လျှပ်စစ်စက်ကွင်း

လျှပ်စစ်စက်ကွင်း (အင်္ဂလိပ်: electric field) ဆိုသည်မှာ ၎င်းအဝန်းအဝိုင်းသို့ လျှပ်ဓာတ်ဆောင်သော အမှုန်များ ဝင်ရောက်နေလျှင် ထိုအမှုန်များ အားခံစားရမည့် လမ်းကြောင်းတို့ကို မျဉ်းများဆွဲသားပြနိုင်သော စက်ကွင်း ဖြစ်သည်။ လျှပ်စစ်စက်ကွင်း အချင်းချင်း အာနိသင်ထပ်မှု (superpostion) ပြုလုပ်နိုင်သည်။

(အနီရောင်)လျှပ်ဖိုအမှုန်နှင့် (အပြာရောင်)လျှပ်မမှုန်တို့က အတူတကွ ဖော်ဆောင်နေမည့် လျှပ်စစ်စက်ကွင်းပုံ

လျှပ်စစ်စက်ကွင်းများ ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ်ပုံ

လျှပ်စစ်စက်ကွင်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သော အရာများမှာ -

• လျှပ်ဓာတ်ဆောင်သော အမှုန်

${\displaystyle \nabla \cdot \mathbf {E} ={\frac {\rho }{\varepsilon _{0}}}}$

• အခြားလျှပ်စစ်စက်ကွင်း ပြောင်းလဲနေမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲနေသော သံလိုက်စက်ကွင်း

$${\displaystyle \nabla \times \mathbf {E} =-{\frac {\partial \mathbf {B} }{\partial t}}.}$$ - တို့ ဖြစ်လေသည်။^[၁]

စက်ကွင်းဂယက်ထမှု

လျှပ်စစ်စက်ကွင်းနှင့် သံလိုက်စက်ကွင်းတို့မှာ ဆက်နွယ်မှု ရှိကြောင်း လျှပ်စစ်သံလိုက်ဓာတ်ကို လေ့လာခြင်းဖြင့် သိနိုင်သည်။ အတိုးအလျော့ အပြောင်းအလဲ ရှိနေသော ၎င်းတို့ တစ်မျိုးတစ်စားက ကျန်တစ်မျိုးတစ်စားကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ထို့ကြောင့် လျှပ်ဓာတ်ဆောင် အမှုန်တစ်ခုက ကိန်းသေအလျင်နှင့် မသွားဘဲ အလျင်ပြောင်းနှုန်း (acceleration) ဖြစ်သွားလျှင် လျှပ်စစ်စက်ကွင်းအတွင်း ဂယက်ထမှု^[၂]က သံလိုက်စက်ကွင်းအတွင်း ဂယက်ထမှုနှင့် အပြန်အလှန် သက်ရောက်ချက် ကမ်းဆင့်ကာ ဂယက်ထမှု ပျံ့နှံ့သွားသည်။ ၎င်းနှင့်အတူ စွမ်းအင်လည်း သယ်ဆောင်သွားသည်။ ဤသည်မှာ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်း ဖြစ်ပေါ်မှု ဖြစ်သည်။

ဥပမာအဖြစ် လျှပ်မဓာတ်ဆောင်သော အမှုန်တစ်ခုက ကိန်းသေအလျင်ဖြင့် ရွေ့နေရာမှ ရုတ်ချည်းရပ်လိုက်မှုကြောင့် အလျင်ပြောင်းနှုန်း (acceleration) ဖြစ်ပေါ်ကာ လျှပ်စစ်စက်ကွင်း ဂယက်ထမှုက လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်းအဖြစ် ပျံ့နှံ့သွားပုံ