Леб и сол (обичај)

Леб и сол — обичај за добредојде кај некои словенски, нордиски, балтички, балкански и други европски култури, како и во културите на Блискиот Исток.^[1] Овој обичај го споделуваат и некои несловенски народи - Литванци, Летонци (и двата балтички), Романци како и некои угрофински народи како Карелијците - од кои сите се културно и историски блиски со нивните словенски соседи. Обичајот е вообичаен во Албанија, Ерменија и меѓу еврејската дијаспора. Оваа традиција е забележана и при вселенски летови.^[2][3]

Леб и сол, традиционално добредојде во некои словенски, нордиски, балтички, балкански и блискоисточни земји.

Етимологија

Традицијата е локално позната по нејзините словенски имиња, сите буквално варијанти на „леб и сол“: белоруски: Хлеб і соль, бугарски: Хляб и сол, чешки: Chléb a sůl , македонски: Леб и сол, полски: Chleb i Sól, руски: Хлеб-соль, Serbo-Croatian, словачки: Chlieb a soľ , словенечки: Hlẹ̑b in sol, украински: Хліб і сіль. Се дели со некои од соседните несловенски народи - Летонците и Литванците (и двата се балтички народи), Романците, како и некои угрофински народи како Карелијците - сите се културно и историски блиски со нивните словенски соседи: карелски: leipä-šuola , латвиски: Sālsmaize, литвански: Duona ir druska, романски: Pâine și sare. Тоа е вообичаено и во Албанија (албански: bukë, kripë e zemër), Ерменија (ерменски: աղ ու հաց , agh u hats , меѓу еврејската дијаспора и во делови од Блискиот Исток под различни имиња.

Македонија

Во Македонија овој обичај сè уште се практикува повремено како обичај за изразување гостопримство. За оваа цел се подготвува одреден вид леб - погача (од латински: panis focacius).

Значајната македонска и екс-југословенска етно-џез-рок група на светскиот музички гитарист Влатко Стефановски го носеше името „Леб и сол“ и говори за овој поим на гостопримство како нешто основно и традиционално.