Лисолај

Лисолај — село во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Лисолај
Лисолај Местоположба на Лисолај во Македонија Лисолај на карта
Координати 41°8′54″N 21°18′7″E
Општина	Битола
Население	163 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	02070
Надм. вис.	746 м
Лисолај на општинската карта Атарот на Лисолај во рамките на општината
Лисолај на Ризницата

Географија и местоположба

Српски извештај за колежот во село Лисолај од страна на една грчка чета како освета што населението преминало во „егзархиско“. (Битола, 4 јуни 1906)

Лисолај припаѓа на таканаречениот Пелагониски Регион, во географската област Пелагонија и подножјето на планината Древеник, на 17 километри северно од градот Битола. Селото е ридско, на надморска височина од 746 метри. На сретсело се наоѓа основното училиште кое го носи името на познатиот војвода од овој крај Александар Турунџев. Над самата населба е црквата Св. Петка која е од XIX век и е типичен пример на македонското црковно градителство од тој период. Во селото се живее од земјоделство и сточарство. Лисолај надалеку е познатo по најубавото грозје од овој регион.

Историја

Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 582 —     1953 611 +5.0% 1961 679 +11.1% 1971 563 −17.1% 1981 551 −2.1%	Година Нас. ±% 1991 304 −44.8% 1994 276 −9.2% 2002 225 −18.5% 2021 163 −27.6%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Лисолај живееле 340 жители, сите Македонци.^[3]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 година, Лисолај се води како чисто македонско село во Битолската Каза на Битолскиот Санџак со 45 куќи.^[4]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Лисолај имало 400 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 450 Македонци.^[6]

Според пописот од 2002 година, селото Лисолај брои 225 жители^[7], од кои 224 се Македонци и еден е вброен во останатите националности.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 163 жители, од кои 153 Македонци и 10 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	340	300	582	611	679	563	551	304	276	225	163

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Родови

Лисолај е македонско село.

Родови во селото се:

• Доселеници: Ѓуровци (3 куќи) најстар род во селото, доселени се од селото Древеник; Миленковци (6 куќи), Марковци (5 куќи), Димовци (4 куќи), Поповци (4 куќи), Стојчевци (4 куќи), Кочанковци (4 куќи), Петревци (3 куќи), Димитриовци (3 куќи), Василиновци (3 куќи), Огњановци (3 куќи), Јанкуловци (1 куќа), Матовци (1 куќа), Мојановци (3 куќи), Чурлиновци (3 куќи), Јоановци (2 куќи), Кочовци (2 куќи), Јовчевци (14 куќи), Богатиновци (3 куќи), Ацковци (4 куќи), Стојановци (4 куќи) и Наумчевци (6 куќи). Сите овие родови се доселени со непозната старина.^[13]

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 204 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 190 гласачи.^[15]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[16]

• Црква „Св. Петка“ — главната селска црква;
• Црква „Архангел Михаил“ — главната црква на Лисолајскиот манастир;
• Црква „Св. Спас“ — поранешна гробјанска црква. Се наоѓа над селото, денес запуштена во урнатини;

Археолошки наоѓалишта

• Црнобучки Рид — населба од римско време;^[17]
• Крс — некропола од римско време;^[18]

Во селото Лисолај има „стапки“ од коњот на народниот херој Крали Марко.

Редовни настани

Личности

• Димитрија Марковски (1923-2000) - партизан, учесник во НОБ;
• Јован (Јон) Лисолаецот - револуционер, битолски реонски војвода;^[19][20]
• Миле Секуловски (р. 1926) - најстар македонски радиоаматер;^[21]
• Ѓорѓија Стојчевски (1922 - 1945) - партизан, учесник во НОБ;
• Борко Марковски роден 1957 година - Генерал на Полиција на Македонија;

Култура и спорт

Во Лисолај има 2 фудбалски тима ф.к.Лисолај и ф.к.Лисолај 2010 подобро рангиран е ф.к.Лисолај 2010 кој 2 пати со ред играше регионално финале од општинските лиги.

Иселеништво