Giusvala

comùn lìgure From Wikipedia, the free encyclopedia

Giusvala
Remove ads

Giüxvâla[4] (fîna šcŕicia Giüšvala[5] ant’eŕ parlé deŕ pòšt, Giusvàlla an genuveiś, Giusvalla an italiàn) ŕ'è 'n cumûn dŕa pŕuvîncia d'Savôna, an Ligüŕia, cun 396 persône.[1]

VB
 Sa pagina l'è šcricia an Ligüŕe dŕa Buŕmia, ant eŕ parlè d'Giüxvâla
Fæti in brêve Giüxvâla cumûn, Localizaçión ...
Remove ads

Geugrafìa

U paiś ed’Giüxvâla u s’tŕöva an s’i Apenîgni, an se rive deŕ riàn Giüxvaleta, che ‘na vóta nasciǜ dand’u j’eŕa eŕ veğ cašté. Tŕaversò u cumûn, u s’cocia ant’eŕ sciǜm Vala: s’chi u sepoŕa peŕ ûn tóc eŕ cumûn cun quèl du Dé e, pasò eŕ cunfîn cuŕ Piemunt, u finisce ant’ŕa Buŕmia. U teritoŕi u ciǜ tant l’è cîn d’bóšchi e d’pŕoi peŕ üna grandeza ed'šquoxi vênt chilometri quàdŕi.[6] U cunfîna cun Špign (AL), Paŕèi (AL), Miöja, Eŕ Pont, Coiŕi e U Dé.[6]

Remove ads

Štóŕia

Ant’eŕ 991, quande che j'aleramichi i fundan l'abazia d'San Quintin d'Špign, Giüxvâla a caż ant’i teritoŕi suta 'ŕ cuntŕól d'sa chi, ansèm a d'j'oci paixi, cume A Ciana e Câgna, che ża d'pŕüma i son štò ant’eŕ man dŕa cüŕia du Dé.[7]

U nóm ed'Giüxvâla tra 'ŕ 1180 e 'ŕ 1183 u vén šcrič ant’i documènti cume Gisvalla o Iusvalla[8], ma u j'è fina tŕei dipolmi d'l'impeŕi ch'i son d'i seculi X-XI, dand'u j'è 'na curtis de Valla[8] che śgond coŕcûn a ŕ'è pŕópi ŕa prüma teštimunianza šcricia deŕ paiś.

Ac-sci l'è deŕ 1214 che Ottone del Carretto, giütò da só fij Ugo, u riésce a fè pasè suta ai genuvèixi i paixi d'Coiŕi, u Dé, Giüxvâla e u Sascé, cuŕ vni inveštì, an canğ, deŕ feudu. L'abazia, ant'ŕa śgonda metò deŕ Terxènt a posa suta aŕ maŕchèśò deŕ Munferò, e fra ’ŕ gent ch'i vnan a guvernè u j'è štò i Paleologi d'Bisanzio, i marchèixi d'Salüz e ancuŕa e quèi d'Punzôn.[9]

Ant’eŕ Zînczent eŕ purèi u ŕ'è di Špinola d'Żena, mentre che 'ŕ Munferò u va a fè pórt deŕ dücò d'Mantuva a partì deŕ 1536.[7] Daŕ 1708 u ven purtò suta ai piemuntèixi, ansŕì ant’eŕ 1723 dŕênt'aŕa pŕuvîncia d'Acqui. Coŕc an’ apress i fŕanzèixi i cumbatan ŕa bataja d'Muntnöč ant'eŕ 1796, dônca u j'è anche eŕ pasâğ di suldòi da Giüxvâla, dand’j'an purtò 'na gran miśéŕia.[9]

Piò dônca dai fŕanzèixi, daŕ 1802 Giüxvâla a ŕ'è suta aŕ dipartimènt d'Tana, ant'eŕ cantôn ed'Špign deŕ zincundoŕi d'Acqui, che cun ŕa vnüa d'l'impeŕi (1805) vén tacò a Savôna a furmè 'ṛ dipartimènt d'Muntnöč. Cun ŕa cażǜa d'Napoliôn, i turnan i Savoia, ch'i van a furmè turna ŕa pŕuvîncia d'Acqui cun u cumûn ant'eŕ mandamènt du Dé, sepaŕò daŕ Piemunt e tacò aŕ zincundoŕi d'Savôna cun ŕa "Legge Rattazzi" deŕ 1859.[7]

Au dì d’ ancö a ŕ'è finìa ant'ŕa pŕuvîncia d'Savôna e fin au 2011 a ŕ'ha fo pórt dŕa Cumûnitò Muntâna du Żūv.[10]

Remove ads

Abitanti

Evuluziôn demugrafica

Abitanti censîi[11]

Póšti d’inteŕès

  • Thumb
    Ŕa géxa d'San Maté
  • Thumb
    Ŕ'óŕatóŕi d'San Roc

Ecunumìa

Cultüŕa

Manifeštaziôi

Fèšte e féŕe

Aministraziôn

Vie d'cumünicaziôn

Bibliugrafìa

Nòtte

Âtri progetti

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads