Анте Марковиќ

Анте Марковиќ (хрватски: Ante Marković; 25 ноември 1924 - 28 ноември 2011^[1]) — последниот премиер на СФРЈ и прв претседател на бившиот Сојуз на реформските сили на Југославија.

Анте Марковиќ
9. Премиер на СФРЈ Претседател на Федералниот Завод
На должноста 16 март 1989 – 20 декември 1991
Претседател	Раиф Диздаревиќ Јанез Дрновшек Борисав Јовиќ Сејдо Бајрамовиќ Стјепан Месиќ Бранко Костиќ (вршител) (разрешена функција)
Заменик	Александар Митровиќ Живко Преги
Претходник	Бранко Микулиќ
Наследник	Александар Митровиќ
15ти Претседател на СР Хрватска Претседател на Претседателството на СР Хрватска
На должноста 10 мај 1986 – 10 мај 1988
Премиер	Антун Миловиќ
Претходник	Ема Дероси-Бјелајац
Наследник	Иво Латин
10-ти Премиер на СР Хрватска President of the Executive Council of SR Croatia
На должноста 10 мај 1982 – 10 мај 1986
Претседател	Маријан Цветковиќ Милутин Балтиќ Јакша Петриќ Перо Цар Ема Дероси-Бјелајац
Претходник	Петар Флековиќ
Наследник	Антун Миловиќ
Лични податоци
Роден(а)	25 ноември 1924(1924-11-25) Коњиц, Кралството на СХС
Починал(а)	28 ноември 2011(2011-11-28) (возр. 87)
Националност	Хрватска
Партија	Сојуз на комунистите на Југославија (СКЈ), Унија на Реформски Сили (SRSJ)
Вероисповед	атеист

Младост живот

Марковиќ, кој бил Босански Хрват роден во Коњиц во Кралство СХС, денешна Босна и Херцеговина. Дипломирал електроинженерство и компјутеризација при Загрепскиот универзитет во 1954 година.^[2]

Политичка кариера

Претседател на Хрватска

Во 1986 година, тој станал претседател на Претседателството на СР Хрватска, воедно бил и седми хрватски претседател по Ема Дероси Бјелајац. Тој ја држел таа позиција сè до 1988 година,кога вршител на оваа функција бил Иво Латин.

Премиер на Југославија

Во 1989 година, Марковиќ станал премиер, следувајќи ја оставката од Бранко Микулиќ. Од кога оваа одлука постана јавна, САД уживаше голема соработка затоа што Марковиќ бил познат по тоа што ги „фаворизира пазарно ориентирани реформи“^[3], а BBC изјавил дека тој е „најдобриот сојузник на Вашингтон во Југославија“.^[4] При крајот на годината, Марковиќ вовел нова и амбициозна програма на економски реформи, вклучувајќи стабилизација на платежната валура и приватизација, исто така и програма за лимитирана трговска либерализација. Резултатот од неговите монетарни реформи претставувало успешно бегање од инфлацијата коешто резултираше со висина во скапиот Југословенски стандард за живеење. Сепак, овој краткотраен ефект на економски реформи преземени од Марковиќ резултирал со пад во Југословенскиот индустриски сектор. Многу банкротирања се случила поради државните компании се бореле да се натпреваруваат во слободниот пазар, факт кој подоцна бил кажан против Марковиќ од неговите етнички националистички политички противници. До 1990, БДП се намалил до -7,5%. Во 1991, БДП уште повеќе се намалувал на 15 проценти а индустрискиот резултат се намалил за 21 процент.

Марковиќ ја должел неговата популарност и створил нов имиџ на нов и модерен Западно стилски ориентиран политичар. Од тоа, тој брзо станал миленик во либералните кругови кои сакале Југославија да се трансформира во модерна, демократска федерација. Марковиќ исто така држел популарност кога се држел на дистанца од разните конфликти кои преовладувале во КПЈ и исто така се дистанцирал да стане како медиатор помеѓу републиките.

Кога КПЈ престанала да постои во јануари 1990 година, Марковиќ ја имал само неговата популарност и постигнатиот успех од неговата програма на негова страна. Во јули 1990 година, тој ја формирал Унијата на Реформски Сили (Savez reformskih snaga), политичка партија која поддржувала реформска Југословенска федерација. Според анкетите направени од Федералниот Југословенски Завод за Статистика, оваа партија имала поддршка од 14% од луѓето во Босна и Херцеговина, и помалку од 5% во другите републики.^[5].

Оваа одлука не била добро примена. Борисав Јовиќ, тогашниор Претседател на Југославија, коментирал

Генералното мислење е дека Анте Марковиќ не е долго прифатен и корисен на нас. Никој нема сигурност во нивните мисли повеќе дека тој му подаде така на САД и казнување на секој кој некогаш воопшто мислес за социјализам, и преку нашите гласови ние го инсталиравме како Премиер во Сообранието. Тој ја играше најопасната игра на предавство

Заклучокот на Јовиќ за работата на Марковиќ

Без сомнение Марковиќ беше најактивниот творец за уништувањето на нашата економија, исто така бил и значаен учесник во распадот на Југославија. Останатите, кога се гледаше дека Југославија нема да преживее, сакаа да ја земат оваа функција но во сите овие почитувања тие никогаш не дошле толку блиску колку што дошол Марковиќ, кој си се прогласил себеси како главен глумец за преживувањето на Југославија

Подоцна, неговата програма била саботирана од Слободан Милошевиќ кој

што го падна Марковиќ во 1990 кога договорил илегален долг тежок $1.7 милијарди од Српската Банка за да го олени неговото кандидирање тој месец. Долгот ја нарушил економската програма на Марковиќ, уништувајќи го напредокот кој бил направен за да се контролира инфлацијата.^[6]