နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်

နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် သည် နီပေါနိုင်ငံ (Federal Democratic Republic of Nepal) ၏ အစိုးရခေါင်းဆောင် (Head of Government) ဖြစ်သည်။ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဝန်ကြီးအဖွဲ့ (Council of Ministers) ကို ဦးဆောင်ကာ နိုင်ငံအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်ရေး (executive function) နှင့် မူဝါဒသတ်မှတ်ရေး (policy-making) ဆောင်ရွက်ရသည်။လက်ရှိတွင် ယာယီအစိုးရအဖြစ် ယခင် တရားသူကြီးချုပ် ဆူရှီလာ ကာ့ရ်ကီ သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်မှစ၍ ယာယီ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။

နီပေါနိုင်ငံ ၏ ဝန်ကြီးချုပ် नेपालको प्रधानमन्त्री
နီပေါနိုင်ငံ၏အမှတ်တံဆိပ်
နီပေါနိုင်ငံ၏အလံ
တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲပုဂ္ဂိုလ် ဆူရှီလာ ကာ့ရ်ကီ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅ မှစ၍
ပုံစံ	သမ္မတ (ဂုဏ်ထူးဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်) ဝန်ကြီးချုပ် (အစိုးရအဖွဲ့ အကြီးအကဲ)
လက်ရှိအခြေအနေ	ကြားဖြတ်ယာယီအစိုးရ
အတိုကောက်	PM
အဖွဲ့ဝင်	နီပေါဝန်ကြီးများကောင်စီ
အစီရင်ခံရသူ	နီပေါနိုင်ငံ သမ္မတ
စံအိမ်	ခတ္တမန္ဒုမြို့၊ဝန်ကြီးချုပ်နေအိမ် [၁]
ရုံးတည်နေရာ	ခတ္တမန္ဒုမြို့
အဆိုပြုသူ	ဆန္ဒပြလူငယ်အင်အားစုများ
ခန့်အပ်သူ	နီပေါနိုင်ငံသမ္မတ
သက်တမ်း	၅ နှစ်
ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ	နီပေါနိုင်ငံ၏ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ
စတင်ထမ်းဆောင်သူ	Bhimsen Thapa
ဖွဲ့စည်းခြင်း	၁၈၀၆; ၂၁၉ နှစ် အကြာက (၁၈၀၆)
လက်ထောက်	လက်ထောက် ယာယီဝန်ကြီးချုပ်
လစာ	(information not provided)
ဝက်ဘ်ဆိုဒ်	primeminister.gov.np

သမိုင်းနောက်ခံ (History)

နီပေါနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသည် အစပိုင်းတွင် ဗိုလ်ချုပ်များ၊ မင်းသားများအုပ်ချုပ်စဉ်ကာလအတွင်း နာမည်သာရှိခဲ့သည့် ရာထူးတစ်ခု ဖြစ်သည်။

၁၈ ရာစုတွင် ရှား မင်းဆက် အာဏာရပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသည် ပိုမိုအရေးပါလာခဲ့သည်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် လွတ်လပ်သော ပါလီမန် အုပ်ချုပ်မှု စတင်ဖွဲ့စည်းလာခဲ့သည်။ထိုအချိန်မှစ၍ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသည် နီပေါနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်အဓိက အခန်းကဏ္ဍဖြစ်လာခဲ့သည်။

နီပေါနိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ သမ္မတနိုင်ငံ (Federal Democratic Republic) အဖြစ် ကြေညာပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရခေါင်းဆောင် (head of government) အဖြစ် ဆောင်ရွက်ကာ တာဝန်အများကြီးကို ဆောင်ရွက်လာရသည်။ သမ္မတ (President) သည် တရားဝင်ခေါင်းဆောင် (ceremonial head of state) အဖြစ်သာ ဆောင်ရွက်ပြီး၊ အဓိက အစိုးရဆောင်ရွက်မှုများကို ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဝန်ကြီးအဖွဲ့ (Council of Ministers) က လုပ်ဆောင်သည်။

အာဏာနှင့် တာဝန်များ (Powers and authority)

နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် သည် အခြား သမ္မတနိုင်ငံများရှိ ဝန်ကြီးချုပ်များထက် ပိုမိုအရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍရှိသည်။နီပေါဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တွင် နိုင်ငံအကောင်အထည်ဖော်ရေးနှင့် စပ်လျဥ်း၍ သမ္မတ အစား ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဝန်ကြီးအဖွဲ့ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပေးအပ်ထားသည်။

၁၈၀၀ ခုနှစ် မတိုင်မီကာလ ခေါင်းဆောင်များ

စဥ်	ပုံ	အမည်	ရာထူးသက်တမ်း		ဘုရင်
			စတင်ရက်	ပြီးဆုံးရက်
၁		Vamsharaj Pande (၁၇၃၉–၁၇၈၅)	c. 1776	c. 1779	Pratap Singh Shah (၁၇၅၁–၁၇၇၇)
၂		Swarup Singh Karki (၁၇၅၁–၁၇၈၅)	c. 1776	c. 1777
၃		Sarbajit Rana Magar (၁၇၅၀–၁၇၇၈)	c. 1777	c. 1778	Rana Bahadur Shah (၁၇၇၅–၁၈၀၆)
(၁)		Vamsharaj Pande (၁၇၃၉–၁၇၈၅)	c. 1782	c. 1785
၄		Abhiman Singh Basnyat (၁၇၄၄–၁၈၀၀)	c. 1785	c. 1794
—		Bahadur Shah of Nepal (၁၇၅၇–၁၇၉၇)	c. 1785	c. 1794
၅		Kirtiman Singh Basnyat (၁၇၆၀–၁၈၀၁)	c. 1794	c. 1801
					Girvan Yuddha Bikram Shah (၁၇၉၉–၁၈၁၆)
၆		Bakhtawar Singh Basnyat (၁၇၅၉– ၁၈၄၀)	c. 1801	c. 1803

(၁၈၀၃ - ၁၈၄၆) ကာလ ဝန်ကြီးချုပ်များ

စဥ်	ပုံ	အမည်	ရာထူးသက်တမ်း		ဘုရင်
			စတင်ရက်	ပြီးဆုံးရက်
၁		Damodar Pande (၁၇၅၂–၁၈၀၄)	ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၀၃	မတ် ၁၈၀၄	Girvan Yuddha Bikram Shah (၁၇၉၉–၁၈၁၆)
—		Rana Bahadur Shah (၁၇၇၅–၁၈၀၆)	၁၈၀၄	၂၅ ဧပြီ ၁၈၀၆
၂		Bhimsen Thapa (၁၇၇၅–၁၈၃၉)	၁၈၀၆	ဇူလိုင် ၁၈၃၇
					Rajendra Bikram Shah (၁၈၁၆–၁၈၄၇)
၃		Rana Jang Pande (၁၇၈၉–၁၈၄၃) 1st time	၁၈၃၇	၁၈၃၇
၄		Ranga Nath Poudyal (၁၇၇၃–၁၈၄၆) 1st time	အောက်တိုဘာ ၁၈၃၇	ဩဂုတ် ၁၈၃၈
၅		Chautariya Puskhar Shah (၁၇၈၄–၁၈၄၆)	အောက်တိုဘာ ၁၈၃၈	၁၈၃၉
(၃)		Rana Jang Pande (၁၇၈၉–၁၈၄၃) 2nd time	ဧပြီ ၁၈၃၉	၁၈၄၀
(၄)		Ranga Nath Poudyal (၁၇၇၃–၁၈၄၆) 2nd time	၁၉၄၀	၁၈၄၀
၆		Fateh Jung Shah (၁၈၀၅–၁၈၄၆) 1st time	နိုဝင်ဘာ ၁၈၄၀	ဇန်နဝါရီ ၁၈၄၃
၇		Mathabar Singh Thapa (၁၇၉၈–၁၈၄၅)	နိုဝင်ဘာ ၁၈၄၃	၁၇ မေ ၁၈၄၅
(၆)		Fateh Jung Shah (၁၈၀၅–၁၈၄၆)	စက်တင်ဘာ ၁၈၄၅	၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၈၄၆

ဘုရင်ခေတ် ဝန်ကြီးချုပ်များ (၁၈၄၆ - ၁၉၅၁)

စဥ်	ပုံ	အမည်	ရာထူးသက်တမ်း			ဘုရင်
			စတင်ရက်	ပြီးဆုံးရက်	ရက်ပေါင်း
၈		Jung Bahadur Rana (၁၈၁၆–၁၈၇၇) 1st time	၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၉၄၆	၁ ဩဂုတ် ၁၈၅၆	၉ နှစ်၊ ၃၂၁ ရက်	Surendra Bikram Shah (၁၈၄၇–၁၈၈၁)
၉		Bam Bahadur Kunwar (၁၈၁၈–၁၈၅၇)	၁ ဩဂုတ် ၁၈၅၆	၂၅ မေ ၁၈၅၇	၂၉၇ ရက်
—		Krishna Bahadur Kunwar Rana (၁၈၂၃–၁၈၆၃) Acting Prime Minister	၂၅ မေ ၁၈၅၇	၂၈ ဇွန် ၁၈၅၇	၃၄ ရက်
(၈)		Jung Bahadur Rana (၁၈၁၆–၁၈၇၇) 2nd time	၂၈ ဇွန် ၁၈၅၇	၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၇၇	၁၉ နှစ်၊ ၂၄၂ ရက်
၁၀		Ranodip Singh Kunwar (၁၈၂၅–၁၈၈၅)	၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၇၇	၂၂ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၅	၈ နှစ်၊ ၂၇၀ ရက်
						Prithvi Bir Bikram Shah (၁၈၈၁–၁၉၁၁)
၁၁		Bir Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၅၂–၁၉၀၁)	၂၂ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၅	၅ မတ် ၁၉၀၁	၁၅ နှစ်၊ ၁၀၃ ရက်
၁၂		Dev Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၆၂–၁၉၁၄)	၅ မတ် ၁၉၀၁	၂၇ ဇွန် ၁၉၀၁	၁၁၄ ရက်
၁၃		Chandra Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၅၆–၁၉၂၉)	၂၇ ဇွန် ၁၉၀၁	၂၆ နိုဝင်ဘာ ၁၉၂၉	၂၈ နှစ်၊ ၁၅၂ ရက်
						Tribhuvan Bir Bikram Shah (၁၉၁၁–၁၉၅၅)
၁၄		Bhim Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၆၅–၁၉၃၂)	၂၆ နိုဝင်ဘာ ၁၉၂၉	၁ စက်တင်ဘာ ၁၉၃၂	၂ နှစ်၊ ၂၈၀ ရက်
၁၅		Juddha Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၇၅–၁၉၅၂)	၁ စက်တင်ဘာ ၁၉၃၂	၂၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၄၅	၁၃ နှစ်၊ ၈၉ ရက်
၁၆		Padma Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၈၂–၁၉၆၁)	၂၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၄၅	၃၀ ဧပြီ ၁၉၄၈	၂ နှစ်၊ ၁၅၃ ရက်
၁၇		Mohan Shumsher Jung Bahadur Rana (၁၈၈၅–၁၉၆၇)	၃၀ ဧပြီ ၁၉၄၈	၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၉၅၁	၃ နှစ်၊ ၁၉၆ ရက်

လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်များ (၁၉၅၁–၁၉၆၀)

အမှတ်စဥ်	ပုံ	အမည်	တာဝန်စတင်ရက်	တာဝန်ပြီးဆုံးရက်	ဘုရင်အမည်
၁၈		Matrika Prasad Koirala	၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၉၅၁	၁၄ သြဂုတ် ၁၉၅၂	Tribhuvan of Nepal (၁၉၁၁ - ၁၉၅၅)
—		Tribhuvan of Nepal	၁၄ သြဂုတ် ၁၉၅၂	၁၅ ဇွန် ၁၉၅၃
၁၈		Matrika Prasad Koirala	၁၅ ဇွန် ၁၉၅၃	၁၁ ဧပြီ ၁၉၅၅	Mahendra Bir Bikram Shah Dev (၁၉၅၅ - ၁၉၇၂)
—		Mahendra Bir Bikram Shah Dev	၁၄ ဧပြီ ၁၉၅၅	၁၁ ဧပြီ ၁၉၅၅
၁၉		Tanka Prasad Acharya	၂၇ ဇန်နဝါရီ ၁၉၅၆	၂၆ ဇူလိုင် ၁၉၅၇
၂၀		Kunwar Indrajit Singh	၂၆ ဇူလိုင် ၁၉၅၇	၁၅ မေ ၁၉၅၈
၂၁		Subarna Shamsher Rana	၁၅ မေ ၁၉၅၈	၂၇ မေ ၁၉၅၉
၂၂		Bishweshwar Prasad Koirala	၂၇ မေ ၁၉၅၉	၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၀

၁၉၆၀ - ၁၉၉၀ ကာလ ဝန်ကြီးချုပ်များ

စဥ်	ပုံ	အမည်	ရာထူးသက်တမ်း			ဘုရင်
			စတင်ရက်	ပြီးဆုံးရက်	ရက်ပေါင်း
—		Direct rule by King Mahendra Bir Bikram Shah	၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၀	၂ ဧပြီ ၁၉၆၃	၂ နှစ်၊ ၁၀၈ ရက်	Mahendra Bir Bikram Shah (၁၉၅၅–၁၈၇၂)
23		Tulsi Giri	၂ ဧပြီ ၁၉၆၃	၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၃	၂၆၅ ရက်
24		Surya Bahadur Thapa	၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၃	၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၄	၆၅ ရက်
(23)		Tulsi Giri	၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၄	၂၆ ဇန်နဝါရီ ၁၉၆၅	၃၃၅ ရက်
(24)		Surya Bahadur Thapa	၂၆ ဇန်နဝါရီ ၁၉၆၅	၇ ဧပြီ ၁၉၆၉	၄ နှစ်၊ ၇၁ ရက်
25		Kirti Nidhi Bista	၇ ဧပြီ ၁၉၆၉	၁၃ ဧပြီ ၁၉၇၀	၁ နှစ်၊ ၆ ရက်
–		Gehendra Bahadur Rajbhandari Acting Prime Minister	၁၃ ဧပြီ ၁၉၇၀	၁၄ ဧပြီ ၁၉၇၁	၁ နှစ်၊ ၁ ရက်
(25)		Kirti Nidhi Bista	၁၄ ဧပြီ ၁၉၇၁	၁၆ ဇူလိုင် ၁၉၇၃	၂ နှစ်၊ ၆၃ ရက်
						Birendra Bir Bikram Shah (1972–2001)
26		Nagendra Prasad Rijal	၁၆ ဇူလိုင် ၁၉၇၃	၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅	၂ နှစ်၊ ၁၆၈ ရက်
(23)		Tulsi Giri	၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅	၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၇၇	၁ နှစ်၊ ၂၈၅ ရက်
(25)		Kirti Nidhi Bista	၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၇၇	၃၀ မေ ၁၉၇၉	၁ နှစ်၊ ၂၆၀ ရက်
(24)		Surya Bahadur Thapa	၃၀ မေ ၁၉၇၉	၁၂ ဇူလိုင် ၁၉၈၃	၄ နှစ်၊ ၄၃ ရက်
27		Lokendra Bahadur Chand	၁၂ ဇူလိုင် ၁၉၈၃	၂၁ မတ် ၁၉၈၆	၂ နှစ်၊ ၂၅၂ ရက်
(26)		Nagendra Prasad Rijal	၂၁ မတ် ၁၉၈၆	၁၅ ဇွန် ၁၉၈၆	၈၆ ရက်
28		Marich Man Singh Shrestha	၁၅ ဇွန် ၁၉၈၆	၆ ဧပြီ ၁၉၉၀	၃ နှစ်၊ ၂၉၅ ရက်
(27)		Lokendra Bahadur Chand	၆ ဧပြီ ၁၉၉၀	၁၉ ဧပြီ ၁၉၉၀	၁၃ ရက်

၁၉၉၀ – ၂၀၀၈ ကာလ ဝန်ကြီးချုပ်များ

အမှတ်စဥ်	ပုံ	အမည်	တာဝန် စတင်ရက်	တာဝန် ပြီးဆုံးရက်	ဘုရင်အမည်
၂၉		Krishna Prasad Bhattarai	၁၉ ဧပြီ ၁၉၉၀	၂၆ မေ ၁၉၉၁	Birendra Bir Bikram Shah (၁၉၇၂ - ၂၀၀၁)
၃၀		ဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ	၂၆ မေ ၁၉၉၁	၃၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၄
၃၁		Man Mohan Adhikari	၃၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၄	၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၅
၃၂		Sher Bahadur Deuba	၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၅	၁၂ မတ် ၁၉၉၇
၂၇		Lokendra Bahadur Chand	၁၂ မတ် ၁၉၉၇	၇ အောက်တိုဘာ ၁၉၉၇
၂၄		Surya Bahadur Thapa	၇ အောက်တိုဘာ ၁၉၉၇	၁၅ ဧပြီ ၁၉၉၈
၃၀		ဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ	၁၅ ဧပြီ ၁၉၉၈	၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၈
၂၉		Krishna Prasad Bhattarai	၃၁ မေ ၁၉၉၉	၂၂ မတ် ၂၀၀၀
၃၀		ဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ	၂၂ မတ် ၂၀၀၀	၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၀၁	Gyanendra of Nepal (၁၉၇၂ - ၂၀၀၁)
၃၂		Sher Bahadur Deuba	၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၀၁ 26	၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂
—		Gyanendra of Nepal	၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂	၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂
၂၇		Lokendra Bahadur Chand	၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂	၅ ဇွန် ၂၀၀၃
၂၄		Surya BahadurThapa	၅ ဇွန် ၂၀၀၃	၃ ဇွန် ၂၀၀၄
၃၂		Sher Bahadur Deuba	၃ ဇွန် ၂၀၀၄	၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၅
—		Gyanendra of Nepal	၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၅	၂၅ ဧပြီ ၂၀၀၆
၃၀		ဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ	၂၅ ဧပြီ ၂၀၀၆	၁၈ ဩဂုတ် ၂၀၀၈

(၂၀၀၈ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းနှင့် – လက်ရှိ)

အမှတ် စဥ်	ပုံ	အမည်	တာဝန် စတင်	တာဝန် ပြီးဆုံး	သမ္မတ
၃၃		Pushpa Kamal Dahal	၁၈ ဩဂုတ် ၂၀၀၈	၂၅ မေ ၂၀၀၉	ရာမ ဝရဏ ယာဒဝ (၂၀၀၈ - ၂၀၁၅)
၃၄		Madhav Kumar Nepal	၂၅ မေ ၂၀၀၉	၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁
၃၅		Jhala Nath Khanal	၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁	၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၁
၃၆		Baburam Bhattarai	၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၁	၁၄ မတ် ၂၀၁၃
—		Khil Raj Regmi	၁၄ မတ် ၂၀၁၃	၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၄
၃၇		Sushil Koirala	၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၄	၁၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၅
၃၈		ကေပီ ရှာမာအိုလီ	၁၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၅	၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၆	ဝိဒျာဒေဝီ ဘဏ္ဍာရီ (၂၀၁၅ - ၂၀၂၃)
၃၃		Pushpa Kamal Dahal	၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၆	၇ ဇွန် ၂၀၁၇
၃၂		Sher Bahadur Deuba	၇ ဇွန် ၂၀၁၇	၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၈
၃၈		ကေပီ ရှာမာအိုလီ	၁၄ မေ ၂၀၂၁	၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၁
၃၂		Sher Bahadur Deuba	၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၁	၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂
၃၃		Pushpa Kamal Dahal	၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂	၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၄	ရာမစန္ဒြ ပေါ်ဍေလ (၂၀၂၃ - လက်ရှိ)
၃၈		ကေပီ ရှာမာအိုလီ	၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၄	၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅
—		ဆူရှီလာ ကာ့ရ်ကီ (ယာယီဝန်ကြီးချုပ်)	၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅	အခုချိန်အထိ