ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ

ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ၏ တရားဝင်အမည်မှာ ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ နေတိုး နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ^[၉] ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ^{[၁၀] [၁၁]} ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ ^{[၁၂][၁၃]}

ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ Koninkrijk België  (ဒတ်ချ်) Royaume de Belgique  (ပြင်သစ်) Königreich Belgien  (ဂျာမန်)
အလံတော် အမှတ်တံဆိပ်
ဆောင်ပုဒ်: "Eendracht maakt macht" (ဒတ်ချ်) "L'union fait la force" (ပြင်သစ်) "Einigkeit macht stark" (ဂျာမန်) "Unity makes strength"
နိုင်ငံတော် သီချင်း:  "La Brabançonne" (အင်္ဂလိပ်: "The Brabantian")
ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ တည်နေရာ  (အစိမ်းရင့်) – ဥရောပတိုက်အတွင်း  (အစိမ်းရောင် နှင့် မီးခိုးရင့်) – ဥရောပသမဂ္ဂတွင်  (အစိမ်းရောင်)
မြို့တော် နှင့် အကြီးဆုံးမြို့	ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ 50°51′N 4°21′E
ရုံးသုံး ဘာသာစကားများ	ဒတ်ချ်ဘာသာ ပြင်သစ်ဘာသာ ဂျာမန်ဘာသာ
ကိုးကွယ်မှု	၆၀% ခရစ်ယာန်ဘာသာ —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် —၆% အခြားခရစ်ယာန် ၃၁% ဘာသာမဲ့ ၇% အစ္စလာမ် ၂% အခြား
လူမျိုး	Belgian
အစိုးရ	ဖက်ဒရယ် ပါလီမန် စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်[၁]
• ဧကရာဇ်	ဖီးလစ်ပီ
• ဝန်ကြီးချုပ်	ဘား ၏ ကျွန်တော်တို
ဥပဒေပြုလွှတ်တော်	ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်
• အထက်လွှတ်တော်	ဆီးနိတ်
• အောက်လွှတ်တော်	Chamber of Representatives
လွတ်လပ်ရေး (နယ်သာလန်မှ)
• ကြေညာခဲ့	၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက်
• အသိအမှတ်ပြုခဲ့	၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက်
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၃၀,၆၈၉[၂] km2 (၁၁,၈၄၉ sq mi) (အဆင့်: ၁၃၆)
• ရေထု (%)	၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)[၃]
လူဦးရေ
• ၂၀၂၀ ခန့်မှန်း	၁၁,၄၉၂,၆၄၁[၄] (အဆင့် - ၈၂)
• သိပ်သည်းမှု	၃၇၆/km2 (၉၇၃.၈/sq mi) (အဆင့် - ၂၂)
GDP (PPP)	၂၀၂၀ ခန့်မှန်း
• စုစုပေါင်း	$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀[၅] (အဆင့် - ၃၆)
• Per capita	$၅၀,၁၁၄[၅] (အဆင့် - ၁၈)
GDP (nominal)	၂၀၂၀ ခန့်မှန်း
• စုစုပေါင်း	$၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀[၅] (အဆင့် - ၂၆)
• Per capita	$၄၃,၈၁၄[၅] (အဆင့် - ၁၆)
Gini (၂၀၁၈)	၂၅.၆[၆] နိမ့်
HDI (၂၀၁၉)	၀.၉၁၉[၇] အလွန်မြင့် · ၁၇
ငွေကြေး	ယူရို (€) (EUR)
အချိန်ဇုန်	CET (UTC+1)
• နွေရာသီ (DST)	CEST (UTC+2)
ယာဉ်ကြောစနစ်	ညာ
တယ်လီဖုန်းကုဒ်	+၃၂
Internet TLD	.be
The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. The Brussels region is the de facto capital, but the City of Brussels municipality is the de jure capital.[၈] အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် .eu ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။

ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ ရောမအင်ပါယာခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ^{[၁၄][၁၅]} သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ နယ်သာလန်နိုင်ငံနှင့် လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ^[၁၆] ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။

လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် စက်မှုတော်လှန်ရေးကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ^{[၁၇][၁၈]} ၂၀ရာစုခေတ်တွင် အာဖရိကတွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ ^[၁၉] ၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် Flemings(ဖလင်းမစ်ရှ်) နှင့် Francophones(ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။

သမိုင်းကြောင်း