Ventemiglia

Ventemiglia^{[n. 1]} (Ventimiglia in italian) l'è ina çità e cumün ligüre de 22.917 abitanti^[1] int'a pruvinsa de Imperia.

VE	'Sta pagina a l'è scrita in ventemigliusu

Ventemiglia cumün
Ventemiglia – Veduta A çità veglia
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Liguria
Provìnsa	Imperia
Aministraçión
Scìndico	Flavio Di Muro (çentru-drita) da-o 28-5-2022
Teritöio
Coordinæ:	43°47′25″N 7°36′30″E43°47′25″N, 7°36′30″E (Ventemiglia)
Altitùdine	9 m s.l.m.
Superfìcce	53,73 km²
Abitanti	22 917[1] (31-10-2023)
Denscitæ	426,52 ab./km²
Fraçioìn	A Murtura, A Seàussa, A Vilatéla, Bevera, E Grimaude, E Turre, E Vile, I Carleti, I Verandi, Laite, Murtura Survàna, Ruverin, Sant'Antoniu, San Benardu, San Lurensu, San Pancraziu, U Carvu, U Trücu, Varase[2]
Comùn confinanti	Airöre, Campurussu, Dussaiga, L'Aurivéta, Mentùn (FR-06), U Castelà (FR-06)
Âtre informaçioìn
CAP	18039
Prefìsso	0184
Fûzo oràrio	UTC+1
Còdice ISTAT	008065
Cod. cadastrâ	L741
Targa	IM
Cl. scìsmica	zöna 3 (sismicitæ bàssa)[3]
Cl. climàtica	zöna C, 1 119 GG[4]
Nomme abitanti	ventemigliùsi o inteméli
Sànto patrón	San Segundu
Giórno festîvo	26 d'avustu
Cartògrafîa
Ventemiglia
Ventemiglia – Mappa Pusisiun d'u cumün de Ventemiglia int'a pruvinsa de Imperia
Scîto instituçionâle

Geugrafia

Sestéi

Ina vota i Sestéi i era numà int'e zone storiche d'a çità ma int'i ani çincanta pe mantegne a tradisiùn gan spartì tütta a çità cui nomi dei Sestéi antighi.

A çità l'è spartìa a sta manéira: u Sesté d'a Marina, duve gh'eira ina vota l'ünica zona d'u çentru storicu cu'u ma' liberu; u sesté d'a Ciassa, che l'è u sesté d'u çentru storicu e che piglia u nome da a Ciassa d'a Geixa Granda e ragrüpa ascaixi tütu u çentru storico e ascaixi e frasiùe de A Murtura, Bevera, E Grimaude, E Turre, Laite, San Lurensu, Seglia, U Carvu e Varase.

L'è u sesté ciü populà d'a çità; u sesté d'u Cuventu, che piglia u nome da u veciu cuventu d'i frai de Sant'Agustin che l'eira dopo d'u Röia e ancura ancöi gh'è a geixa de Sant'Agustin; u sesté d'u Campu, che ancöi, dapöi dei ani çincànta, l'è d'a fin de Via Roma fin'a fuxe d'u Nervia, int'a zona de Nervia, ma ina vota l'eira â çità auta, d'a fin de Corso Garibaldi fin â Geixa de San Miché; u sesté de l'Auriveu, che u parte d'a Ciassa du Rexenté, duve cunfina cu'u sesté d'u Cuventu, e va fin â Nervia, ae Logge, currispundente d'u ma' d'a zona de çità de Porta de Pruvença, e in çità cunfina cu'u Cuventu d'a ciassa du comün fin au confin c'u Campu; e infin gh'è u sesté d'u Burgu, che l'è u sesté che ina vota l'eira ciamàu Lagu, e u parte d'e scalinàe pe' muntà â çità auta, fin in zü a Porta Marina, a punente confina, pe' tüta a riva du Röia de çità, cu'u sesté d'u Cuventu, ma a partir da San Segundu in sciü fin'a E Porre e U Trücu l'è tütu d'u sesté Burgu.

Frasiùe

E frasiùe de Ventemiglia sun (divise a partì d'a Laite a Nervia):

• Cunfin cu'a França: A Seàussa, E Grimaude, Laite, A Murtura.
• Frasiùe de muntagna (Val Röia e Bevera): Bevera, E Porre, E Turre, San Lurensu, Seglia, U Carvu, U Trücu, Varase.
• Çentru storicu (queste nu e sun frasiùe ma sempliçi divisiùe): Burgu, Çità Auta, Marina.
• Çità muderna (cume pe' u çentru storicu): San Segundu, Çentru (tütu u çentru çitadin, cu'u comün e i palaxi ciü impurtanti), Longumà (d'a riva destra d'a fuxe d'u Röia), Nervia (d'a fin de Via Roma fin a fuxe d'u Nervia cu tüta a çità che gh'è drente e u burgu veciu de Nervia, prima de Campurussu).

Storia

Abitanti

Posti de interesse

Architetüre religiuse

Parocchia d'a catedrale

• 
  A catedrale
• 
  U batisteru
• 
  A geixa de San Miché
• 
  San Giüsepe aa Marina
• 
  L'uratoriu d'i Gianchi
• 
  L'uratoriu d'i Negri

• Catedrale d'a Sunta, dita a "Geixa Granda"
• Batisteru de San Gian Batista, derè d'a catedrale
• Geixa de San Miché, insc'a Ciassa d'a Culeta
• Geixa de San Benardu, a setentriùn d'u paise
• Geixa de San Giüsepe, aa Marina
• Uratoriu de San Gian Batista e Santa Ciaira, ditu d'i Gianchi
• Uratoriu de San Segundu de l'Urasiùn e Morte, ditu d'i Negri

Parocchia de San Vustì

• 
  A geixa de San Vustì

• Geixa de Sant'Vustì, int'u sesté d'u Cuventu

Parocchia de San Nicola da Tulentìn

• 
  A geixa de San Nicola

• Geixa de San Nicola da Tulentìn, int'u sesté de l'Auriveu

Parocchia de San Segundu

• Geixa de San Segundu, int'u sesté de l'Auriveu

Parocchia de Cristu Re

• 
  A geixa de Cristu Re

• Geixa de Cristu Re, insce l'Aurelia

Parocchia de Ruverìn

• Geixa d'a Natività de Maria, int'a frasiùn
• Geixa de Sant'Antoniu, insc'u stradùn
• Santuariu d'a Madona d'e Vertü, a munte d'a frasiùn
• Capela d'a Madona d'u Luretu, a munte d'u stradùn

Parocchia de Bevera

• Geixa de San Gian Batista, int'u paise
• Uratoriu de San Giuani Deculàu, int'u paise
• Geixa de San Giacumu, int'a frasiùn de Varase

Parocchia d'e Grimaude

• Geixa d'i Angeri Cüstodi, int'u paise

Parocchia d'a Murtura

• 
  A geixa de San Mauru

• Geixa de San Mauru, int'u paise

Parocchia d'a Murtura Survana

• Geixa d'a Natività de Maria, dita aiscì santuariu d'a Madona de l'Aria

Parocchia de Laite

• 
  A geixa de Laite

• Geixa de San Bartumé, int'a frasiùn

Parocchia de San Lurensu

• Geixa d'a Madona de Lourdes e de San Lurensu, int'u paise de San Lurensu

Parocchia d'a Vilatela

• Geixa de Santa Teresa d'Avila, int'u paise

Parocchia de San Pancrasiu

• Geixa de San Pancrasiu, int'a frasiùn cu'u meiximu nume
• Geixa de Sant'Antoniu, int'a frasiùn cu'u meiximu nume
• Capela de Santa Reparà, au Carvu

Parocchia d'e Turre

• 
  A geixa d'e Turre

• Geixa d'a Madona d'i Durui e de San Luigi, ae Turre sutàne
• Uratoriu de San Luigi, ae Turre sutàne

Parocchia de Bevera

• Geixa de San Gian Batista, int'u paise
• Uratoriu de San Giuani Deculàu
• Geixa de San Giacumu, a Varase

Parocchia d'u Trücu

• 
  A geixa de Sant'Ignasiu

• Geixa di Santi Peiru e Paulu, int'u paise
• Geixa de Sant'Antoniu, a meridiùn d'u paise
• Geixa de San Lurensu, ai Verandi
• Geixa de Sant'Ignasiu, ai Verandi

Architetüre civili

Architetüre militari

Natüra

Ecunumia

Cultüra

Ventemiglia, prima ciamà Albion Intemelium, çità-capitale d'i Ligüri Intemeli, ga maisci resti Ruman, da i scavi d'a çità antiga ae Ville de Laite. Dapöi ga u çentru storicu ciü grande d'a Ligüria, dopu chelu de Zena, e ascaixi tüte e frasiùe storiche gan çentri medievài maisce ben sarvài, surtù int'a Val Bevera, coi burghi de Bevera, U Carvu e E Turre.

Parlà ventemigliusu

U meiximu argumentu in detagliu: dialettu ventemigliusu.

Manifestasiùe

Tüti l'ani, int'u mésu de zügnu, se urganiza a "Bataglia de Sciüre", üna d'è manifestasiun ciü impurtanti d'a çità.

Feste e fèire

A festa de San Segundu l'è u 26 de avustu, l'è a festa d'u patron de Ventemiglia desgüglià inta Geixa Granda de Ventemiglia (au matin). Int'u dopusdernà, gh'è a Processiun, unde ün grüpu de balestrei d'a Cumpagnia d'i Ventemigliusi porta l'Arbustu de San Segundu fin â Geixa Granda pe' riturnà dapöi â Geixa de San Segundu int'a sou ripa.

Aministrasiùn

Vie de cumünicasiùn

Strade

Feruvie

U meiximu argumentu in detagliu: Staçión de Vintimiggia.

A çità a l'è servîa da 'na stasiun sciüa linia Zena-Ventemiglia e inscia Cuni-Ventemiglia.