<span class="mw-page-title-main">Barnsteen</span>

Barnsteen

<p><b>Barnsteen</b> is een <a href="/nl/Fossiel" title="Fossiel" class="wl">fossiele</a> <a href="/nl/Hars" title="Hars" class="wl">hars</a> die afkomstig is van naaldbomen. Deze bomen werden veelal aangeduid met de wetenschappelijke soortnaam <i>Pinus succinifera</i>. De hars is miljoenen jaren geleden uit de bomen gedropen en daarna versteend. Barnsteen stamt uit het <a href="/nl/Mesozoïcum" title="Mesozoïcum" class="wl">Mesozoïcum</a> tot aan het <a href="/nl/Kwartair" title="Kwartair" class="wl">Kwartair</a>. Barnsteen is meestal warmgeel tot donkerrood van kleur, maar er bestaan ook meer groen-, blauw- of zelfs zwartgekleurde soorten. Doorzichtige barnsteen wordt algemeen het mooist gevonden en is het kostbaarst.</p>

<div class='mobile-collapse'><header class="mobile-collapse-header mobile-collapse-btn"><b>Quick facts: Barnsteen, Mineraal, Chemische formule, Kleur...</b> <span class='arrow'>▼</span></header> <table class="infobox mobile-collapse-element" cellpadding="1" cellspacing="1"> 
<tbody><tr><th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C3BBFF;  text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Barnsteen</th></tr>
<tr>








<td style="text-align:center; padding:3px 0 3px 0;" colspan="3"><span><a href="/nl/Bestand:Amber_Bernstein_many_stones.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Amber_Bernstein_many_stones.jpg"><img loading="lazy"alt="Barnsteen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Amber_Bernstein_many_stones.jpg/266px-Amber_Bernstein_many_stones.jpg" decoding="async" data-file-width="1202" data-file-height="800" data-file-type="bitmap" height="177" width="266" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Amber_Bernstein_many_stones.jpg/399px-Amber_Bernstein_many_stones.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Amber_Bernstein_many_stones.jpg/532px-Amber_Bernstein_many_stones.jpg 2x"></a></span></td></tr>
<tr>













<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C3BBFF;  text-align:center;" colspan="3"><a href="/nl/Mineraal_(geologie)" title="Mineraal (geologie)" class="wl">Mineraal</a></th></tr>
<tr>


<th><a href="/nl/Molecuulformule" title="Molecuulformule" class="wl">Chemische formule</a></th>
<td colspan="2">C<sub>10</sub>H<sub>16</sub>O</td></tr>
<tr>

<th><a href="/nl/Kleur" title="Kleur" class="wl">Kleur</a></th>
<td colspan="2">honinggeel, oranje, geelwit, hyacintrood. Zelden is barnsteen blauw, groenachtig en zwart</td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Streepkleur" title="Streepkleur" class="wl">Streepkleur</a></th>
<td colspan="2">wit</td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Hardheidsschaal_van_Mohs" title="Hardheidsschaal van Mohs" class="wl">Hardheid</a></th>
<td colspan="2">2,0-2,5<span class="mw-ref reference" id="cite_ref-Poinar_1-0"><a href="#cite_note-Poinar-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;"><span class="mw-reflink-text">[1]</span></a></span></td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Massadichtheid" title="Massadichtheid" class="wl">Gemiddelde dichtheid</a></th>
<td colspan="2">1,06-1,10<span class="mw-ref reference" id="cite_ref-Poinar_1-1"><a href="#cite_note-Poinar-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;"><span class="mw-reflink-text">[1]</span></a></span></td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Glans" title="Glans" class="wl">Glans</a></th>
<td colspan="2">vetglans, mat</td></tr>
<tr>

<th><a href="/nl/Breuk_(mineraal)" title="Breuk (mineraal)" class="wl">Breuk</a></th>
<td colspan="2">schelpvormig</td></tr>
<tr>




















<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C3BBFF; " colspan="3"><a href="/nl/Kristaloptiek" title="Kristaloptiek" class="wl">Kristaloptiek</a></th></tr>
<tr>






<th><a href="/nl/Brekingsindex" title="Brekingsindex" class="wl">Brekingsindices</a></th>
<td colspan="2">1,537-1,545<span class="mw-ref reference" id="cite_ref-Poinar_1-2"><a href="#cite_note-Poinar-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;"><span class="mw-reflink-text">[1]</span></a></span></td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Dubbele_breking" title="Dubbele breking" class="wl">Dubbele breking</a></th>
<td colspan="2">geen</td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Dispersie_(natuurkunde)" title="Dispersie (natuurkunde)" class="wl">Dispersie</a></th>
<td colspan="2">geen</td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Fluorescentie" title="Fluorescentie" class="wl">Fluorescentie</a></th>
<td colspan="2">blauwachtig wit, geelgroen, birmiet</td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Luminescentie" title="Luminescentie" class="wl">Luminescentie</a></th>
<td colspan="2">blauwachtig, geel</td></tr>
<tr>







<th><a href="/nl/Pleochroïsme" title="Pleochroïsme" class="wl">Pleochroïsme</a></th>
<td colspan="2">geen</td></tr>
<tr>












<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C3BBFF; " colspan="3">Overige eigenschappen</th></tr>
<tr>



<th>Veredeling</th>
<td colspan="2">verhitten in olie, persen na verwarming</td></tr>
<tr>















<th>Bijzondere kenmerken</th>
<td colspan="2">wordt door wrijving elektrisch geladen</td></tr>
<tr>




















































































































































<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C3BBFF; " colspan="3"><a href="/nl/Lijst_van_mineralen" title="Lijst van mineralen" class="wl">Lijst van mineralen</a></th></tr>
<tr>
<td class="infobox-kop center notheme" style="background-color:#C3BBFF; " colspan="3">
<table cellspacing="0" cellpadding="0">
<tbody><tr><td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b><span>&nbsp;</span> <span class="noviewer"><a href="/nl/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description image wl" title="Portaalicoon"><img loading="lazy"alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" data-file-width="36" data-file-height="32" data-file-type="drawing" height="20" width="22" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x"></a></span> <span>&nbsp;</span></td>
<td class="ta-left"><b><a href="/nl/Portaal:Aardwetenschappen" title="Portaal:Aardwetenschappen" class="wl">Aardwetenschappen</a>  </b></td></tr>
</tbody></table></td></tr>


</tbody></table> <footer class='mobile-collapse-footer mobile-collapse-btn'><b>Close</b> <span class='arrow'>▲</span></footer></div>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Amber_hg.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Amber_hg.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Amber_hg.jpg/260px-Amber_hg.jpg" decoding="async" data-file-width="1812" data-file-height="1514" data-file-type="bitmap" height="217" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Amber_hg.jpg/390px-Amber_hg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Amber_hg.jpg/520px-Amber_hg.jpg 2x" alt="Amber_hg.jpg"></a><figcaption>Barnsteen</figcaption></figure>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Baltic_amber_inclusions_-_Ant_(Hymenoptera,_Formicidae)9.JPG" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Baltic_amber_inclusions_-_Ant_(Hymenoptera,_Formicidae)9.JPG"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG/260px-Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG" decoding="async" data-file-width="3072" data-file-height="2304" data-file-type="bitmap" height="195" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG/390px-Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG/520px-Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG 2x" alt="Baltic_amber_inclusions_-_Ant_%28Hymenoptera%2C_Formicidae%299.JPG"></a><figcaption>Barnsteen met ingesloten insecten</figcaption></figure>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_(Pterygota,_Neoptera,_Dictyoptera,_Blattodea).JPG" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_(Pterygota,_Neoptera,_Dictyoptera,_Blattodea).JPG"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG/260px-Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG" decoding="async" data-file-width="3072" data-file-height="2304" data-file-type="bitmap" height="195" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG/390px-Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG/520px-Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG 2x" alt="Baltic_amber_inclusions_-_Cockroach_%28Pterygota%2C_Neoptera%2C_Dictyoptera%2C_Blattodea%29.JPG"></a><figcaption>Barnsteen met ingesloten kakkerlak (40-50 miljoen jaar oud)</figcaption></figure>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Amber.pendants.800pix.050203.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Amber.pendants.800pix.050203.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Amber.pendants.800pix.050203.jpg/260px-Amber.pendants.800pix.050203.jpg" decoding="async" data-file-width="800" data-file-height="599" data-file-type="bitmap" height="195" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Amber.pendants.800pix.050203.jpg/390px-Amber.pendants.800pix.050203.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Amber.pendants.800pix.050203.jpg/520px-Amber.pendants.800pix.050203.jpg 2x" alt="Amber.pendants.800pix.050203.jpg"></a><figcaption>Sieraden van barnsteen</figcaption></figure>
<p><a href="/nl/Mineralogie" title="Mineralogie" class="wl">Mineralogisch</a> bezien heeft barnsteen een <a href="/nl/Amorf" title="Amorf" class="mw-redirect wl">amorfe</a> structuur. Het is vrij zacht, de <a href="/nl/Hardheid_(materiaalkunde)" title="Hardheid (materiaalkunde)" class="wl">hardheid</a> bedraagt 2-2,5 (<a href="/nl/Hardheidsschaal_van_Mohs" title="Hardheidsschaal van Mohs" class="wl">schaal van Mohs</a>).</p>



Barnsteen is een fossiele hars die afkomstig is van naaldbomen. Deze bomen werden veelal aangeduid met de wetenschappelijke soortnaam Pinus succinifera. De hars is miljoenen jaren geleden uit de bomen gedropen en daarna versteend. Barnsteen stamt uit het Mesozoïcum tot aan het Kwartair. Barnsteen is meestal warmgeel tot donkerrood van kleur, maar er bestaan ook meer groen-, blauw- of zelfs zwartgekleurde soorten. Doorzichtige barnsteen wordt algemeen het mooist gevonden en is het kostbaarst. Mineralogisch bezien heeft barnsteen een amorfe structuur. Het is vrij zacht, de hardheid bedraagt 2-2,5 . 