Црква „Св. Ѓорѓи на Ридот“

Свети Ѓорѓи на Ридот^{[б 1]} (грчки: Άγιος Γεώργιος του Βουνού) — црква во градот Костур, Егејска Македонија. Влегува во состав на Костурската епархија на Цариградската патријаршија. Храмот е дел од парохијата на „Св. Панталејмон Варлаамски“.^[1][2][3] Изворно ѝ припаѓала на Охридската архиепископија.

Св. Ѓорѓи на Ридот
Άγιος Γεώργιος του Βουνού
Поглед на црквата
40.5210°N 21.2742°E / 40.5210; 21.2742
Место	Костур
Земја	Егејска Македонија, Грција
Вероисповед	Цариградска патријаршија
Архитектура
Статус	споменик на културата
Архит. тип	еднокорабна базилика
Изградба	XIV век
Управа
Архијерејско намесништво	Костурско
Епархија	Костурска

Историја

Црквата била подигната во XIV век. Веројатно првобитно била манастирска црква, што се потврдува во натпис на големиот засводен влез во дворот^[1][3]:

„

ΕΙ ΜΕΝ ΦΙΛΟΣ ΠΕΦΥΚΑΣ ΕΙΣΕΛΘΕ ΧΑΙΡΩΝ. ΕΙ ΔΕ ΕΧΘΡΟΣ ΚΑΙ ΒΑΣΚΑΝΟΣ ΠΟΡΡΩ ΠΕΦΕΥΓΕ ΕΚ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΑΥΤΗΣ

“

Во 1924 г. црквата е прогласена за заштитен споменик на културата.^[4]

Архитектура

Градбата претставува мала еднокорабна базилика со припрати на јужната и северната страна и влез на југ. Изградена е од камен, со кал како врзивен материјал, типично за костурските цркви од втората половина на XIV век.^[1][3] Во XXI век започнало отстранувањето на надворешниот малтер и откривање на првичниот изглед на ѕидаријата.

Фрески

Во наосот

Богородица Севоспеана, XIV век

Фреска на Свети Ѓорѓи, околу 1365 г.

Живописот на храмот е од втората половина на XIV век. Иако е оставено место за натпис над влезот, поради нејасни причини тој не бил напишан. Иконографијата на оваа црква е типична за еднокорабните базилики во Костур од XIV век. На источниот ѕид, над фронтонот е претставена сцената на Вознесението, под неа Благовештението и во апсидата на храмот – Пресвета Богородица Сецарица (Пантанаса). На јужниот ѕид во горната зона, од сцените на Дванаесетте празници се истакнуваат оние на Рождеството и на Сретението Христово. Во долгата зона се претставени ликовите на Св. Ѓорѓи, Св. Теодор Тирон и Св. Теодор Стратилат и Св. Онуфриј. Од внатрешната страна на ѕидаријата на влезот е претставена Св. Марина. Горе на западниот ѕид е Преображението Господово, а во долната зона Успението на Пресв. Богородица и Христос Елкоменос. Во долната зона, на левата страна е претставен Св. Архангел Михаил, а надесно Св. Константин и Елена. Од внатрешната страна на ѕидот на западната врата е претставен Св. Симеон Столпник. Во горниот дел на северниот ѕид се сцените на Распетието, Оплакувањето, Каменот и Слегувањето во Адот. Во долниот дел се Св. Артемиј, Св. Меркуриј, Св. Прокопиј, Св. Димитриј, Св. Јован Богослов, Дејзис и во светилиштето Видението на Св. Петар Александриски. Меѓу двете основни зони на јужните, западните и северните страни се претставени второстепени светци во медаљони.^[1][3]

Во припратата

Според постоечкиот натпис, припратата исто така е живописана со фрески во 1651 г.^[1][3] Натписот гласи:

„

ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΕΝΑΙΘΗ Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΟΥΛΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΥΠΡΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΣΗΝΚΛΙΤΙΚΗ ΕΦΙΜΕΡΕΥΟΝΤΑΣ Ο ΚΗΡ ΠΑΠΑΚΗΡΑΖΗΣ ΕΤΕΛΟΙΟΘΙ ΜΟΙΝΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΚΗ ΕΠΙ ΕΤΟΥΣ ΑΧΝΑ(1651).

“

Иконографијата на припратата е посветена на Свети Ѓорѓи. Во горната зона се претставени сцени од неговиот живот и мачеништво, а во долната зона се светци во цел раст: Св. Григориј Палама, Св. Атанасиј Велики, Св. Григориј Богослов, Св. Јован Златоуст, Св. Василиј Велики, Св. Теофан во големо поле и Св. Герасим. На јужниот ѕид кон исток е гробот на ктиторите.^[1][3]

• Фрески
• 
  Свети Три Јерарси
• 
  Свети Стефан Нови и Свети Теофан, 1651 г.
• 
  Чесниот Крст
• 
  Свети Теодор Тирон и Свети Теодор Стратилат
• 
  Свети Онуфриј
• 
  Архангел Михаил, 1651 г.
• 
  Христос го носи крстот
• 
  Фреската над влезот