ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့

ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်၊ တပ်မတော်(ကြည်း)၏ စစ်အကူလက်ရုံးတပ်ဖွဲ့ တစ်ခုဖြစ်သည်။ တပ်မတော်(ကြည်း)၏ သမရိုးကျ ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် အချက်ပြဆက်သွယ်ရေး၊ ကြိုးမဲ့ရေဒီယိုဆက်သွယ်ရေး၊ ဆက်သား၊ ချောပို့လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးရသည်။ ၎င်းအပြင် သမရိုးကျမဟုတ်သော ခေတ်သစ် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့်ဆက်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများ၊ ဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများသာမက အီလက်ထရွန်းနစ် စစ်ဆင်ရေးလုပ်ငန်းများကိုပါ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်လာသည်ကိုလည်း တွေ့ရှိရသည်။ ထိုမျှမက အစဉ်အလာအရဖြစ်သော ကြည်းတပ်ဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ရေးအခန်းကဏ္ဍများအပြင် ရေတပ်နှင့် လေတပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ရေးအခန်းကဏ္ဍများတွင်လည်း ဆက်သွယ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာများ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ ၎င်းတပ်ဖွဲ့များတွင် အသုံးပြုလျှက်ရှိသော ဆက်သွယ်ရေး စက်နှင့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများကို စစ်ဆေးပေးခြင်း၊ ပြုပြင်ပေးခြင်း၊ စက်ပစ္စည်းကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းမှုပိုင်းဆိုင်ရာများ အကြံပြုပေးခြင်းနှင့် သတင်းအချက်အလက် လုံခြုံမှု ကျိုးပေါက်ခြင်းမရှိစေရေးအတွက် ကြီးကြပ်ပေးခြင်း စသည်လုပ်ငန်းများကိုပါ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရသည်။ ထို့အပြင် ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံးသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လုပ်ကိုင်လျှက်ရှိသော ကြိုးမဲ့ ထုတ်လွှင့်မှုနှင့် ဖမ်းယူမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းသုံး HF, VHF, UHF လှိုင်းနှုန်းများအား စနစ်တကျရှိစေရေးအတွက် လှိုင်းနှုန်း မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ စီမံကြီးကြပ်ခြင်း များကိုလည်း တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရသည်။

တပ်မတော်(ကြည်း) ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့
ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တံဆိပ်
လှုပ်ရှားချိန်	၁၉၃၉ (၈၆ နှစ် အကြာက) (၁၉၃၉) – ယနေ့ထိ
နိုင်ငံ	မြန်မာ
ပင်မတပ်ဖွဲ့ အမျိုးအစား	တပ်မတော် (ကြည်း)
တပ် အမျိုးအစား	စစ်အကူလက်ရုံး
အခန်းကဏ္ဍ	တပ်မတော်ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်း၊ တပ်မတော်ဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်လုပ်ငန်း၊ အီလက်ထရောနစ်စစ်ဆင်ရေး၊
ညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး	ကကဆက်၊ စစ်ရုံး၊ နေပြည်တော်
အမည်ပြောင်	ဆက်ကြီး၊ စမူဆာမိုးကြိုးပစ်၊
ဆောင်ပုဒ်	ဆက်သွယ်မှုကောင်းခြင်းဖြင့် တိုက်ပွဲတိုင်းအောင်ရမည်
တပ်ဖွဲ့အမှတ်အသား အရောင်များ	မိုးပြာ နှင့် အဖြူ
နှစ်ပတ်လည်များ	၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၄၉ (၇၆ နှစ် အကြာက) (၁၉၄၉-၀၂-05)
အုပ်ချုပ်သူများ
ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူး	ဗိုလ်မှူးချုပ်/ ဗိုလ်မှူးကြီး ဆွေသူရ
ထင်ရှားသော အုပ်ချုပ်သူများ	ဗိုလ်ချုပ် သိန်းထွန်း (ဆက်သွယ်ရေး၊ စာတိုက်နှင့် ကြေးနန်းဝန်ကြီးဟောင်း)
အဆောင်အယောင်များ
တပ်ဖွဲ့အလံ

သမိုင်းအကျဉ်း

၁၉၃၇ ခုနှစ် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ဖွင့်လှစ်သည့် ဆက်သွယ်ရေးသင်တန်းတက်ရောက်ခဲ့ပြီး ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသည့် စစ်သည် ၃၀ ကို အမာခံထားကာ ၁၉၃၉ ခုနှစ် တွင် ယခု ပြင်ဦးလွင်ဟုခေါ်သည့် မေမြို့တွင် မြန်မာ့အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ် (Burma Signals)ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးနောက် ၁၉၄၈ ခုနှစ်အတွင်းတွင် အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ်ကို အချက်ပြဆက်သွယ်ရေး အတတ်သင်တပ်ခွဲ(မေမြို့)နှင့် အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ်ခွဲ(မင်္ဂလာဒုံ)အဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။^[၁]

မြန်မာ့အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ် (Burma Signals - BS) သည် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ မြန်မာ့နယ်ခြားတပ် (Burma Forntier Force - BFF) ကို စတင်ဖွဲ့စည်းရာတွင် BFF Signals ကိုပါ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းရာမှ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။^[၂]

BFF Signals တွင် မြန်မာတိုင်းရင်းသားများထဲမှ ပထမဆုံးသော ဝိုင်ယာလက်အော်ပရေတာ သင်တန်း (Wireless Operator Course) တက်ရောက်သူမှာ ကယားတိုင်းရင်းသား 'ဂျမဒါ-ဘိုးအောင်' ဖြစ်သည်။^[၂]

၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် မေမြို့(ပြင်ဦးလွင်မြို့) ရှိ အားကစားကွင်းနေရာ (ယခင် Burma Military Police တည်နေရာ) တွင် မြန်မာ့အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ် (Burma Signals - BS) ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။^[၂]

၁၉၄၈ ခုနှစ် လွပ်လပ်ရေးရပြီးနောက် အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာတွင် အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးအတတ်သင်တပ်ခွဲ (Burma Signal Training Squadron - BSTS) ကို မေမြို့တွင် အခြေပြု၍ ဗိုလ်မှူး စောထွန်းစိန် မှလည်းကောင်း၊ အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ်ခွဲ (Burma Signal Squadron - BSS) ကို မင်္ဂလာဒုံတွင် အခြေပြု၍ ဗိုလ်မှူး ရှိန်း နှင့် ဗိုလ်မှူး ဘနီ တို့မှလည်းကောင်း တာဝန်ယူအုပ်ချုပ်၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။^[၂]

ကေအင်ဒီအို (KNDO) များ ထကြွသည့်အချိန်တွင် ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှစ၍ အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ရှိ ကရင်အချက်ပြဆက်သွယ်ရေး အရာရှိ/စစ်သည်များကြောင့် စက်ပစ္စည်းများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ကာ ဗမာပြည်အနှံ့ အဆက်အသွယ်ပြတ်တောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့တွင် ဆက်သွယ်မှုများပြန်လည်ရရှိခဲ့ရာမှ "ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့နေ့" အဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။^[၂]

အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးဌာနမှ အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံးအဖြစ် ၁၉၅၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီး အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူမှာ ကြည်း ၃၅၆၇၊ ဗိုလ်မှူးကြီး ရှိန်း ဖြစ်သည်။^[၂]

၁၉၈၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် "အချက်ပြဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး" အမည်အား ပယ်ဖျက်ပြီး "ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး" အဖြစ် ပြောင်းလဲသုံးစွဲခဲ့သည်။^[၂]

စစ်အင်္ဂါစဉ် နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ

ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ ၏ အဆင့်အမြင့်ဆုံး ဦးစီးရုံးမှာ "ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း)၊ ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး" ဖြစ်သည်။ ခန့်အပ်သော အမြင့်ဆုံးရာထူးမှာ "ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူး" ဖြစ်ပြီး အဆင့်မှာ ဗိုလ်ချုပ် ဖြစ်သည်။ ဆက်သွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့အား အောက်ပါတပ်များဖြင့် ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည် -

• ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး
• ဆက်သွယ်ရေးပစ္စည်းများထုတ်လုပ်ရေးနှင့် သုတေသနဌာနချုပ်
• တပ်မတော်ဆက်သွယ်ရေးနှင့် အီလက်ထရောနစ်ကျောင်း ( ပြင်ဦးလွင်မြို့ )
• ဆက်သွယ်ရေးတပ်ရင်းများ
• အဆင့်မြင့်ဆက်သွယ်မှုတပ်ရင်းများ
• ဆက်သွယ်ရေးအလုပ်ရုံတပ်များ
• ဆက်သွယ်ရေးပစ္စည်းထိန်းတပ်များ
• ဆက်သွယ်ရေးလုံခြုံမှုတပ်များ
• လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး အီလက်ထရောနစ်စစ်ဆင်မှုတပ်ရင်းများ
• လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး ဆက်သွယ်မှုတပ်ရင်းများ

ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူများ

စဉ်	ပြန်တမ်းဝင်အမှတ်	အဆင့်	အမည်	ဗိုလ်သင်တန်း	တာဝန်ထမ်းကာလ		ရရှိခဲ့သည့် ဂုဏ်ထူးဆောင် ဘွဲ့/တံဆိပ်များ	မှတ်ချက်
					မှ	ထိ
၁	ကြည်း၃၁၆၇	ဗိုလ်မှူးကြီး	ရှိန်း	Emergency Commission (10-01-1946)	၀၅-၀၂-၁၉၄၉	၃၀-၁၂-၁၉၅၈	လွပ်လပ်ရေးမော်ကွန်းဝင် (ပထမအဆင့်)
၂	ကြည်း၃၆၀၅	ဗိုလ်မှူးကြီး	ဘနီ	PBF (9mth & 27d)	၃၁-၁၂-၁၉၅၈	၁၅-၀၉-၁၉၆၅	သီရိပျံချီဘွဲ့
၃	ကြည်း၅၃၂၉	ဗိုလ်မှူးကြီး	ထွန်းမြင့်	Emergency Commission (20-09-1948)	၁၆-၀၉-၁၉၆၅	၀၂-၀၉-၁၉၇၄	စည်သူဘွဲ့
၄	ကြည်း၆၀၄၄	ဗိုလ်မှူးကြီး	သန်းတင်	ဗသက(၅)	၀၃-၀၉-၁၉၇၄	၂၀-၀၉-၁၉၈၂	ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့
၅	ကြည်း၅၉၇၁	ဗိုလ်မှူးကြီး	တင်ထွန်း	ဗသက(၄)	၂၁-၀၉-၁၉၈၂	၂၅-၁၁-၁၉၈၅	လွပ်လပ်ရေးမော်ကွန်းဝင် (ဒုတိယအဆင့်)
၆	ကြည်း၆၄၈၄	ဗိုလ်မှူးချုပ်	မျိုးသန့်	ဗသက(၈)	၂၆-၁၁-၁၉၈၅	၂၄-၀၉-၁၉၉၂	ပြည်ထောင်စုဇာနည်ဘွဲ့
၇	ကြည်း၇၄၁၉	ဗိုလ်မှူးချုပ်	စိန်လေး	ဗသက(၁၆)	၂၅-၀၉-၁၉၉၂	၀၇-၁၂-၁၉၉၇	စီမံထူးချွန် (ပထမအဆင့်)
၈	ကြည်း၉၇၀၉	ဗိုလ်မှူးချုပ်	အောင်မြင့်	ဗသက(၂၉)	၀၈-၁၂-၁၉၉၇	၂၃-၀၉-၂၀၀၁	စီမံထူးချွန် (ပထမအဆင့်)
၉	ကြည်း၁၁၄၂၉	ဗိုလ်ချုပ်	သိန်းထွန်း	စတသ(၁၁)	၂၄-၀၉-၂၀၀၁	၁၄-၁၁-၂၀၀၇	ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့	ဆက်သွယ်ရေး၊ စာတိုက်နှင့် ကြေးနန်းဝန်ကြီးဟောင်း
၁၀	ကြည်း၁၃၀၇၃	ဗိုလ်ချုပ်	ကျော်ညွန့်	စတသ(၁၆)	၁၅-၁၁-၂၀၀၇	၀၅-၀၇-၂၀၁၃	ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့
၁၁	ကြည်း၁၇၄၃၈	ဗိုလ်ချုပ်	သော်လွင်	စတသ(၂၄)	၀၆-၀၇-၂၀၁၃	၁၆-၀၉-၂၀၁၉	ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့
၁၂	ကြည်း၂၁၄၃၃	ဗိုလ်ချုပ်	ထွန်းထွန်းဦး[၁]	ဗသက(၇၇)	၁၇-၀၉-၂၀၁၉	၂၈-၀၅-၂၀၂၄	ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့[၃]
၁၃		ဗိုလ်ချုပ်	ရဲမြင့်နိုင်[၄][၅]		၂၉-၀၅-၂၀၂၄
၁၄		ဗိုလ်မှူးချုပ်/ ဗိုလ်မှူးကြီး	ဆွေသူရ [ကိုးကားချက်လိုသည်]	စတသ(၃၉)