Али Риза Ефенди

Али Риза Ефенди (1839 – 1888) ― татко на Мустафа Кемал Ататурк и сопруг на Зубејде Ханим.

Портрет на волонтерски офицер на баталјонот за државни служби (Asâkir-i Mülkiye Taburu), кој бил основан во Солун на 23 декември 1876 година. Ататурк рекол дека тоа не е мојот татко кога ја покажале сликата.^[1] Овој портрет бил предложен од Илхан Сунгу во неговата статија со наслов „Таткото на Ататурк Али Ефенди и баталјонот Асакир-и Мулкије во Солун во кој тој бил член“^[2] и почнал да се објавува како портрет на Али Риза во 1939 година.

Роден бил во Солун, (денешна Егејска Македонија), но тогаш најважниот град во Отоманската Империја во Европа по Константинопол (Истанбул). Работел како цариник и починал во 1888 година на 49-годишна возраст, кога неговиот син имал 7 години. На раѓањето на Мустафа, Али Риза го закачи својот меч над лулката на неговиот син, посветувајќи го на воената служба. Што е најважно, Али Риза се погрижил најраното образование на неговиот син да се одвива во современо секуларно училиште.^[3] Тој ја напуштил работата на слабо платениот службеник за да започне дрвниот бизнис, но бандитите му ја запалиле залихата откако му изнудиле пари. Тој се обидел повторно да се приклучи на државната служба без успех. Потоа почнал да пие многу, што можеби придонело за неговата рана смрт.^[4] Се смета дека тој има месно потекло: албанско или словенско (н.з. словеногласно; македонско) од некои научници како Ендру Манго, Лу Џафо, Ернст Џек, итн.^{[5][6][7][8][9]} Новинарот Фалих Рифки Атај, близок пријател на Ататурк, тврди дека предците на Али Риза Ефенди биле Турци кои дошле во Солун од областа Шеке во Ајдин.^[1][10] Според други историчари како што се Вамик Д. Волкан, Норман Ицковиц, Хасан Изетин Динамо итн.: Предците на Али Риза биле Турци, кои на крајот потекнуваат од Соке во покраината Ајдин во Анадолија.^{[1][11][12][13] [14][15]} Сепак, нема докази за докажување на овие тврдења.^[16]

Семејството на Али Риза потекнува од Коџаџик,^[17][18] во Општина Центар Жупа, Македонија, каде што има спомен-куќа.^[19]

Реконструираната куќа на семејството на Али Риза Ефенди, во Коџаџик,^[20][21] Македонија.