တိုင်လူမျိုး

တိုင်လူမျိုး သို့မဟုတ် တိုင်းလူမျိုး တို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ ၉၃သန်းခန့်ရှိသော လူမျိုးစု ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ လာအိုနိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံတို့တွင် အများစုနေထိုင်သည်။ရှေးတိုင်လူမျိုးများသည် တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ယန်ဇီမြစ်အနီးတွင် စတင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ တိုင်လူမျိုးများသည် ယခင်က တရုတ်-တိဗက်အုပ်စု ၏ အခွဲ ထိုင်း-တရုတ်အုပ်စု သီအိုရီ ကိုယုံကြည်ကြသော်လည်း၊ ယခုအချိန်တွင် တိကျသော ဆက်စပ်မှုအထောက်အထားသက်သေမရှိသဖြင့် 1980တွင် ပယ်ဖျက်ခံခဲ့ရသည်။ တိုင်ဘာသာစကားသည် တရုတ်-တိဘက်အုပ်စု၊မွန်-ခမာအုပ်စု တို့နှင့် သီးခြားဖြစ်သော ခရာ-တိုင် ဘာသာစကားအုပ်စုတွင်ပါဝင်ပြီး ထိုင်း၊ လာအို၊ ရှမ်းပြည်နယ်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးစွဲကြသည်။

တိုင်လူမျိုး

တိုင်လူမျိုး

တႆး ᨴᩱ᩠ᨿ ᥖᥭᥰ
တိုင်လူမျိုးများပြန့်နှံ့နေထိုင်မှု
အများစု နေထိုင်သည့် နေရာ
အရှေ့တောင်အာရှ မြန်မာ လာအို ထိုင်း ဗီယက်နမ် တောင်အာရှ အိန္ဒိယ အရှေ့အာရှ တရုတ်
ဘာသာစကား
ခရာ-တိုင် ဘာသာစကားများ
ကိုးကွယ်မှု
ဗုဒ္ဓဘာသာ

သမိုင်းကြောင်းနှင့်မျိုးရိုးဗီဇ

အရှေ့တောင်အာရှတွင် ကျယ်ပြန့်စွာနေထိုင်ကြသော တိုင်လူမျိုးများသည် လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုရေးအနေနှင့်သာမက မျိုးရိုးဗီဇဗေဒအရပါ သမိုင်းကြောင်းရှည်လျားသည့်အုပ်စုတစ်ခုဖြစ်သည်။ မျိုးရိုးဗီဇအချက်အလက်များအရ တိုင်လူမျိုးများသည် အရှေ့အာရှသားများနှင့် အရှေ့တောင်အာရှသားများအကြား တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲပေါင်းစည်းလာခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။

Y-DNA Haplogroups အနေနှင့် တိုင်လူမျိုးများတွင် O1b1a1a (O-M95) နှင့် O2 (O-M122) ကဲ့သို့သော haplogroup များကို အများဆုံး တွေ့ရသည်။ O-M95 သည် ကျောက်ခေတ်အလယ်ပိုင်းကစ၍ အာရှအရှေ့တောင်ပိုင်းတွင်နေထိုင်ခဲ့သော မွန်-ခမာ လူမျိုးများဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြလျှက်ရှိသည်။ mtDNA များတွင် B, F, M7, R9 စသည်ဖြင့် အရှေ့အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှတွင် တွေ့ရသော မိခင်ဘက်မှ haplogroups များဖြစ်ကြသည်။^[၁][၂]

တိုင် လူမျိုးများ၏ မူလနေရာမှာ ယခု တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ ယန်စီမြစ်ဝှမ်းတစ်ဝိုက်ဒေသဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ ထိုဒေသတွင် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ယခင်ရာစုများကတည်းက ရှေ့ပြေးတိုင်လူမျိုး (Proto-Tai) အဖြစ် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။

ခန့်မှန်းခြေအရ ခရစ်နှစ် ၈ ရာစုမှ ၁၂ ရာစုကြားကာလအတွင်း တိုင်လူမျိုးများသည် တောင်ဘက်သို့ တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းရွေ့လာခဲ့ကြသည်။ထိုပြောင်းရွေ့မှုသည် စုန့်မင်းဆက်၏ ဖိအားများနှင့် တောင်ဘက်အာဏာရှိအထက်တန်းလွှာ များ၏ ထောက်ခံမှုကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ထင်ရှားသည်။ ထိုကာလအတွင်း တိုင်လူမျိုးများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ လာအိုနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ ( ရှမ်းပြည်နယ်၊ကချင်ပြည်နယ်)၊ ဗီယက်နမ် (တိုင်ဒါမ်) နှင့် တရုတ်နိုင်ငံအခြားတောင်ပိုင်းဒေသ များသို့ ပြန်လှန်ထွက်ခွာလာကြသည်။

တိုင်လူမျိုးများသည် Sipsongpanna (စစ်ဆောင်ပန္နား), Lan Xang (လင်းဇင်း), Lanna (လန်နာ) Kingdom နှင့် Mong Mao (မိုင်းမောလုံ) တို့ကဲ့သို့သော တိုင်းပြည်ငယ်များကို ထူထောင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။^{[၃][၄][၅]}