Анкара

Бүгд Найрамдах Турк Улсын нийслэл Анкара (Анкара́, туркээр Ankara, дуудлага нь [ˈaŋ.ka.ɾa] [аан караа]) хот Турк орны төв хэсэг, Анатолийн шил, Анкара Чубук хоёр голын бэлчирт далайн түвшнээс дээш 938 метр өндөрт байрладаг.^[9][10]

Анкара Ankara
Нийслэл болон их хотын захиргаа
Сөгүтөзү төв бизнес дүүрэг Хеттүүдийн нарны диск Анкирийн хөшөө Атакуле Кожатепе сүм Бүгд найрамдах улсын музей Аныткабир
Хоч:  Туркийн зүрх (Турк: Türkiye'nin Kalbi)
Анкара Турк дэх байршил Турк дахь байршил Анкара Анкара (Ази) Ази дахь байршил
Солбицол: 39°55′48″N 32°51′00″E
Улс	Турк
Бүс нутаг	Төв Анатоли
Муж	Анкара
Дүүрэг	25
Засаг захиргаа
• Хотын дарга	Мансур Яваш (CHP)
• Захирагч	Васип Шахин
Газар нутаг [a]
• Хотын нутаг	4,130.2 км2 (1,594.7 бээр2)
• Бөөгнөрөл	25,632 км2 (9,897 бээр2)
Өндөр	938 м (3,077 фут)
Хүн ам  (2024 оны 12 сарын 31)[5]
• Нийслэл болон их хотын захиргаа	5 864 049
• Байр	Туркэд 2-т
• Хотын нутаг [4][6]	5 290 822
• Нягтрал	1,270/км2 (3,300/бээр2)
Иргэдийн нэршил	Анкарагийнх (Турк: Ankaralı)
ДНБ нэрлэсэн (2023) [7][8]
• Нийслэл болон их хотын захиргаа	₺ 2,539 тэрбум $ 108.3 тэрбум
• Нэг хүнд ноогдох	₺ 438,242 $ 18,655
Цагийн бүс	UTC+03:00 (TRT)
Шуудангийн код	06xxx
Бүсийн дугаар	+90 312
Улсын дугаар	06
Вэб сайт	www.ankara.bel.tr www.ankara.gov.tr

Товч түүх

Анкара бол Анатолийн хойгийн эртний түүхтэй хотуудын нэг юм. НТӨ VII зууны үеэс Ангира буюу Анкира (грекээр Αγκυρα — «зангуут») балгас Ази-Европын худалдааны замд байдаг байв. 1071 оны байлдааны дүнд сельжук түрэгийн хяналтанд орсон. 1402 оны Ангорын байлдаанаар Османы I Баязид султаны цэргийг доголон Төмөр хааны цэрэг дийлж нэг жил эзэрхээд буцааж өгчээ.

Османы эзэнт гүрэн мөхөж эзлэгдэхэд үндэсний хувьсгалыг оройлогч Кемаль Ататюрк энд байрлажээ. Ингэснээр Константинополь (Стамбул)-д улс төвлөхөө больж, 1923 оны 10 сарын 13-нд шинэ тулгар Турк улсын нийслэлээр Ангор (Анкара)-ыг зарлажээ.^[11]

Дундад зууны Европт энэ балгасныг Angora (Ангора) гэж байлаа. Үүнийг Монголд Ангор гэдэг. «Ангор ямаа», «Ангор муур» гэх мэт малын үйлдрийн нэр үүнтэй холбоотой. Турк улсын засгийн газраас анхаарснаар 1930 оноос одоогийнхоо Анкара нэрийг олжээ.^[12]

Газар зүй

Цаг уур

Анкара
Уур амьсгалын диаграмм
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12     36   5 -3     35   7 -2     39   12 1     51   17 6     47   22 10     35   27 13     17   30 16     12   31 17     17   26 12     34   20 8     39   12 2     42   7 -1 Температур °C,  Тунадас мм Эх сурвалж: Staatliches Meteorologisches Amt der Türkischen Republik, Normalperiode 1981–2010

Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Анкара 1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар Маx. Температур (°C) 4.7 6.6 11.8 17.2 22.3 26.7 30.3 30.5 26.2 19.9 12.3 6.5 Ø 18 Мин. Температур (°C) −2.7 −2.1 1.1 5.8 9.8 13.3 16.4 16.6 12.2 7.7 2.4 −0.5 Ø 6.7 Температур (°C) 0.7 2.0 6.2 11.4 16.3 20.3 23.7 23.7 19.0 13.2 6.6 2.6 Ø 12.2 Тунадас (мм) 36.3 35.4 39.0 51.1 46.7 34.7 16.8 12.3 17.4 33.6 38.5 42.1 Σ 403.9 Нартай цаг (h/d) 2.3 3.5 5.2 6.3 8.3 10.1 11.1 10.4 9.1 6.3 4.1 2.2 Ø 6.6 Бороотой өдөр (d) 11.2 10.4 10.2 12.1 11.9 8.9 3.8 3.0 3.8 7.5 9.2 11.2 Σ 103.2 Т е м п е р а т у р 4.7 −2.7 6.6 −2.1 11.8 1.1 17.2 5.8 22.3 9.8 26.7 13.3 30.3 16.4 30.5 16.6 26.2 12.2 19.9 7.7 12.3 2.4 6.5 −0.5 1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар Хур тунадас Х у р т у н а д а с 36.3 35.4 39.0 51.1 46.7 34.7 16.8 12.3 17.4 33.6 38.5 42.1   1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар Эх сурвалж: Staatliches Meteorologisches Amt der Türkischen Republik, Normalperiode 1981–2010

Хүн ам

Анкара улсынхаа хоёрдугаар их хот. Тодруулвал дээрх Стамбулаас 3 дахин цөөн, доорх Измирээс 1 саяаар олон хүнтэй. 2010 онд 4,431,719 оршин суугчтай байсан. ^[13] Нэг хавтгай дөрвөлжин километр газарт 1,551 хүн оногддог.

Анкарагийн оршин суугчийн тоо (1927-2010)

Он	1927	1950	1970	1985	2000	2010
Хүний тоо	75,000	287,000	1,209,000	2,251,533	3,703,362	4,431,719

Зураг

• 
• 
• 

Цахим хуудас

 Commons: Ankara – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

 Wikivoyage: Анкара – Аяллын хөтөч

Wiktionary

Wiktionary: Анкара – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

• Анкара хотын албан ёсны цахим хуудас

Тэмдэглэл

1. Анкара Муж / их хотын захиргаа [25,632 км² (нуурыг оруулан)^[1][2][3] / 24,521 км² (нуурыг эс тооцвол) Туркийн Статистикийн хүрээлэнгийн мэдээлснээр – TÜİK], нь Туркийн муж (il) бөгөөд 25 дүүрэг (ilçe) ба 9 нь Анкарагийн хотын бүс нутгийг бүрдүүлдэг (4,130.2 км² нуурыг оруулан).^[4]
   Алтындаг = 158.2 км²
   Чанкая = 454.2 км²
   Этимесгут = 283.2 км²
   Гөлбашы = 1,508.6 км² (жижиг газар нутаг нь хотын нэг хэсэг юм)^[3]
   Кечиөрен = 152.2 км²
   Мамак = 345.7 км²
   Пурсаклар = 133.7 км²
   Синжан = 862.3 км²
   Енимахалле = 232.1 км²