Gurun Sahara

Untuk kegunaan lain, sila lihat Sahara (nyahkekaburan).

Sahara ialah suatu gurun yang merentangi kawasan utara Afrika. Dengan keluasan sekitar 9,200,000 kilometer persegi (3,600,000 bt²), gurun ini merupakan gurun panas terbesar di dunia dan gurun ketiga terbesar di dunia keseluruhannya, selepas gurun Antartika dan utara Artik.^[1][2][3] Nama "Sahara"^[a] berasal daripada bahasa Arab yang bermaksud "padang pasir".^[4]

Gurun Sahara
Pemandangan Sahara yang diambil oleh angkasawan Apollo 17, 1972
Nama
Nama asli	الصحراء الكُبرى (ar)
Ciri fizikal
Dimensi	1,800 () × 4,800 () km
Keluasan	9,200,000 km²
Geologi
Jenis	Gurun
Geografi
Lokasi	Afrika
Negara	Algeria, Chad, Mesir, Maghribi, Tunisia, Mauritania, Niger, Mali, Sudan dan Perancis
Koordinat	23°5′N 12°37′E
Titik tertinggi	Emi Koussi (en)
Titik terendah	Qattara Depression (en)
Iklim	iklim gurun panas
sunting · sunting di Wikidata Lihat pendokumenan templat ini

Gurun Sahara meliputi kebanyakkan kawasan utara Afrika, tidak termasuk kawasan subur di pesisir Laut Mediterranean, Pergunungan Atlas di Maghreb, dan Lembah Nil di Mesir dan Sudan.^[5] Ia merentangi dari Laut Merah di timur, Laut Mediterranean di utara hingga Lautan Atlantik di barat, di mana bentuk daratnya berubah secara beransur-ansur dari padang pasir ke dataran pantai. Di bahagian selatan, Sahara berbatasan dengan Sahil, suatu jalur savana tropika separa gersang sekitar lembah sungai Niger dan kawasan sub-Sahara Afrika. Sahara boleh dibahagikan kepada beberapa rantau, termasuklah barat Sahara, pergunungan-pergunungan Ahaggar, Tibesti dan Aïr serta gurun-gurun Ténéré dan Libya.

Untuk beberapa ratus ribu tahun, Sahara telah berselang seli di antara padang pasir dan padang rumput savana dalam kitaran 20 ribu tahun,^[6] yang disebabkan oleh liukan paksi Bumi (kira-kira 26 ribu tahun) ketika ia berputar mengelilingi Matahari, yang mengubah lokasi monsun Afrika Utara.

Iklim

Kerpasan

Purata hujan tahunan antara paling rendah di utara dan selatan pinggir gurun hingga hampir tidak wujud di bahagian tengah dan timur. Pinggir utara nipis gurun menerima lebih banyak keawanan musim sejuk dan hujan disebabkan ketibaan sistem tekanan rendah di Laut Mediterranean bersama perenggan kutub, walaupun sangat dilemahkan oleh kesan bayang hujan gunung dan purata hujan tahunan antara 100 milimeter (4 in) hingga 250 milimeter (10 in). Contohnya, Biskra, Algeria, dan Ouarzazate, Maghribi, dijumpai di zon ini. Pinggir selatan gurun bersama sempadan dengan Sahel menerima keawanan musim panas dan hujan disebabkan ketibaan Zon Pumpunan Antara Tropika dari selatan dan hujan purata tahunan antara 100 milimeter (4 in) hingga 250 milimeter (10 in). Contohnya, Timbuktu, Mali dan Agadez, Niger dijumpai di zon ini. Teras gersang hiper tengah gurun yang luas terbentang hampir-hampir tidak pernah terjejas oleh lekukan atmosfera utara atau selatan dan kekal di bawah pengaruh rejim cuaca antisiklon yang terkuat, dan hujan purata tahunan boleh jatuh hingga kurang daripada 1 milimeter (0.04 in). Sebenarnya, sebahagian besar Sahara menerima kurang daripada 20 milimeter (0.8 in). Daripada 9,000,000 kilometer persegi (3,500,000 bt²) tanah gurun di Sahara, keluasan sekitar 2,800,000 kilometer persegi (1,100,000 bt²) (sekitar 31% jumlah luas) menerima jumlah hujan purata tahunan 10 milimeter (0.4 in) atau kurang, manakala beberapa 1,500,000 kilometer persegi (580,000 bt²) (sekitar 17% jumlah luas) menerima purata 5 milimeter (0.2 in) atau kurang.^[7] Hujan purata tahunan hampir-hampir sifar di kawasan luas beberapa 1,000,000 kilometer persegi (390,000 bt²) di timur Sahara terdiri daripada gurun: Libya, Mesir dan Sudan (Tazirbu, Kufra, Dakhla, Kharga, Farafra, Siwa, Asyut, Suhaj, Luxor, Aswan, Abu Simbel, Wadi Halfa) di mana min jangka panjang kira-kira 0.5 milimeter (0.02 in) setiap tahun.^[7] Hujan sangat tidak boleh diharap dan tidak menentu di Sahara kerana ia boleh sangat berubah-ubah mengikut tahun. Berbanding penuh dengan jumlah hujan tahunan yang sedikit sahaja, purata tahunan penyejatan berpotensi adalah terlalu tinggi, roughly antara 2,500 milimeter (100 in) per tahun hingga lebih daripada 6,000 milimeter (240 in) per tahun di seluruh gurun.^[8] Tiada tempat lain di Bumi mempunyai udara yang dijumpai sekering dan sesejat di rantau Sahara. Walau bagaimanapun, sekurang-kurangnya dua kejadian salji tercatat di Sahara, pada bulan Februari 1979 dan Disember 2016, kedua-dua di bandar Ain Sefra.^[9]

Lihat juga

• Rangkaian Maklumat Tanah Gersang
• Senarai gurun
• Senarai gurun mengikut luas
• Subpluvius Neolitik
• Dana Pemuliharaan Sahara
• Laut Sahara
• Penjelajah Sahara
• Perdagangan hamba rentas Sahara

Catatan

1. Diambil daripada perkataan Arab, ṣaḥārā (صَحَارَى), suatu bentuk jamak usang bagi perkataan ṣaḥrā' (صَحْرَاء).