Џелем џелем

Џелем, џелем — песна компонирана од страна на Жарко Јовановиќ, која често се користи како химна на Ромите. Насловот е адаптиран во многу земји од страна на локалните ромски заедници за да одговара на нивниот мајчин правопис и говорниот дијалект на ромскиот јазик.^[1] Некои од песните имаат различни наслови, меѓу кои се:

• "Gyelem, Gyelem" (унгарски правопис),
• "Jelem, Jelem",
• "Dzelem, Dzelem",
• "Dželem, Dželem" (алтернативен хрватски, српски и босански правопис),
• "Đelem, Đelem" (на хрватски и на српски и босански правопис),
• "Djelem, Djelem" (на германски и на француски правопис),
• "Ђелем, Ђелем" (на кирилица српски и босански правопис),
• "Ѓелем, Ѓелем" (македонски правопис),
• "Џелем, Џелем" (алтернатива српска кирилица),
• "Джелем, джелем" (на руски, украински и бугарски правопис),
• "Opré Ромите" и
• "Romale Shavale".

Џелем џелем

макед. Одам, одам
химна на Ромите
Друг наслов	Opre Roma
Текст	Жарко Јовановиќ, 1949
Музика	Жарко Јовановиќ, 1949
Усвоена	1971
п р у

Во интервјуто со новинарот Мајк Калеџиќ, Јовановиќ изјавил дека насловот на песната е „Opre Roma“.^[2]

По доживувањето на затворањето на Ромите за време на Циганскиот геноцид (Ромскиот холокауст од Втората светска војна), Јовановиќ подоцна го напишал текстот за песната „Џелем џелем“ и ги споил со традисионалната циганска мелодија во 1949 година. Песната првпат била усвоена како химна на Ромите од страна на делегатите на првиот Светски ромски конгрес одржан во 1971 година.^[3]

Стихови

Ромски Gelem, gelem, lungone dromensa Maladilem bakhtale Romensa A Romale, katar tumen aven, E tsarensa bakhtale dromensa? A Romale, A Chavale Sas vi man yekh bari familiya, Mundardyas la e Kali Legiya Aven mansa sa lumnyake Roma, Kai putardile e Romane droma Ake vriama, usti Rom akana, Amen khutasa misto kai kerasa A Romale, A Chavale Puter Devla le parne vudara Te shai dikhav kai si me manusha Pale ka zhav lungone dromendar Thai ka phirav bakhtale Romensa A Romalen, A chavalen Opre Rroma, si bakht akana Aven mansa sa lumnyake Roma O kalo mui thai e kale yakha Kamav len sar e kale drakha A Romalen, A chavalen.

Превод Тргнав да патувам Сретнав среќни Роми О Роми, од каде доаѓате, Со среќните шатори крај патот? О Роми, О млади Роми! Еднаш и јас имав среќно семејство, Црната легија ги уби нив Дојди со мене, Рому од каде и да си За Ромите сите патишта се отворени Сега е времето, станете Роми сега, Ќе се издигнеме високо ако делуваме сега О Роми, О млади Роми! Отвори ги Боже, белите порти Да ги видам моите луѓе. Вратете се да патуваме на патиштата И да пешачиме со среќните Роми О Роми, О млади Роми! Горе, Ромски народе! Сега е времето Дојдете со мене, Роми од целиот свет Темното лице и темните очи, Ги сакам како црно грозје О Роми, О млади Роми!

Други стихови

Постојат многу верзии на „Џелем, џелем“ особено оние кои се преведени од страна на Роналд Ли.^[4]