Hang Li Po

Hang Li Po ialah seorang tokoh wanita dalam sejarah tradisional Kesultanan Melaka, yang menurut rekod Sejarah Melayu (Sulalatus Salatin) merupakan seorang puteri dari China yang dikahwinkan dengan Sultan Mansur Shah sekitar tahun 1459 Masihi. Kisahnya menjadi lambang hubungan diplomatik antara Melaka dan Dinasti Ming, serta sering dikaitkan dengan asal usul komuniti Baba Nyonya sebagai Peranakan yang pertama di Melaka.^[1][2]

Hang Li Po
Kelahiran	China
Warganegara	China
Terkenal kerana	Menjalin hubungan diplomatik antara Melaka dan China
Pasangan	Sultan Mansur Shah

Latar belakang

Menurut Sejarah Melayu, Sultan Mansur Shah telah menghantar Tun Perpatih Putih sebagai utusan ke istana Maharaja China untuk menjalin hubungan persahabatan antara dua kerajaan. Sebagai tanda persetujuan dan muhibah, Maharaja China telah menghadiahkan seorang puteri bernama Li Po untuk dijadikan isteri kepada Sultan Melaka.^[1]

Baginda tiba di Melaka bersama kira-kira 500 orang pengiring, termasuk dayang, pengawal, dan pegawai istana, yang kemudiannya diberikan tempat tinggal di kawasan yang kini dikenali sebagai Bukit Cina.^[3] Di kawasan tersebut juga dibina sebuah perigi khas untuk kegunaan baginda dan rombongannya, yang kini dikenali sebagai Perigi Hang Li Po.^[4]

Nama "Hang" dikatakan diberikan kepada Puteri Li Po setelah beliau tiba di Melaka dan diterima masuk ke dalam keluarga diraja, menjadikan namanya Hang Li Po.^[5]

Dalam Sejarah Melayu

Petikan daripada naskhah Sulalatus Salatin (edisi Shellabear, 1908) menyebut:

Maka Tun Perpatih Putih pun sampailah ia ke negeri China, maka disembahkannya titah surat Sultan Mansur Shah itu ke hadapan Raja China. Maka Raja China pun terlalu sukacita akan surat Sultan Mansur Shah itu, maka dititahkannya puterinya yang bernama Li Po dikahwinkan dengan Sultan Mansur Shah, diserahkan kepada Tun Perpatih Putih akan dibawa ke Melaka dengan segala pengiringnya yang lima ratus orang itu.

— Sulalatus Salatin, ed. Shellabear (1908), hlm. 161–162

Warisan

Kisah Hang Li Po mempunyai pengaruh yang mendalam dalam warisan sejarah dan budaya negeri Melaka. Kawasan Bukit Cina yang dikaitkan dengan tempat kediamannya kini menjadi salah satu tapak warisan utama negeri tersebut.^[2] Di kaki bukit itu terdapat Perigi Hang Li Po, yang dikatakan tidak pernah kering walaupun ketika musim kemarau dan kini menjadi destinasi pelancongan sejarah.^[6]

Hang Li Po turut dianggap sebagai simbol awal hubungan diplomatik dan perkahwinan campuran antara bangsa Melayu dan Cina. Hubungan tersebut dikatakan telah melahirkan komuniti Peranakan Cina atau Baba Nyonya, yang memainkan peranan penting dalam pembentukan identiti kepelbagaian budaya Melaka.^[7][8]

Penilaian sejarah

Walaupun tiada catatan rasmi mengenai Puteri Hang Li Po dalam rekod Dinasti Ming, tradisi tempatan dan sumber Melayu klasik terus mengekalkan kisahnya sebagai sebahagian penting daripada sejarah Melaka. Dalam konteks tradisi Melayu, kisah ini dilihat bukan sekadar legenda, tetapi sebagai simbol hubungan awal antara dunia Melayu dan China serta kebesaran diplomasi Melaka pada abad ke-15.^[2][9]

Dalam budaya popular

Hang Li Po menjadi watak utama dalam pelbagai karya sastera, drama, dan dokumentari sejarah Malaysia. Namanya juga diabadikan pada jalan, institusi pendidikan dan tempat pelancongan di negeri Melaka. Kisahnya sering dijadikan simbol perpaduan antara kaum Melayu dan Cina serta warisan hubungan diplomatik Asia Timur dan Nusantara.^[10]

Lihat juga

• Sultan Mansur Shah
• Sejarah Melayu
• Kesultanan Melaka
• Perigi Hang Li Po
• Bukit Cina
• Peranakan Cina