MacOS

macOS သို့မဟုတ် မက်ခ့်အိုအက်စ် (ယခင် OS X နှင့် မူလက Mac OS X) ကွန်ပျူတာစနစ်သည် Apple Inc. မှ ၂၀၀၁ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်ဖန်တီးပြီး ဖြန့်ချိခဲ့သော Unix စနစ်အသုံးပြုလျက်^[၃][၄] ရေးသားထားသော ကွန်ပျူတာ စက်လည်ပတ်ရေးစနစ် တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် Apple ၏ Mac ကွန်ပျူတာများအတွက် လက်ရှိ operating system ဖြစ်သည်။ ဒက်စတော့ နှင့် လက်တော့ပ်ကွန်ပျူတာဈေးကွက်တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ဝင်းဒိုးစ် ပြီးလျှင် ဒုတိယအသုံးအများဆုံး desktop OS ဖြစ်ပြီး ChromeOS နှင့် SteamOS အပါအဝင် Linux distributions အားလုံးထက် သာလွန်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ macOS ၏ နောက်ဆုံးထွက်ဗားရှင်းမှာ macOS 15 Sequoia ဖြစ်ပြီး macOS ၏ ၂၁ ခုမြောက် ဗားရှင်း ဖြစ်သည်။^[၅]

macOS စနစ်

ဖန်တီးသူ	Apple Inc.
ပရိုဂရမ်းမင်းဘာသာစကား	ASM C C++[၁] Objective-C Swift[၂]
အိုအက်စ်အဖွဲ့ဝင်	Mac BSD Unix-like
ရင်းမြစ်အမျိုးအစား	Proprietary with open source components
ကနဦးဖြန့်ချိခြင်း	မတ် ၂၄၊ ၂၀၀၁; ၂၄ နှစ် အကြာက (၂၀၀၁-၀၃-24)
ရရှိနိုင်မည့် ဘာသာစကားများ	Arabic Catalan Chinese Simplified Traditional Croatian Czech Danish Dutch English Finnish French German Greek Hebrew Hindi Hungarian Indonesian Italian Japanese Korean Malay Norwegian Bokmål Polish Portuguese Romanian Russian Spanish Slovak Swedish Thai Turkish Ukrainian Vietnamese
ကာနဲလ် အမျိုးအစား	Hybrid (XNU)
Default user interface	Aqua (graphical)
လိုင်စင်	ကုမ္ပဏီပိုင်ဆော့ဖ်ဝဲ
ယခင်အမျိုးအစား	Classic Mac OS, NeXTSTEP
ဝက်ဘ်ဆိုဒ်	apple.com/macos
အထောက်အပံ့ပေးမှု အခြေအနေ
Supported

Mac OS X သည် ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၁ ခုနှစ်အထိ အဓိက Macintosh operating system ဖြစ်ခဲ့သော classic Mac OS ၏ နေရာတွင် အစားထိုးခဲ့သည်။ ၎င်း၏ underlying architecture သည် Apple ကုမ္ပဏီမှ NeXT ကို ဝယ်ယူခဲ့ခြင်းကြောင့် NeXT ၏ NeXTSTEP မှ ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး Steve Jobs ကိုလည်း Apple သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ပထမဆုံး desktop version ဖြစ်သော Mac OS X 10.0 ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ Mac OS X Leopard နှင့် နောက်ပိုင်း macOS ဗားရှင်းအားလုံး^[၆] (OS X Lion မှလွဲ၍^[၇]) UNIX 03 certified ဖြစ်သည်။ macOS ၏ derivatives များမှာ Apple ၏ အခြား operating system များဖြစ်သည့် iOS, iPadOS, watchOS, tvOS, audioOS နှင့် visionOS တို့ဖြစ်သည်။ macOS သည် processor architectures သုံးမျိုးကို support လုပ်ခဲ့သည်- မူလက ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် PowerPC-based Macs; ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှစ၍ Intel Core-based Macs; နှင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှစ၍ ကိုယ်တိုင်ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော 64-bit Arm Apple M series Macs များဖြစ်သည်။^[၈]

macOS ၏ မူလ အမှတ်တံဆိပ်အထောက်အထား ၏ ထင်ရှားသော အစိတ်အပိုင်းမှာ "ten - တစ်ဆယ်" ဟု အသံထွက်သော ရောမဂဏန်း X ကို အသုံးပြုခြင်းအပြင် big cats မျိုးစိတ်များအလိုက် code naming ပြုလုပ်ခြင်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ရှိ နေရာများအလိုက် ကုဒ်နာမည် ကင်ပွန်တပ်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ^[၉]

Apple သည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် နာမည်ကို "OS X" ဟု တိုစေခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် Apple ၏ အခြား operating system များ၏ branding နှင့် ကိုက်ညီစေရန် "macOS" ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။^[၁၀]

၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် macOS Big Sur ကို version 11 အဖြစ် မိတ်ဆက်ခဲ့သည်—macOS 10 ၏ 16 releases အပြီး သိသာထင်ရှားသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုဖြစ်သည်—သို့သော် အမည်ပေးခြင်းပုံစံသည် California ရှိ နေရာများကို ဆက်လက်ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် Apple သည် ၎င်း၏ ထုတ်ကုန်များအားလုံးတွင် version number ကို WWDC ကြေညာပြီးနောက် နှစ်နှင့် ကိုက်ညီစေရန် ပေါင်းစည်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ WWDC တွင် ကြေညာခဲ့သော macOS Tahoe သည် macOS 26 ဖြစ်သည်။^[၁၁]