Кнежевство Црна Гора
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Кнежевството Црна Гора (српски: Књажевина Црна Горa ) било кнежевство кое постоело од 1852 до 1910 година. Пред тоа, Црна Гора била наследна епископија, а постоела сè до 1910, кога е прогласена за кралство. Кнежевтсвото имало двајца владетели од династијата Петровиќ Његош, кнезот Данило и кнезот Никола.
Remove ads
Историја

По смртта на владиката Петар Петровиќ Његош во 1851, него го насладил Данило Петровиќ. Данило, кој дотогаш бил владика, одлучува да ја секуларизира власта, се оженил во 1852 и ја одбил својата духовна титула и ја презел титулата кнез и својата земја ја претворил во секуларно кнежевтсво. Оваа одлука била мотивирана од потребата за модернизација и создавање држава по европски модел, што подразбирало јасна поделба меѓу црквата и државата. Црна Гора во тоа време била мала, планинска земја, со ограничени ресурси, зависна од сточарство и скромна земјоделска економија. Племенскиот систем сè уште доминирал во општественото уредување, а Цетинскиот манастир останал духовен и симболичен центар, иако политичката моќ сега била во рацете на кнезот.
Данило I се фокусирал на зајакнување на централната власт и намалување на племенските поделби. Тој вовел реформи во администрацијата, обидувајќи се да создаде поефикасен систем за собирање даноци и организирање на војската. Војската била клучна за одбрана на независноста, особено во контекст на постојаните тензии со Османлиското Царство. Еден од најзначајните моменти во неговото владеење била битката кај Граховац во 1858 година, каде Црногорците однеле победа над османските сили. Оваа победа не само што ја зајакнала позицијата на Црна Гора, туку и привлекла внимание од европските сили, особено Франција, која почнала да ја гледа Црна Гора како потенцијален сојузник на Балканот. Сепак, Данило I бил убиен во 1860 година во Котор, во атентат чии мотиви останале нејасни, но се поврзувале со лични или политички конфликти. Неговата смрт оставила празнина, но поставила основа за идните успеси на неговите наследници.

По убиството на кнезот Данило во 1860, на престолот дошол Никола Петровиќ на 14 август 1860. Помеѓу 1861 и 1862, Никола водел неуспешна војна против Османлиското Царство, а Црна Гора низ тешки маки ја сочувала својата независност. Кнезот Никола водел многу поуспешна војна против Османлиското Царство во 1875. По востанието во Херцеговина, делумно покренато со негова помош, Никола повторно објавил војна на Османлиското Царство.
Во внатрешната политика, Никола I работел на модернизација на државата. Тој вовел правен систем со донесувањето на Законикот во 1888 година, кој бил инспириран од европските закони и имал за цел да го регулира општеството и да ја намали зависноста од племенските обичаи. Образованието станало приоритет, па биле отворени првите училишта, вклучително и женска гимназија на Цетиње, што било значаен чекор кон еманципација на жените. Инфраструктурата, иако ограничена, почнала да се развива, со изградба на патишта и телеграфски линии. Економски, Црна Гора останала сиромашна, но Никола се трудел да привлече странски инвестиции и да ја развие трговијата, особено преку пристаништето во Бар.
Културно, овој период бил време на национално будење. Никола I, сам поет и писател, ја промовирал црногорската книжевност и култура, поддржувајќи издавањето на весници и книги. Цетиње, иако мало, станало центар на културниот живот, со театарски претстави и книжевни собири. Православната црква продолжувала да игра важна улога, а Никола ја поддржувал нејзината автономија, што дополнително го зајакнувало националниот идентитет.
Кон крајот на овој период, во 1910 година, Никола I се прогласил за крал, а Црна Гора станала кралство. Ова било симболичен чин, кој ја одразувал амбицијата на Никола да ја издигне својата земја на повисоко ниво, но и да го зацврсти своето владеење.
Remove ads
Демографија

Според првиот официјален попис од 1909 година, Кнежевството Црна Гора имало околу 317.856 жители, иако некои проценки сугерираат помала бројка, околу 220.000. Населението било претежно рурално, со ниска густина (20–35 жители по km²) поради планинската природа на земјата.
Поврзано
![]() | Оваа статија Црна Гора е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads