gans

Algemein Gesjreve Limburgs

Bieveuglik naamwaord

gans (Nederlands: geheel, gans, heel, helemaal)

• Mofers: ga~ns

Sinneniem

• (biewäördelik) gans en gaar

Verbuging

ganse m/v/p, —, —

Mofers

Bieveugelik naamwaord

Lemma

gans /ɣán̥s/

1. 't totaal biejein, alles det biejein huuert same

   Pak dich de ganse kraom biejein en gank eweg!

2. (gezag van tied, einheje, gewichter en maote) veure vollen doer, inhaad, maot, enzowiejer

   Ich höb gènnen tied veur nag e gans oer te wachte.

3. sónger oetzunjering, in alle deiler

   De ganse werreld geit nao de kloeate.

4. (synoniem) anger waord veur alik
5. (synoniem) anger waord veur hieël
6. (synoniem) anger waord veur volstenjig

Raod

Dit waord wuuert allein inne positief gebroek; veure negatief waere "gaar" en "gaaroet" gebroek; !gans geine (en aafgelèdje) besteit neet; det mót gaar(oet) geine zeen; ómgedrejdj, neet gans, kump waal veur.

Aafbraeking

• gans

Aafleijinge

• ganselik
• gansdeil
• gaodsgans, gaodsganselik, gansgoddelik

Zagswies

• óm ganse(n): es gehieël, al biejein genómme

  Det is óm gansen ein hektaar.

• de gansen tied:
  1. (lètterlik) al d'n tied, d'n hieëlen tied, de vollen tiedsdoer
  2. (euverdrechtelik) kóntinu, stendig
• de ganse goddeliken daag: de gaodsganseliken daag

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 128.

Verbuging

		inkelvaad						mieëvaad		predikatief
		mannelik		vrouwelik		ónziejig				geslechtelik		ónziejig
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
positief	sjrif	ganse	gansen	ganse		gans ganse		ganse		ganse	gansen	ganse	gansen
	IPA	/ɣán̥sə/	/ɣán̥sən/	/ɣán̥sə/		/ɣán̥s/ /ɣán̥sə/	/ɣánz/ /ɣán̥sə/	/ɣán̥sə/		/ɣán̥sə/	/ɣán̥sən/	/ɣán̥sə/	/ɣán̥sən/
partitief	sjrif											gans
	IPA											/ɣán̥s/	/ɣánz/

		inkelvaad	mieëvaad
flexieadverbiaal (positief)	sjrif	(wie) gans (toe)	(wie) gans (geer)
	IPA	/wì: /ɣán̥s/ tú:/	/wì: /ɣán̥s/ ʝ̊é:r/

In anger spraoke

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: gans

Bengaals: সারা(bn:) Hindi: पूरा(hi:), सारा(hi:) Ingels: whole(en:) Nederlandjs: heel(nl:)

Pools: cały(pl:) Pruus: ganz Sjinees: 囫圇(zh:), 囫(zh:), 圇(zh:) Zweeds: hel

Biewaord

Lemma

gans /ɣán̥s/ (liaison: /ɣánz/)

1. veur 't vol deil, in zie gehieël, hieël erg

   Det haet mich väöl tied gekos, mer ich höb 't gans aaf gekrege.

   Doe mós kieke des te det glaas gans vol taps.

Raod

Dit waord wuuert allein inne positief gebroek; veure negatief waere "gaar" en "gaaroet" gebroek; !gans neet en !gans nieks en dergelike bestaon neet; det mót gaar(oet) neet en gaar(oet) nieks zeen.

Dit waord wuuert döks verbaoge: Die ganse aaj luuj hawwe dao 'n anger waord veur. Ouch wuuert 't döks gebroek veur e bestump lidwaord: gans 't landj, gans 't dörp, gans de zölder.

Aafbraeking

• gans

Variaasje

• ganse (allein veur e zelfstenjig of e bieveugelik naamwaord)

Synonieme

• aloet, finaal, stapelerendj, totaal

Verwantje wäörd

• glaad, hieël, ram

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 128.

In anger spraoke

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: gans

Frans: tout à fait(fr:), complètement(fr:) Ieslandjs: alveg, aldeilis(is:) Ingels: entirely(en:), completely(en:), all(en:), altogether(en:) Japans: 全く(ja:), 全然(ja:) Koreaans: 가득(ko:), 푹(ko:), 모두(ko:)

Nederlandjs: helemaal(nl:) Pruus: ganz, völlig Viëtnamees: tênh(vi:) Zweeds: alldeles

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

gans v /ɣàn̥s/ > /ɣán̥s/

1. (neet-standerd) óngebroekelike vorm van ↑gaos

Raod

Deze vorm huuert m'n in 't Mofers ummer mieë, meh kump van oearsprónk neet veur in dit dialek. 't Gebroek daovan wuuert neet zozieër aafgeraoje, meh doren oearsprunkelike vorm te broeke kaltj me waal stielvolder Mofers.

Aafbraeking

• gans

Aafleijinge

• ganzebloom, ganzebord, ganzegier, ganzelaever
• blèsgans, grawgans, hawaïgans, hoesgans, reetakkergans, ringelgans

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 128.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	gans		ganze	ganzen
	IPA	/ɣàn̥s/	/ɣànz/	/ɣánzə/	/ɣánzən/
dim.	sjrif	genske	gensken	genskes
	IPA	/ʝæ̀n̥skʲe/	/ʝæ̀n̥skʲen/	/ʝæ̀n̥skʲes/	/ʝæ̀n̥skʲez/

Wirkwaord

Neet-lemma

gans /ɣán̥s/

1. (neet-lemma) inkelveljigen twieëdje-persoeansvorm (doe) inne vergangen tied van ginne

Raod

Deze vorm is verajerd.

Aafbraeking

• gans

Variaasje

• ↑góns

Nederlandjs

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

gans g /ɣans/

1. (bieëster) gaos, gaws

Zagswies

• mannelijke gans: gaandj

Verbuging

	inkelvaad	mieëvaad
nom.:	gans	ganzen
dim.:	gansje	gansjes