan

n-Butan ass e kettefërmege Kuelewaasserstoff, deen zu den Alkane gehéiert. D'Famill vun de Butanen besteet aus zwéin Isomeren, dem n-Butan an dem Isobutan.

Butan
Systemateschen Numm (IUPAC)	Butan
Trivialen Numm	n-Butan
Cheemesch Formel	C4H10
Ausgesinn / Geroch	duerchsiichtege Gas
Eegenschaften
Dicht	2,71 kg/m3 bei 0 °C, 1013 hPa
Léislechkeet	0,061 g/l bei 20 °C (am Waasser)
Molmass	58,1 g/mol
Schmëlzpunkt	−138,3 °C
Kachpunkt	−0,5 °C
Thermodynamesch Daten
Standard Formatiounsenthalpie ΔfH0	–125.6 KJ·mol−1
Standardentropie S0	310.23 J·K−1·mol−1
Verbrennungsenthalpie ΔcH0	–2877.5 KJ·mol−1
Weideres
Änlech Moleküllen	Pentan Isobutan
Cheemesch Famill	Alkanen

Physikalesch Eegenschaften

n-Butan huet keng Faarf a kee Geroch. En ass ganz liicht ze verflëssege wéinst sengem héije Kachpunkt. E gëtt dofir mat wéineg Drock ënner flësseger Form a Gasfläschen transportéiert.

n-Butan léist sech schlecht am Waasser op. Dogéint ass en am Alkohol, Ether an am Chloroform gutt léislech.

Cheemesch Eegenschaften

n-Butan brennt un der Loft ouni vill Réckstänn. Mat Sauerstoff gemëscht ass en explosiv. Bei der Verbrennung entsteet Kuelendioxid a Waasser.

${\displaystyle \mathrm {2\,C_{4}H_{10}+13\,O_{2}\rightarrow 8\,CO_{2}+10\,H_{2}O} }$

Mat den Halogenen Chlor a Brom forméiert de Butan Substitutiounsproduiten.

Virkommen

Butanen oder n-Butan kënnt am Äerdgas an am Äerdueleg vir. Donieft entsteet en an de Pëtrolsraffinerien a beim Cracking.

Uwendung

Eng raimlech Duerstellung vum Butan

n-Butan ass den Haaptbestanddeel vum Flësseggas. E gëtt an Drockfläsche gelagert a mam Isobutan gemëscht als Brennes benotzt. D'Campingsfläschen enthale 70-80 % Butan an 20-30 % Propan. Si gi nach mat Buten, Propen a Mercaptanen als Gerochsstoffer vermëscht. Gasfläsche mat Butan sollen op kille Plaze lageren a vu liichtentzündleche Materialien ewegbleiwen.

De kettefërmege Butan gëtt an der Chimie geholl fir Butadien a Buten hierzestellen. Ausserdeem gëtt en an der Alkylatioun benotzt fir d'Oktanzuel vum Sprit z'erhéijen. Doriwwer eraus ass Butan och Killmëttel fir Frigoen. Am Géigesaz zu den FCKW ass e net ozonschiedlech. An en ass en Dreiwmëttel fir Spraydousen.

Auswierkungen op d'Gesondheet

A groussen Dose wierkt Butan narkotesch. Duerch Anotme vum Butan kann een erstécken oder un engem plëtzlechen Doud stierwen.

Literatur

• Martindale, The Extra Pharmacopoeia, Thirtieth Edition
• Éditions A. De Boeck, Bruxelles, 1979, Chimie organique, A. Dessart - J. Jodogne - J. Paul

Um Spaweck

Commons: Butan – Biller, Videoen oder Audiodateien

• http://www.seilnacht.com/Chemie/ch_butan.htm