Литовој

Литовој (грчки: Λεπτοκαρυά, Лептокарија; до 1954 г. Λιτοβόιο, Литовојо^[2]) — село во Ениџевардарско, Егејска Македонија, денес во општината Постол на истоимениот округ во областа Централна Македонија, Грција. Населението брои 187 жители (2011). Сè до 1924 г. било населено исклучиво со Македонци.^[3]

Литовој Λεπτοκαρυά
Поглед на Литовој
Литовој
Местоположба во областа Литовој Местоположба на Литовој во општината Постол и областа Централна Македонија
Координати: 40°51.42′N 22°27.43′E
Земја	Грција
Област	Централна Македонија
Округ	Постолски
Општина	Постол
Општ. единица	Пазар
Надм. вис.	&10000000000000190000000190 м
Население (2011)[1]
• Вкупно	187
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)

Географија

Селото е сместено во областа Бојмија, во северозападниот крај на Солунското Поле. Лежи 10 км североисточно од градот Пазар (Ениџе Вардар), по патот за Гуменџе.

Историја

Во Отоманското Царство

Во XIX век Литовој е заведен како чисто македонско село во Ениџевардарската каза. Во 1848 г. рускиот славист Виктор Григорович („Очерк путешествия по Европейской Турции“) го опишал Литово како македонско село.^[4][5]

Според Николаос Схинас во средината на 1880-тите Литовој (Λιτοβώη) — село с 25 християнски семейства.^[6]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Литовој броел 200 жители, сите Македонци христијани.^[7][8] Селската црква „Св. Никола“ изгорела во несреќа^[9].

Целото село било под врховенството на Бугарската егзархија и во него работела бугарската пропаганда. По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Литовој (Litovoï) имало 256 Македонци под егзархијата и работело бугарско училиште.^[7][10]

Училишниот инспектор Никола Хрлев во 1909 г. напишал за селото:

„

Литовој, 15 /III, 1 ч. од Дамјан. 30 македонски егзархиски куќи, чифлик. Се занимаваат со земјоделство, лозарство и бубарство. Црквата е отворена; во нејзина сопственост има мала дабова корија и 2 погона ниви. Селото се откажало од Патријаршијата пред статусквото и училиштето не се затворило. Училиштето е приватна куќа — земјанка, без таван, темно. Пред три години селаните почнале да градат училишна зграда, но бегот ги спречил.[7][11]

“

По податоци на егзархијата, во 1910 г. Литовој било чифлигарско село со 197 жители Македонци од 43 семејства и една црква.^[7][12]

Во 1910 г. Халкиопулос напишал дека во селото (Λιτοβόι) имало 250 егзархисти.^[6][13]

Според српскиот географ Боривое Милоевиќ, во периодот пред Балканските војни селото се состоело од 35 македонски куќи.^[6]

Во Грција

Во 1912 г. Литовој е заведен како село со хиристијанска и муслиманска вероисповед и македонски јазик, што значи дека во меѓувреме тука се доселиле некои муслимани (веројатно Роми). По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Истата 1913 г. селото броело 220 жители (128 мажи и 92 жени),^[6] а во 1920 г. се намалило на вкупно 193 жители.^[3] Во 1924 г. сето население е протерано во Бугарија, претежно во Патреш, Великотрновско,^[14], а на негово место се населени грчки колонисти. Истата година муслиманските жители се иселени во Турција.^[6] Во 1928 г. селото е претставено како чисто дојденско со 471 жител од 132 семејства.^[15]

Во 1940 г. селото пораснало на 552 жители, но за време на Граѓанската војна селаните биле повлечени во полето, и доста од нив не се вратиле и Литовој, туку се иселиле во поголемите градови и во странство; затоа оттогаш има повеќе од двојно помалку жители. Во 1954 г. селото е преименувано во Лептокарија, што во превод значи „леска“.

Население

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011	2021
Население	552	215	334	216	213	204	215	187

Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Стопанство

Во селото се произведува жито, тутун, малку овошје и друго, а делумно е застапено и сточарството.^[3]

Личности

Родени во Литовој

• Гоно Васков — претседател на селскиот комитет на ВМРО^[16]
• Христо Јапаџиев (Ичко Паџиев) — бегалец во Патреш, при кавга застрелал месни момчиња, па се преселил Свети Влас и станал член на ВМРО. Се вратил во Македонија; учествувал во организирањето на Воденскиот баталјон на Ѓорѓи Димчев во 1944 г. и бил командант на воениот логор. До крајот на животот живеел во Р Македонија^[17].
• Стојан Бабин — деец на месниот комитет на ВМРО
• Христо Аризанов — деец на месниот комитет на ВМРО^[18]

Поврзани со Литовој

• Иван Бабев (р. 1947) — историчар во Бугарија, чии родители се преселници од Литовој

Поврзано

• Бојмија