Рак на простата

Рак на простата (латински: Carcinoma prostatae) - злоќудно заболување на простатата, жлезда кај машкиот репродуктивен систем.^[6] Повеќето канцери на простатата се спорорастечки; сепак, во некои случаи можат да растат релативно брзо.^[1][3] Канцер-клетките може да се прошират од простатата во други делови од организмот, особено во коските и лимфните јазли.^[7] Првично може да нема симптоми.^[1] Во подоцните стадиуми, може да доведе до тешкотии во мокрењето, крв во урината или болка во карлицата, грбот, или при мокрење.^[2] Слични симптоми покажува и бенигна хиперплазија на простатата.^[1] Други симптоми во подоцните стадиуми се чувство на замор поради ниското ниво на црвени крвни клетки.^[1]

Ве молиме, обрнете внимание на ова важно предупредување во врска со темите од областа на медицината (здравјето).

Рак на простата
Синоними	Карцином на простата
Положба на простатата
Специјалност	Онкологија, урологија
Симптоми	Нема, тешкотии при мокрење, крв во урина, болка во карлицата, грбот, или при мокрење[1][2]
Вообичаена појава	Возраст > 50 години[3]
Ризик-фактори	Возраста, семејната историја, расата[3]
Дијагностички метод	Ткивна биопсија, медицинско снимање[2]
Диференцијална дијагноза	Бенигна хиперплазија на простатата[1]
Лекување	Активно следење, хирургија, радиотерапија, хормонска терапија, хемотерапија[2]
Прогноза	Стапка на петгодишно преживување 99% (САД)[4]
Честота	1.1 милион нови случаи (2014)[5]
Смртни случаи	307,000 (2014)[5]

Фактори кои го зголемуваат ризикот за појава на рак на простатата се возраста, семејна историја на болеста, и расата.^[3] Околу 99% од случаите се појавуваат кај мажи над 50 години.^[3] Ако роднина од прво колено боледувал од рак на простатата ризикот за појава се зголемува за два до трипати.^[3] Во САД, почеста е појавата кај афроамериканското население во споредба со белото население.^[3] Други фактори за појава вклучуваат исхрана богата со процесирано месо, црвено месо или млечни производи или исхрана сиромашна со одредени видови на зеленчук.^[3] Откриена е поврзаност на гонорејата со зголемен ризик за појава на рак на простатата, но причината за оваа поврзаност не е идентификувана.^[8] Зголемен ризик е исто така поврзан со BRCA-мутациите.^[9] Карциномот на простата се дијагностицира со биопсија.^[2] Потоа може да се изведе медицинско снимање со цел да се утврди дали канцерот се проширил во други делови од организмот.^[2]

Фактори на ризик

Ракот на простатата е најчестото злоќудно заболување кај мажите во развиените земји и претставува најголем здравствен проблем кај мажите во втората и во третата животна доба. Оваа болест е најчеста кај мажите на возраст над 70 години, а многу ретко се јавува на возраст под 40 години.
Најчести фактори на ризик за појава на оваа болест се: начинот на исхрана, режимот на живот, пушење, стрес, пиење алкохол, како и наследните фактори. Ако роднина од прво колено (татко или брат) боледувал од рак на простатата, ризикот за појава на оваа болест кај останатите машки членови на семејството се зголемува за двапати.

Дијагностика и терапија

За рано откривање на ракот на простатата се препорачуваат редовни годишни уролошки прегледи со ултразвук и анализа на присуството на специфичниот антиген во крвта - PSA (Prostate-specific antigen).
Лекувањето на ракот на простатата вклучува оперативен зафат, придружен со радиотерапија или хемотерапија, како и примена на одредени лекови.^[10]