Треблинка

Треблинка бил логор на смртта на Нацистичка Германија во окупираната Полска за време на Втората светска војна.^[1] Повеќе од 750.000^[2] Евреи, Роми и други жртви на холокаустот биле убиени во Треблинка помеѓу јули 1942 и октомври 1943 г. Логорот бил сместен 100 km североисточно од Варшава^[3], 2,5 km од местото Треблинка. Логорот бил организиран во два дела: Треблинка I и Треблинка II.

Официјален документ со кој се основа логорот Треблинка I

Треблинка бил еден од логорите на смртта создадени во рамки на Операцијата Рајнхард наменета за целосно уништување на Евреите во Полска. Другите три логори во таа операција биле Белзец, Собибор и Мајданек.^[4] Операцијата директно ја раководел Хајнрих Химлер. Пред Операцијата Рајнхард, Евреите биле затворани во гета и биле убивани, најчесто од групи на СС. Но, станало јасно дека планот за целосно уништување на Евреите не може да се изведе на овој начин. Затоа била смислена Операцијата Рајнхард и биле формирани 4 логори за уништување на Евреите од гетата. Треблинка била готова на 24 јули 1942. Само за два и пол месеци, од отворањето до 3 октомври 1942, во Треблинка биле донесени преку 310.000 Евреи од Варшавското гето.^[5]

Меморијалниот центар Треблинка. Секој камен означува по еден град од кој биле носени Евреи и истребувани во логорот

На 22 март 1943 Евреите од Македонија, околу 7200 на број, биле насилно одведени од страна на Бугарскиот окупатор од нивните домови и собрани во скопскиот монопол. Оттука биле транспортирани во Треблинка и сите биле убиени.

Во август 1943 затворениците во Треблинка се побуниле, дошле до оружјето на стражарите и го запалиле логорот. Германците крваво го задушиле бунтот: од 1.500 затвореници, само 40 останале живи. Наскоро логорот престанал да работи, а дотогаш и неговата задача била завршена: речиси сите Евреи во Полска и низ Европа биле убиени. Операцијата Рајхард завршила и четирите логори биле затворени во октомври 1943.