Emile Mahieu

Emile Mahieu^[1] (24 oktober 1861 – 22 maart 1955) was een Belgisch decoratie- en kunstschilder uit Eernegem.

Biografie

Mahieu volgde de wintercursus Sieraden (decoratieve schilderkunst/ornamenten) aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen (KASKA) tijdens de academiejaren 1880 tot 1883. Hij verbleef toen te Borgerhout in de Avenue des Français/Franschelei nr. 25.^[2]

Archiefstuk van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen (1880–1883) waarop Émile Mahieu als student vermeld staat.

In 1883 werd hij in de discipline Dessin d’après plâtre (Petits Modèles, Gouvernement) bekroond met de zilveren medaille (médaille d’argent)^[3].

Zijn leraar was Lucas Victor Schaefels.^[4]

Mahieu's oeuvre omvat tientallen schilderijen, waaronder landschappen, stillevens, religieuze taferelen en portretten. Deze werken dateren uit de periode 1884 tot de eerste helft van de twintigste eeuw. Een vermeldenswaardig voorbeeld van een portret is de Madonnina van Mahieu, gesigneerd in 1889. Theresia van Lisieux was een voorname inspiratiebron voor zijn religieuze kunst, omdat zij verschillende keren terugkomt in zijn werk. Vaak wordt zij afgebeeld met kruisbeeld en rozen in haar hand. Het grootste aandeel van zijn werk bestaat uit composities met fruit en bloemen, waarbij de invloed van zijn leraar Lucas Victor Schaefels onmiskenbaar is, zeker in zijn vroege, academische fase. Zijn latere werk evolueert naar een warmer realisme, met nadruk op huiselijke rust en natuurlijke overvloed.

Archiefstuk uit het Rapport annuel 1882–1883 van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen, waarop Émile Mahieu vermeld staat als laureaat in Dessin d’après plâtre (Petits Modèles, Gouvernement), bekroond met de zilveren medaille (Médaille d’argent). Het document wordt bewaard in het archief van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA).

Invloeden en stijlontwikkeling

Mahieu’s stijl is geworteld in de Vlaamse academische traditie van de late 19de eeuw. Onder invloed van Schaefels legde hij de nadruk op lichtwerking, textuur en compositiebalans. Zijn vroege werk toont de strakke discipline van de Antwerpse academie, met zorgvuldig opgebouwde stillevens en subtiel gebruik van chiaroscuro. In de loop van zijn carrière ontwikkelde hij een meer persoonlijke, lyrische beeldtaal, verwant aan het lyrisch realisme van kunstenaars als Emile Claus en Valerius De Saedeleer. Zijn schilderijen combineren de barokke rijkdom van Jan Davidsz. de Heem en Willem Kalf met een ingetogen, bijna meditatieve toon. De zachte penseelvoering, het warme kleurenpalet en de intieme lichtval maken zijn werk herkenbaar als onderdeel van de Vlaamse realistische traditie met een spirituele ondertoon.

Atelier en decoratief werk

Mahieu’s schildersatelier bevond zich aan de achterzijde van het herenhuis Huize Anna Mahieu, dat hij zelf decoreerde met pittoreske taferelen. Daarnaast voerde hij ook interieurdecoraties uit, waaronder de plafondschildering in de muziekkamer van de notariswoning Boedts in Eernegem.^[5]

Erfgoed en betekenis

Mahieu’s artistieke nalatenschap weerspiegelt een leven gewijd aan vakmanschap en observatie, waarin zowel de schoonheid van het alledaagse als de stilte van het religieuze centraal staan. Zijn werk vormt een brug tussen het 19e-eeuwse academisme en het 20e-eeuwse regionaal realisme. Hoewel zijn naam niet behoort tot de bekendste Belgische schilders, geldt hij als een representant van de lokale Vlaamse schildertraditie, waarin licht, symboliek en menselijke nabijheid een hoofdrol spelen.

• 
  Stilleven met gitaar en bladmuziek, een zorgvuldig gecomponeerd vanitasstilleven met een gitaar, open muziekpartituur, bloemen en voorwerpen die verwijzen naar kunst, muziek en de vergankelijkheid van klank en schoonheid. Olieverf op doek, 100cm x 120cm
• 
  Straatzicht met Herberg “De Dry Linden” – Olieverfschilderij van E. Mahieu (1951). Een dorpsgezicht dat het centrum van Eernegem weergeeft; het straatbeeld vertoont nog steeds sterke gelijkenissen met de huidige situatie.
• 
  Heilige met rozenkrans en engelen, een religieuze voorstelling van een karmelietes (wellicht Theresia van Lisieux) omringd door engelen, waarin licht, symboliek en devotie centraal staan. Olieverf op doek, 72cm x 45.8cm.
• 
  Stilleven met vruchten en azalea, een uitgebalanceerde compositie met een schaal fruit en een bloeiende azalea in pot, waarin kleur, textuur en licht de klassieke traditie van het Vlaamse stilleven oproepen. Olieverf op doek.
• 
  Stilleven met pruimen en wijnfles, een rijk gedetailleerde compositie met een mand pruimen, peren en bessen, naast een wijnfles en glas, geschilderd in de klassieke Vlaamse stilleventraditie. 1930, olieverf op doek, 56.5cm x 75cm
• 
  Stilleven met wild en groenten, Het werk toont een realistische compositie van jachtwild, fruit en groenten op een tafel, in de traditie van de Vlaamse barokstillevens. Door het gebruik van warm licht, rijke aardetinten en subtiele textuurcontrasten creëert Mahieu een sfeer van overvloed en stilte. Het schilderij past binnen zijn reeks van vanitas-geïnspireerde stillevens, waarin vergankelijkheid, ambacht en schoonheid centraal staan. 1889, olieverf op doek, 85cm x 60cm