Spageti

Untuk kegunaan lain, sila lihat Spageti (nyahkekaburan).

Spageti (Itali: spaghetti, Itali: [spaˈɡetti]) adalah pasta yang panjang, nipis, silinder, pejal.^[2] Seperti pasta lain, spaghetti diperbuat daripada gilingan gandum dan air. Spaghetti Itali diperbuat daripada semolina gandum durum, tetapi di tempat lain ia boleh dibuat dengan tepung jenis lain.^[3]

Spaghetti
Spaghetti hung to dry
Jenis	Pasta
Tempat asal	Italy
Bahan utama	Semolina atau tepung, air
sunting · sunting di Wikidata Lihat pendokumenan templat ini

Spaghetti (diperkaya, kering)

Nilai pemakanan per hidangan
Saiz hidangan	1/2 cawan (70 gram)
Tenaga	460 kJ (110 kcal)
Karbohidrat	22g
- Gula	0g
- Serabut diet	1g
Lemak	0.5g
- tepu	0g
- trans	0g
Protein	4g
Vitamin A setara	0 μg (0%)
Vitamin C	0 mg (0%)
Kalsium	0 mg (0%)
Besi	4 mg (31%)
Natrium	0 mg (0%)
Source: USDA [1] Peratusan dianggarkan menggunakan syor A.S. untuk orang dewasa. Ralat ungkapan: Pengendali or tidak dijangka

Pada asalnya, spaghetti adalah sangat panjang, tetapi jenis lebih pendek semakin popular pada separuh akhir abad ke-20 dan kini spaghetti paling biasa didapati dalam 25–30 cm (10–12 in) panjang. Pelbagai menu hidangan pasta berdasarkannya.

Etimologi

Perkataan spaghetti yang menyerap kepada kata bahasa Melayu "spageti" adalah bentuk kata jamak perkataan bahasa Itali spaghetto mengecilkan kata spago yang bermaksud "tali nipis" atau "benang pintalan".^[2] Nama ini pertama kali diungkapkan dalam karya Li maccheroni di Napoli nukilan Antonio Viviani, seorang penyajak dari Napoli, pada tahun 1824.^[4][5][6]

Sejarah

Rencana utama: Pasta § Sejarah

Pasta di Barat mungkin hasil pengubahsuaian menjadi bentuk nipis yang panjang di Sicilia sekitar abad ke-12, seperti pada Kitab Rujar oleh Muhammad al-Idrisi yang mencatatkan beberapa tradisi mengenai kerajaan Sikiliah.^[7] Pada abad ke-5, diketahui bahawa pasta boleh dimasak melalui pendidihan.^[8] Populariti spaghetti tersebar di seluruh Itali selepas penubuhan kilang spaghetti pada abad ke-19, yang membolehkan pengeluaran spaghetti besar-besar untuk pasaran Itali.^[9]

Di Amerika Syarikat, sekitar akhir abad ke-19, spaghetti ditawarkan di restoran sebagai Spaghetti Italienne (yang mungkin terdiri daripada mi al dente, dan sos tomato ringan berperisa dengan rempah dan sayur-sayuran yang mudah didapati seperti cengkih, daun bay dan bawang putih) dan hanya sehingga dekad kemudian barulah muncul penyediaan seperti sekarang dengan oregano atau selasih.^[10][11][12]

Bahan

Spaghetti diperbuat daripada kisaran bijian (tepung) dan air.^[13]

Spaghetti gandum penuh dan multibijirin spaghetti juga boleh didapati kini.^[3]

Pengeluaran

Spaghetti segar

spaghetti baru yang disediakan dengan menggunakan mesin pasta

Paling mudah, spaghetti boleh dibentuk dengan menggunakan tidak lebih daripada pin giling dan pisau. Sebuah mesin pasta rumah memudahkan gilingan, dan membuatkannya lebih seragam ketika memotong. Spaghetti segar biasanya dimasak dalam masa beberapa jam selepas diacu. Spaghetti 'segar' versi komersial dihasilkan di kilang..^[14]

Spaghetti kering

Sebahagian besar spaghetti kering dihasilkan di kilang-kilang menggunakan penyemperitan auger. Walaupun pada dasarnya mudah, proses ini memerlukan perhatian yang terperinci untuk memastikan bahawa pencampuran dan pengadunan bahan-bahan menghasilkan campuran homogen, tanpa gelembung udara. Acuan memerlukan air sejuk untuk tidak merosakkan pasta dengan suhu proses yang terlalu panas. Pengeringan spaghetti yang baru dibentuk perlu berhati-hati dikawal untuk mengelakkan setiap jalur daripada melekat bersama-sama, dan meninggalkan kelembapan yang mencukupi supaya ia tidak terlalu rapuh. Pembungkusan untuk perlindungan dan label telah berkembang daripada pembalut kertas kepada beg dan kotak plastik.^[15]

• 
  Penekan hidraulik dengan penebar automatik dibina oleh Demaco, Brooklyn, New York.
• 
  Pengering industri untuk spaghetti atau lain-lain produk pasta. Dibina oleh Consolidated Macaroni Machine Corporation
• 
  Spaghetti kering

Penyediaan

Spaghetti segar dan kering dimasak di dalam air masin panas yang menggelegak di dalam periuk besar dan kemudian dikeringkan dalam penapis (Itali: scolapasta).

Di Itali, spaghetti biasanya dimasak al dente (Itali untuk ke gigi), dimasak sepenuhnya dan masih utuh, ia juga boleh dimasak dengan konsistensi yang lebih lembut.

Spaghettoni adalah lebih tebal yang mengambil lebih banyak masa untuk memasak. Spaghettini adalah satu bentuk spaghetti sangat nipis (ia boleh dipanggil spaghetti rambut bidadari) yang mengambil kurang masa untuk memasak.

perkakas digunakan dalam penyediaan spaghetti termasuk sudu dan penyepit spaghetti.

• 
  Spaghetti diletakkan ke dalam periuk air mendidih untuk memasak
• 
  Sudu spaghetti
• 
  Penyepit spaghetti

Spaghetti juga boleh dimasak dengan jayanya di dalam ketuhar gelombang mikro.^[16]

Sajian

Masakan Itali

Spaghetti klasik alla carbonara

Lambang masakan Itali, spaghetti sering dihidangkan dengan sos tomato, yang mungkin mengandungi pelbagai herba, (terutamanya oregano dan selasih), minyak zaitun, daging, atau sayuran. Persediaan spaghetti lain termasuk Bolognese atau carbonara. Parut keju, seperti Pecorino Romano, Parmesan dan Grana Padano, sering ditaburkan di atas.

Masakan Antarabangsa

Di sesetengah negara, spaghetti dijual dalam tin dengan sos.

Di Amerika Syarikat, kadang-kadang disaji dengan cili con carne.

Hidangan spaghetti

Rencana utama: Senarai masakan pasta

• Spaghetti aglio e olio - ("spaghetti dengan bawang putih dan minyak" dalam Itali), sebuah hidangan tradisional pasta Itali, yang datang dari Napoli. Ia adalah variasi hidangan asal, Spaghetti alle vongole.
• Spaghetti alla puttanesca - ("spaghetti gaya pelacur" secara harfiahnya dalam bahasa Itali), yang masam, hidangan pasta Itali yang agak masin dicipta pada pertengahan abad ke-20. Bahan-bahannya ialah yang biasa masakan Selatan Itali: tomato, minyak zaitun, buah zaitun, kaper dan bawang putih ^[17]
• Spaghetti alle vongole - bahasa Itali untuk "spaghetti dengan kima", ia sangat popular di seluruh Itali, terutamanya kawasan tengah, termasuk Rom dan jauh ke selatan di Campania (di mana ia merupakan sebahagian tradisional masakan Neapolitan).
• Spaghetti dengan bebola daging - satu hidangan Itali Amerika yang biasanya terdiri daripada spaghetti , sos tomato dan bebola daging

• Spaghetti dishes
• 
  Spaghetti aglio e olio
• 
  Spaghetti alla puttanesca
• 
  Spaghetti alle vongole
• 
  Pollo funghi spaghetti
• 
  Spaghetti pomodoro & basilico (sos tomato dan selasih)
• 
  Spaghetti dengan bebola daging

Pasaran

Menjelang 1955, penggunaan spaghetti tahunan di Itali meningkat dua kali ganda daripada 14 kilogram (30.9 lb) bagi setiap orang sebelum Perang Dunia II kepada 28 kilogram (61.7 lb).^[18] Pada tahun itu, Itali menghasilkan 1,432,990 tan spaghetti, 74,000 daripadanya ialah dieksport, dan mempunyai kapasiti pengeluaran sebanyak 3 juta tan.^[18]

Gizi

Pasta menyediakan karbohidrat, bersama-sama dengan protein, besi, serat, kalium dan B vitamin.^[19] Pasta yang disediakan dengan gandum penuh menyediakan serat pemakanan lebih ^[19] berbanding dengan yang disediakan tepung tanpa germa.

Rekod

Rekod dunia untuk mangkuk spaghetti terbesar telah dicapai pada Mac 2009 dan diset semula Mac 2010 apabila restoran Buca di Bipo di Garden Grove, California, memenuhkan kolam renang dengan lebih daripada 13,780 paun (6,251 kg) pasta ^[20]

Lihat juga

• Gerbang Food

• Spaghetti alla chitarra
• Senarai pasta
• Senarai masakan pasta
• Spaghettieis