улица во Белград From Wikipedia, the free encyclopedia
Улицата Кнез Михаилова [1] е пешачка зона, трговски центар и улица заштитена со закон како едно од најстарите и највредните знаменитости на Белград, со голем број претставителни згради и урбани куќи изградени кон крајот на 70- тите години на 19 век. Се верува дека во времето на Римјаните тука бил центарот на населбата Сингидунум, а во времето на Турците на овој простор се кривеле улиците со градини, фонтани и џамии. Во средината на 19 век овде во горниот дел била градината на кнезот Александар Караѓорѓевиќ. По изработката на регулациониот план на Белград кој е изработен од Емилијан Јосимовиќ во 1867 година, улицата се изгради брзо и ја доби својата физиономија и содржина. Во неа се градат куќи и се населуваат највлијателните и најбогатите семејства на трговскиот и политичкиот Белград. Во 1870 година градската управа официјално ја крсти улицата, давајќи и го името - улица Кнеза Михаила.[2]
Кнез Михаилова е една од најстарите и најважни улици во Белград и е сведоштво за континуираното траење на градот. Во областа на улицата има траги од античка цивилизација. Во римско време, еден од главните пристапни патишта се протегал по трасата што во голема мера се совпаѓа со денешниот дел од улицата Кнежа Михаила. Нема докази дека оваа област била населена во средниот век. Во првата половина на XVI век е обновен стариот римски и изграден е нов водовод, кој минувал по трасата на денешната улица, со што се создале услови за појава на населбата. За време на турското владеење, на просторот на денешната улица Кнез Михаилова биле изградени пет џамии со придружни махали, од кои најважни биле Ибрахим бег и Мусала. Кога во 1717 година го освоиле Белград, Австријците ја започнале обновата на градот и и дале нов лик на улицата. Во тоа време биле урнати голем број куќи и џамии за да се подигнат нови згради, на градежната линија на регулирана улица што го делеле горниот град на српски, од запад и германски, од исток и по заминувањето на австриската војска, на српски и турски.
Со конечното заминување на Турците од Белград во 1867 година, и прифаќањето на западните урбани модели, започна трансформацијата на градот. Врз основа на регулациониот план од 1867 година, кој го направил првиот српски урбанист, инженер Емилијан Јосимовиќ, професор на Лицејот и Големата школа, улицата Кнез Михаилова е најкратката врска помеѓу Тврдината и градот. Периодот кога била проследена улицата Кнез Михаилова во Белград, помеѓу 1867 и 1880 година, го означува напуштањето на природниот развој на Белград и повисокиот степен на урбанизација на градот. Денешната ситуација покажува дека улицата ја задржала својата автентична големина, профил и правец. Објектите се создадени во едно време и имаат уникатни архитектонски одлики, а употребените градежни материјали, конструкции, функции и стилски третман припаѓаат на периодот на еволуција на белградската архитектура што го означува раскинувањето со Балканот и прифаќањето на европските стилови во архитектурата. Процесот на европеизација влијаел на развојот на буржоазијата и формирањето на трговската класа, чии претставници изградиле свои згради и палати во новоформираната улица и отворале трговски дуќани. Иако во текот на 20 век некои од зградите кои го формираа предниот дел на улицата биле променети или заменети со нови, Кнез Михаилова го задржа карактерот на претставителна шопинг улица.[3] Последните куќи на почетокот на улицата, околу аптеката „Делини“, биле отстранети на почетокот на декември 1940 година, за да се изгради палатата на осигурителната компанија „Србија“.[4] Во текот на 1930-тите, беа направени обиди да се спречат пешаците на шеталиштето да влезат на коловозот, а деловниот свет исто така се жалеше на „метежот“ на улицата од пешаците; белградската општина сакаше шеталиштето да се премести од Кнез Михаилова, иако не беше јасно каде.[5]
Улицата е реконструирана во 1987 година, кога стана пешачка зона, поплочена со јабланички гранит.[6] На крајот на 20 век, од исклучиво комерцијална улица „Кнез Михаилова“ прерасна во културен центар на главниот град.[7][8]
Пирамидата пред зградата на Српската академија на науките и уметностите е изградена во 1995 година поставени од Град Белград. Има четири страни. Два ја означуваат должината и географската ширина на точката каде што се наоѓа пирамидата, потоа висината и забрзувањето на Земјината гравитација во таа точка.
Претходник на таа пирамида била исто така, пирамида, во непосредна близина, еден век порано, на врвот на зградата на капетанот Миша, каде што беа обележани страните на светот. Бидејќи таа зграда тогаш беше највисока во Белград, пожарникарите го набљудуваа Белград од неа.
Поради своите културно-историски и архитектонско-урбанистички вредности, улицата Кнез Михаилова е етаблирана како културно богатство од исклучително значење во 1979 година.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.