појаснителна страница From Wikipedia, the free encyclopedia
Кутијна желка е заедничко име за повеќе видови на желки. Може да се однесува на тие од родот Cuora или Pyxidea, кои се азиски кутии желки, или почесто на видовите од родот Terrapene, северноамериканските кутии желки. Тие во голема мера се одликуваат со тоа што имаат оклоп во облик на купола, која е обвиткана на дното, дозволувајќи му на животното да го затвори цврсто својот оклоп за да избега од предаторите. Двата рода многу се разликуваат по нивното живеалиште, однесување и изглед. Според ова тие не спаѓаат во истата фамилија. Желките со кутии станале многу популарни домашни миленици, нивните потреби во заробеништво се сложени и фаќањето желки може да има сериозни штетни ефекти врз нивниот род.[1]
Кутијната желка прилично живее над дваесет години, но има случаи на животен век кои надминуваат 40 до 50 години најмногу. Има и ретки непроверени случаи на кутијна желка кои живеат сто и повеќе години.
Кутијските желки се сештојади. Нивните орелски очи и острото сетило за мирис им помагаат да најдат храна од видот на полжави, инсекти, бобинки, габи, голтки, црви, цвеќиња, риби, жаби, саламандри, разни глодари, змии, птици и јајца. Во првите пет до шест години од нивниот животот тие се првенствено месојади . Возрасните кутијни желки најчесто се тревопасни животни, но не се хранат со лиснато зеленило.[2] Познато е дека кутијските желки се хранат со мртви животни пронајдени на патиштата, жртви на удар од автомобил или друго возило. На младите желки им треба повеќе белковини и се љубители на месојадна исхрана, на која, како што растат, вградуваат сè повеќе и повеќе растенија.[1]
Во една студија спроведена од колеџот Дејвидсон открила, меѓу други работи, дека желка-кутија може да испушта звуци со вилиците кои надминуваат 75 dB. Овој звук може да се користи за да ги исплаши предаторите, па дури и како некој вид повик за парење.
Иако се чини дека повеќето парови на Терапен каролина се случуваат во средби-еден на еден, има случаи кога двајца мажјаци ќе се натпреваруваат за пристап до иста женка. Овие средби, кои речиси никогаш не претставуваат смртна борба, се состојат од удирање со глава, туркање и можеби обиди да се преврти другиот. Се претпоставува дека на крајот еден од мажјаците се исцрпува и се повлекува од теренот, додека другиот добива пристап до женката.
Азиските кутии желки се во сериозна опасност од истребување во нивното живеалиште, бидејќи тие се дел од базата на храна во многу азиски земји, како што е Кина, каде што се заробени овие желки за локалните пазари за храна и покрај фармите за размножување во заробеништво. Северноамериканските желки, пак, се загрозени од уништување на живеалиштата. Шумите претворени во обработливо земјиште значително го намалиле бројот на желки во многу држави. Останатите земјишта честопати се фрагментирани со автопати и урбани проекти, уништувајќи го живеалиштето на животните. Во обид да се вкрстат вештачките додатоци од страна на луѓето, желките често се убиваат од автомобили, животни и други опасности.
Друг сериозен третман на овие животни во Северна Америка е ловот и продажбата на желки од дивината. 3-годишно истражување спроведено во Тексас докажало дека повеќе од 7000 желки-кутии биле земени од дивината за комерцијална трговија. Слична студија во Луизијана покажала дека во период од 41 месец, околу 30.000 кутии желки биле земени од дивината за препродажба. Откако ќе се заробат, желките често се чуваат во лоши услови, во кои повеќе од половина умираат. Оние кои живеат доволно долго за да бидат продадени обично страдаат од состојби како што се неухранетост, дехидрација и инфекција.[3][4]
Индијана и многу други држави создале строги закони против собирањето на желки од дивината. Во многу држави е против законот да се чуваат без посебна дозвола. Собирањето на желки од дивината може да предизвика неповратна штета на популацијата, бидејќи овие желки имаат ниска репродуктивна стапка, бидејќи им треба долго време да најдат партнер.
Повеќето здруженија за желки и морски желки не препорачуваат употреба на желки како домашни миленици за малите деца и покрај нивната популарност. Кутијните желки лесно се под стрес ако се допирани прекумерно и бараат поголема грижа од обично. Кутијните желки може лесно да бидат повредени од кучиња и мачки, па затоа мора да се води посебна грижа за да се заштитат од домашни миленици и од соседните животни. На желките во кутија им е потребна затворена локација на отворено, постојано изложување на сонце и разновидна исхрана. Без ова, растот на желката може да биде заостанат и нејзиниот имунолошки систем да биде доведен во состојба да слабее.
Пронаоѓањето на желки во дивината и земањето како домашни миленици, дури и на краток период, може да има штетни ефекти. Кутијните желки сакаат да останат во областа каде што се извеле(родиле). Ако некој е преместен на половина од нејзината територија, можеби нема да го пронајде патот назад, но може да помине години во потрага по него. Ова го изложува животното на опасност и исто така го нарушува циклусот на размножување. Иако кутиските желки се многу популарни како домашни миленици, важно е тие да бидат зачувани во убава природна средина. Треба да се чуваат во посеверна област каде што ќе можат да преживеат најдобро во еколошки и физиолошки фактор за да не го оштетат нивниот начин на живеење.[5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.