Romma

Rómma (prononçiòu ['rumˑa], Roma in italiàn, prononçiòu [ˈroma]) a l'é 'na çitæ e comùn de 2.747.308 abitànti, capitâle de l'Itàlia, capolêugo da sò çitæ metropolitànn-a e da región Làçio.

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

Rómma comùn speciâle
(IT) Roma Capitale
Rómma – Veduta Panoràmma aério do céntro storìco de Romma
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Làçio
Provìnsa	Rómma
Aministraçión
Scìndico	Roberto Gualtieri (PD) da-o 21-10-2021
Teritöio
Coordinæ:	41°53′35″N 12°28′58″E41°53′35″N, 12°28′58″E (Rómma)
Altitùdine	21 m s.l.m.
Superfìcce	1 287,36[1] km²
Abitanti	2 747 308[2] (31-5-2023)
Denscitæ	2 134,06 ab./km²
Fraçioìn	155 àrie urbanìstiche
Comùn confinanti	Arbàn Laçiâ, Anghilæa Sabàçia, Ardêa, Canpagnàn de Rómma, Castéllo Gandórfo, Castéllo Sàn Pê Romàn, Cianpìn, Çitæ do Vaticàn (SCV), Colònna, Sciumexìn, Fónte Nœuva, Forméllo, Frascæ, Galicàn into Làçio, Grottaferâ, Goidònia, Marìn, Mentànn-a, Mónte Pòrçio Catón, Mónte Conpàtri, Monterióndo, Palestrìnn-a, Pöli, Poméçia, Riàn, Sacrofàn, Sàn Grigœu da Sàssoa, Tìvoi, Trevignàn Romàn, Zagaieu
Âtre informaçioìn
CAP	00118–00199
Prefìsso	06
Fûzo oràrio	UTC+1
Còdice ISTAT	058091
Cod. cadastrâ	H501
Targa	Roma ò RM
Cl. scìsmica	zöna 2B (sismicitæ media) zöna 3A (sismicitæ bàssa) zöna 3B (sismicitæ bàssa)[3]
Cl. climàtica	zöna D, 1 415 GG[4]
Nomme abitanti	Romén ò Capitolìn (it) Romani
Sànto patrón	Sànti Pê e Pòulo
Giórno festîvo	29 de zùgno
Nomiâgio	La città eterna, l'Urbe, Caput Mundi
Mòtto	Senatus PopulusQue Romanus
Cartògrafîa
Rómma
Rómma – Mappa Poxiçión do comùn de Rómma inta sò çitæ metropolitànn-a.
Scîto instituçionâle

A çitæ a l'é 'n inportànte céntro a livéllo internaçionâle: ciù do sò ròllo de capitâle e da sò rilevànsa turìstica, a l'é caraterizâ da-o sò dinamìsmo econòmico e colturâle. In sciâ fìn, Romma a l'é un di céntri religiôxi do móndo ascì, aprêuvo a-a prezénsa enclâve da Çitæ do Vaticàn, o cheu do Cristianêximo Catòlico.

Giögrafîa

Panoràmma de Rómma da-o Cupolón

Stöia

Economîa

Pòsti de interèsse

Architetûe religiôze

• Baxìlica de Sàn Pê in Vaticàn
• Baxìlica de Sàn Zâne in Lateràn
• Baxìlica de Sàn Pòulo fêua de miâge
• Baxìlica de Sànta Màia Magiô
• Gêxa de Sàn Gianbatìsta di Zenéixi
• Gêxa de Sàn Loîgi di Françéixi

Architetûe civîli

• Colosêo
• Castéllo Sant'Àngiou
• Canpidòggio
• Palàçio do Quirinâle
• Fontànn-a de Trêvi

Coltûa

Académie

• Académia filarmònica romànn-a
• Académia di Lincèi

Bibliotêche

• Bibliotêca Angélica
• Bibliôtêca Cazanaténse
• Bibliotêca Hertziànn-a
• Bibliotêca naçionâle centrâle
• Bibliotêca universcitâia Lisciandrìnn-a

Muzêi

• Galerîa Borghéize
• Muzêi Capitolìn
• Muzêo Etrùsco de Vìlla Giùlia
• Muzêo Naçionâle Romàn

Uspiæ

• Uspiâ de Sàn Ròcco

Manifestaçioìn

Fèste e fêe

Comunicaçioìn

Stràdde

Ferovîe

Ariopòrti

Aministraçión

Sudivixoìn

Céntro Stòrico Pariöli/Nomentàn Mónte Sâcro Tiburtìn Prenestìn/Çentoçèlle Rómma de Tôre Àpio-Latìn/Tuscolànn-a/Cineçitæ Àpia antîga EUR Òstia/Açìlia Arvàlia/Portoénse Mónte Vèrde Ourélio Mónte Màrio Mìlvio

O teritöio de Rómma Capitâle o l'é spartîo inte 15 Monicìppi^[5], che gh'àn de outonomîa inta gestión e inte finànse, con di raprezentànti polìtichi a eleçión dirètta^[6]. Da-o pónto de vìsta statìstico, i Monicìppi són pöi spartîi inte 155 zöne urbanìstiche^[7].

Binelàggi

Da-o 1956 Rómma a l'é abinelâ inte 'n mòddo ùnico e escluxîvo co-a çitæ de Parìggi, co-a motivaçión:

«Seule Paris est digne de Rome; seule Rome est digne de Paris»

(Binelàggio tra Ròmma e Parìggi)

Gh'é pöi di acòrdi de colaboraçión ò de amicìçia co-e çitæ de:

• Achacachi
• Algê
• Belgràddo
• Braxìlia
• Calgary
• Caracas
• Çitæ do Méscico
• O Càiro
• Kiev
• Libertador
• Lioni
• Lóndra
• Madrìd
• Marbella
• Medellín

• Montréal
• Multan
• Nêuva York
• Pechìn
• Plovdiv
• Réggio Calàbria
• Seul
• Slatina
• Sydney
• Tekirdağ
• Tirànn-a
• Tokyo
• Tongeren
• Toronto
• Tùnixi

Scìndichi de Rómma