Eisrael
From Wikipedia, the free encyclopedia
L Stado de Eisrael (an heibraico מדינת ישראל, trasl. Medīnát Isra'él; an árabe دولة إسرائيل, trasl. Daulát Isrā'īl) ye un paíç ne l Ouriente Médio, na stremidade sudeste de l mar Mediterráneo. Ye ua república democrática parlamentar fundada an 14 de Maio de 1948. Ye l solo stado judiu an to l mundo[1][2]. Ambora Eisrael nunca tenga definido oufecialmente las sues frunteiras, atualmente debide cul Líbano la norte, Síria i Jordánia al lheste i Eigito ne l sudoeste.[3] La Cisjordánia i la Faixa de Gaza tamien son cunfrontantes.
Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado! |
La capital declarada (mas nun reconhecida pula quemunidade anternacional) de l paíç i sede de l gobierno ye Jarusalen, que ye tamien la residéncia de l persidente de la nacion, repartiçones de l goberno, suprema corte i l Knesset (parlamento). La Lei Básica stablece que "Jarusalen, cumpleta i ounida, ye la capital de Eisrael" anque la Outoridade Palestina ber Jarusalen Ouriental cumo fetura capital de la Palestina i las Naciones Ounidas i la maiorie de l países nun aceitáren la Lhei Básica, argumentando que l status final debe asperar feturas negociaçones antre Eisrael i la Outoridade Palestina. La maiorie de l países mantén sue ambaixada an Tel Abib.[4][5][6] Eisrael ye cunsidrada tamien l paíç mais abançado de la region an tenermos de liberdade de amprensa,[7] regulamentaçones ampresariales,[8] cumpetiçon eiquenómica,[9] lhiberdade eiquenómica[10] i índice de zambolbimiento houmano médio.[11]
L cunflito antre Eisrael i la Palestina an andamiento cuntina a ser ua fuonte de tenson drento i fura de Eisrael.[12][13] An particular, esto causou tensones cun ls bezinos árabes de Eisrael, cun alguns de ls quales Eisrael tamien antrou an cunflito[13]. Grupos cumo la Anistia Anternacional[14] i Houman Rights Watch[15] ténen sido críticos de las políticas de Eisrael, anquanto outras ourganizaçones cumo la Fredon House[16], l gobierno de l Stados Ounidos< ref name="Mark">Eisrael: US Foreign Assistance. Clyde R. Mark, Foreign Affairs Defense and Trade Dibision, Cungressional Research Serbice, Biblioteca de l Cungresso de ls Stados Ounidos.] 26/04/2005.</ref> i alguns países de la Ouropa, cumo l Reino Ounido[17] i la Almanha,[18] giralmente apoian bélico i financeiramente Eisrael.[19]
Segundo las scrituras bíblicas, Eisrael ye a tierra prometida por Dius als heibreus i l brício de la religion i de la cultura judaicas.[20]