Солза

Солза — телесна течност што се јавува како производ на солзните жлезди во окото на луѓето и некои животни.^[1] Солзата е бистра, безбојна и солена течност која во тенок слој ги плакне рожницата и конјуктивот на окото и на тој начин ги штити од сушење и ги подобрува оптичките својства на површината на рожницата. Исто така, при надворешна иритација, солзните жлезди лачат солзи за да го заштитат окото од прашина, микроорганизми и механички надворешни предмети. За време на псиењето, солзните жлезди не лачат солзи.

Состав

Скица на окото со солзните жлезди

Човечките солзи се составени од 99% вода, помешана со 1% сол и 0,2% - 0,5% белковини и други органски материи, како: гликоза, аминокиселини и ензими. Хемискиот состав на солзите има антибактериско дејство.

Кај луѓето, солзниот филм кој го премачкува окото, познат како прекорнеален филм, се состои од три слоја:^[2]

• Липиден слој кој се состои од масла кои ги лачат тарзалните или меибоминските жлезди. Обвивката е составена од воден слој, хидрофобна бариера, која го спречува нивното истекување на образот. Овие жлезди се наоѓаат меѓу очмите капаци.^[3]
• Воден слој кој се состои од вода, електролити и други супстанции (белковини, липокалин, лактоферин, лизозим, лакритин, итн.).^[4] Него го лажи солзната жлезда, а основна функција му е да го поттикнува ширењето на солзниот филм, како и контрола на инфекциските агенси и регулација на осмозата.
• Солзен слој кој се состои од муцин и од конјуктивни пехарасти клетки. Тој служи како обвивка на рожницата, а хидрофилниот слој овозможува и дистрибуција на солзниот филм.

Солзата како тема во уметноста и во популарната култура

Солзата како мотив во книжевноста

• „Солзи“ - расказ на македонскиот писател Горан Петревски од 2014 година.^[5]
• „Солзи радосници“ — песна на македонскиот поет Васе Тодоров - Шлеговец.^[6]
• „Солза в уво“ - расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2010 година.^[7]

Солзата како мотив во музиката

• „Солзите не се доволни“ (англиски: Tears Are Not Enough) - песна на британската поп-група АБЦ (ABC) од 1982 година.^[8]
• „Тивки солзи“ (англиски: Silent Tears) — песна на американската рок-група Bad Brains од 1986 година.^[9]
• „Солзите на Леви Стаб“ (англиски: Levi Stubbs' Tears) — песна на британскиот рок-музичар Били Брег (Billy Bragg) од 1986 година.^[10]
• „Солзи“ (англиски: Tears) — композиција на американската џез-група Weather Report од 1971 година.^[11]
• „Солзи“ (англиски: Teardrops) - песна на дуетот Womack & Womack од 1988 година.^[12]
• „Море од солзи“ (англиски: Sea Of Tears) - песна на британскиот музичар Голди (Goldie) од 1995 година.^[13]
• „Изгледа ќе ги обесам моите солзи да се исушат“ (англиски: I Guess I'll Hang My Tears Out To Dry) — композиција на американскиот џез-музичар Декстер Гордон (Dexter Gordon) од 1962 година.^[14]
• „Солзи во рајот“ (англиски: Tears in Heaven) - песна на британскиот рок-музичар Ерик Клептон (Eric Clapton) и Вил Џенингс (Will Jennings).^[15]
• „Солзи“ (англиски: Tears) - песна на британската електронска група Clean Bandit.^[16]
• „Солзи пред спиење“ (англиски: Tears Before Bedtime) - песна на британскиот рок-музичар Елвис Костело (Elvis Costello) од 1982 година.^[17]
• „Легло од солзи“ (хрватски: Ležaj od suza) — песна на хрватската поп-пејачка Јосипа Лисац од 1973 година.^[18]
• „Солза“ (англиски: Teardrop) - песна на британската музичка група Massive Attack.^[19]
• „Многу солзи“ - песна на македонската поп-пејачка Маја Оџаклиевска.^[20]
• „Секоја солза исчезнува“ (англиски: Every Tear Disappears) — песна на американската музичарка St. Vincent од 2014 година.^[21]
• „96 солзи“ (англиски: 96 Tears') - песна на американската музичка група Suicide од 1977 година.^[22]
• „Кога тие солзи“ (англиски: If Those Tears) — песна на американската рок-група Тин вајт роуп (Thin White Rope) од 1987 година.^[23]
• „Солзи“ (англиски: Tears) — песна на шкотската рок-група Тинејџ фанклаб (Teenage Fanclub) од 1995 година.^[24]
• „Без солзи“ (англиски: No Tears) - песна на американската музичка група Tuxedomoon од 1978 година.^[25]
• Солзата експлодира (англиски: The Teardrop Explodes) - британската рок-група, основана во 1978 година.^[26]
• „Ситни солзи“ (англиски: Tiny Tears) — песна на британската рок-група Тиндерстикс (Tindersticks) од 1995 година.^[27]
• „Удавена во сопствените солзи“ (англиски: Drown in my own tears) - песна на американската соул-пејачка Арета Френклин (Aretha Franklin) од 1967 година.^[28]