Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief
Rwanda
land in Oost-Afrika Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Remove ads
Rwanda,[a] officieel de Republiek Rwanda,[b] is een binnenstaat in de Grote Slenk in Oost-Afrika, waar het Grote Merengebied en Zuidoost-Afrika samenkomen. Het ligt enkele graden ten zuiden van de evenaar, en grenst aan Congo-Kinshasa in het westen, Oeganda in het noorden, Tanzania in het oosten, en Burundi in het zuiden. Rwanda's geografie wordt gedomineerd door bergen in het westen en savanne in het zuidoosten, met talrijke meren verspreid over het land. Het klimaat varieert van gematigd tot subtropisch en kent jaarlijks twee regenseizoenen en twee droge seizoenen. Rwanda is het dichtstbevolkte land van het Afrikaanse vasteland en, onder landen groter dan 10.000 km², het vijfde dichtstbevolkte land ter wereld. De hoofdstad en grootste stad is Kigali.
Sinds 1994 wordt Rwanda als een de facto eenpartijstaat bestuurd door het RPF, met Paul Kagame als president sinds 2000. Het land kent sinds prekoloniale tijden een centraal geleide autoritaire regering. Hoewel Rwanda in vergelijking met buurlanden weinig corruptie kent, scoort het laag op internationale ranglijsten voor transparantie van de overheid, burgerlijke vrijheden en levenskwaliteit. De bevolking is overwegend jong en agrarisch, en behoort tot één etnische en taalkundige groep: de Banyarwanda, die bestaat uit drie subgroepen: de Hutu, Tutsi en Twa. De Twa, een pygmeeënvolk, worden beschouwd als de oudste bewoners van Rwanda. Het christendom is de grootste religie, en de belangrijkste en nationale taal is Kinyarwanda, met Engels, Frans en Swahili als officiële aanvullende talen.
De Rwandese economie is grotendeels gebaseerd op zelfvoorzieningslandbouw. Koffie en thee vormen de belangrijkste exportgewassen. Toerisme is een snelgroeiende sector en inmiddels de grootste bron van buitenlandse inkomsten. Volgens de meest recente meting (2019/20) leeft 48,8% van de bevolking in multidimensionale armoede, terwijl nog eens 22,7% kwetsbaar is voor armoede. Rwanda is lid van de Afrikaanse Unie, de Verenigde Naties, het Gemenebest van Naties (een van de weinige lidstaten zonder historische banden met het Britse Rijk), COMESA, de Francophonie, en de Oost-Afrikaanse Gemeenschap.
Remove ads
Geschiedenis
Samenvatten
Perspectief
Zie Geschiedenis van Rwanda voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het gebied werd in de steen- en ijzertijd bewoond door jager-verzamelaars, later gevolgd door Bantoevolkeren. De bevolking organiseerde zich eerst in clans en later in koninkrijken. In de 15e eeuw slaagde een koninkrijk onder koning Gihanga erin om naburige gebieden in te lijven, waardoor het koninkrijk Rwanda ontstond. Dit koninkrijk werd vanaf het midden van de 18e eeuw dominant, waarbij de Tutsi-koningen via militaire veroveringen en centralisatie van de macht eenheid brachten. In 1897 werd Rwanda door Duitsland gekoloniseerd als onderdeel van Duits-Oost-Afrika. In 1916, tijdens de Eerste Wereldoorlog, nam België het bestuur over. Beide Europese machten regeerden via de Rwandese koning en bevorderden een pro-Tutsi-beleid. In 1959 kwamen de Hutu’s in opstand, wat leidde tot massamoorden op de Tutsi-bevolking en uiteindelijk tot de oprichting van een onafhankelijke, door Hutu’s gedomineerde republiek in 1962, onder leiding van president Grégoire Kayibanda. Een militaire staatsgreep in 1973 bracht Juvénal Habyarimana aan de macht, die het pro-Hutu-beleid voortzette. In 1990 begon het Tutsi-geleide Rwandees Patriottisch Front (RPF) een burgeroorlog. Na de moord op Habyarimana in april 1994 escaleerden de spanningen in de Rwandese genocide, die honderd dagen duurde. Het RPF maakte in juli 1994 met een militaire overwinning een einde aan de genocide.
Remove ads
Geografie
Samenvatten
Perspectief
Rwanda is een klein land in Oost-Afrika met een oppervlakte van 26.338 km². Het land heeft geen kustlijn. Het ligt een paar graden ten zuiden van de evenaar. Het heuvelachtige landschap van Rwanda is bedekt met grasland en kleine boerderijen. In het noordwesten bevindt zich een vulkanisch gebied, vanwaar zich een bergrug in zuidoostelijke richting uitstrekt. Hier bevindt zich ook Mount Karisimbi, die met zijn 4507 meter de hoogste berg van het land is. De waterscheiding van het stroomgebied van de Nijl en de Kongo loopt in het westen, op een hoogte van ca. 2743 meter.
Op de westelijke flanken van deze bergkam daalt het land richting het Kivumeer en de vallei van de Rusizi-rivier. Dit gebied maakt deel uit van de Afrikaanse Grote Slenk. De oostelijke hellingen zijn gelijkmatiger met een vriendelijk uitgestrekt heuvellandschap dat gelijkmatig daalt richting de vlakten, moerassen en meren in de oostelijke grensstreek. Dit landschap heeft Rwanda de bijnaam 'Land van Duizend Heuvels' (mille collines) bezorgd.
De meest afgelegen waterloop van de Nijl – en hiermee dus feitelijk de oorsprong van de Nijl – ontstaat in Nyungwe Forest. Het water stroomt via de rivieren Mwogo, Nyabarongo en Kagera voordat het in Tanzania in het Victoriameer stroomt.
Remove ads
Bevolking
Samenvatten
Perspectief
Rwanda telde in 2022 13.246.394 inwoners met een bevolkingsdichtheid van 503 inwoners/km². Dit maakt het een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en het dichtstbevolkte land van Afrika.[4]
In 2012 woonden er naar schatting 10.515.973 mensen in het land. De jaarlijkse bevolkingsgroei tussen 2012 en 2022 bedroeg 2,3 procent.[5]
De gemiddelde levensverwachting is 69,6 jaar.[5]
Kigali is de grootste stad van het land, met ongeveer 1,5 miljoen inwoners. Als nabijgelegen steden en dorpen als Nyamata, Ruyenzi en Muyumbu worden meegeteld, komt de bevolking uit op ongeveer 2 miljoen inwoners.
Andere grote steden zijn Rubavu, Musanze, Rusizi, Muhanga, Huye en Rwamagana.[5]
Etnische groepen
De etnische bevolking bestaat volgens de meeste schattingen voor 85% uit Hutu's, 14% Tutsi's en 1% Twa (pygmeeën, de oudste bewoners). Vaak worden Hutu's geclassificeerd als "Bantoes" en de Tutsi's als Nilo-Saharaans, maar dat is een onjuiste benaming aangezien deze woorden refereren aan taalfamilies en Hutu's, Tutsi's en de Twa dezelfde taal spreken. Bovendien was de scheiding tussen Hutu en Tutsi niet erg scherp: er kwamen veel gemengde huwelijken voor en voor de koloniale tijd werd ook om opportunistische redenen weleens van bevolkingsgroep 'gewisseld'. Ook de generalisaties over het uiterlijk ('Hutu's zijn kort, stevig en donker, Tutsi's langer, slanker en lichter') gaan lang niet altijd op en er zijn dan ook tijdens de Rwandese Genocide Hutu's voor Tutsi's aangezien en vermoord. Beide groepen zijn beiden genetisch grotendeels van Bantoe-afkomst met voor de Tutsi enige Nilo-Saharaanse elementen.[6] Dit is echter onvoldoende om de Hutu's en de Tutsi's scherp te verdelen en te classificeren als Bantoe en (bv) Hamitisch. Over de herkomst van zowel de Hutu als de Tutsi zijn verschillende theorieën in omloop maar geen enkele van die theorieën is geheel sluitend. Wel is het zeer waarschijnlijk dat de Twa de eerste bewoners waren.[bron?]
Religie
In de negentiende en twintigste eeuw hebben missionarissen van de Witte Paters een groot deel van de bevolking gekerstend. In 1943 bekeerde koning (mwami) Mutara III van Rwanda zich tot het katholicisme. Aanvankelijk steunde de Kerk het idee dat de Tutsi's superieur waren ten opzichte van de Hutu's en de Twa, maar vanaf het begin van de jaren vijftig kwam men hier radicaal op terug en speelde de Kerk een belangrijke rol bij de emancipatie van de Hutu's.[bron?]
In de jaren vijftig stond Rwanda als het meest christelijke land van Afrika bekend.
In 2001 was 93,7% van de bevolking Christelijk (namelijk 56,5% katholiek (aartsbisdom Kigali en 8 bisdommen), 26% protestants en 11,1% adventist), 4,6% moslim en 1,7% had een andere religie of geen religie.[7]
Armoede
Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in Rwanda 60,3% van de bevolking onder de armoedegrens tussen 2000-2007.[8]
Remove ads
Politiek en bestuur
Samenvatten
Perspectief
Staatsinrichting
Rwanda heeft een nieuwe grondwet sinds 2003 die het land voorziet van een presidentieel meerpartijenstelsel en democratische verkiezingen. De nieuwe grondwet verdeelt de macht tussen lokale en nationale politiek. Op nationaal niveau is er een tweede kamer en een senaat. Het lagerhuis, de Kamer van Afgevaardigden (Chambres des députés) van Rwanda telt 80 zetels waarvan er 53 direct worden verkozen tijdens nationale verkiezingen. De 27 niet direct verkozen kamerleden bestaan uit 24 vrouwen verkozen door lokale comités en 3 door nationale comités. Het hogerhuis, de Senaat telt 26 leden waarvan er 4 worden aangesteld door een forum van politieke partijen 8 worden aangesteld door de president en 12 worden aangesteld door regionale comités.[9]
De grondwet stelt dat de president direct wordt verkozen voor zeven jaar. De president heeft verschillende bevoegdheden zoals wetgeving introduceren, oorlog verklaren, het leger besturen, veroordeelden (deels) vrijspreken en decreten opstellen. De grondwet kent ook een vrouwenquotum van 30% voor alle publieke lichamen. Sinds de verkiezingen van 2013 kent het lagerhuis van dit parlement het grootste aandeel vrouwen ter wereld (aanvankelijk 64%; 61% op 1 januari 2017).[10][11]
Sinds de decentralisatie van 2008 heeft de lokale politiek meer invloed. Politici op lokaal niveau mogen zich niet aansluiten bij een partij en worden direct verkozen op basis van hun regionale plannen.
Partijen en bewegingen
De belangrijkste partij is het Rwandees Patriottisch Front (FPR). Het FPR was vroeger een guerrillabeweging van Tutsi-vluchtelingen maar werd in 1994 omgevormd tot een politieke partij van gematigde Hutu's en Tutsi's.
Tot juni 1991 was de Mouvement Révolutionnaire National pour le Développement de enige toegestane partij. De MRND claimde geen partij te zijn en de hele bevolking te representeren maar was in wezen een Hutu-partij. In 1991 werd een meerpartijenstelsel ingevoerd en de naam van de MRND gewijzigd in Mouvement Républicain National pour la Démocratie et le Développement (MRNDD).
In de huidige tweede kamer zitten negen partijen waarvan er vier behoren tot de FPR coalitie. Deze vijf partijen zijn de Centrist Democratic Party, Ideal Democratic Party, Party for Progress and Concord en de Democratic Union of the Rwandan People. Samen zijn de partijen goed voor 40 zetels in de tweede kamer. De overige vijf partijen vormen een oppositie en zijn samen goed voor 13 zetels. Die partijen zijn de Social Democratic Party, Liberal Party, Democratic Green Party en de Social Party Imberakuri.[12] De Democratic Green Party (DGP) is de enige Rwandese politieke partij die zichzelf als oppositiepartij bestempelt.[13] Politieke partijen in Rwanda mogen geen religieuze ideologie hebben.
De enige vakbond tussen 1974 en 1984 was de Centrale d'Éducation et de Coopération des Travailleurs pour le Développement (CECOTRAD). Ondanks steun van de Internationale Arbeidsorganisatie en van de Rwandese regering bleef de vakbond toch zwak met een beperkt aantal leden. Vanaf 1984 steunde de enige partij MRND de enige vakbond Centrale Syndicale des Travailleurs du Rwanda (CESTRAR). Met de democratisering van het land begin 1991 besloot CESTRAR onafhankelijk te worden en met het congres van augustus 1991 werd de vakbond Centrale des Syndicats des Travailleurs du Rwanda (altijd nog CESTRAR) genoemd.
Bestuurlijke indeling
Rwanda is onderverdeeld in vijf provincies (intara) die op hun beurt weer uit 31 districten (akarere) bestaan.
De provincies zijn:
Onder het districtsniveau bestaan nog drie niveaus: sector (umurenge/secteur/sector), cel (akagari/cellule/cell) en dorp (umudigudu/village).
Remove ads
Literatuur
- (fr) Bernard Lugan, Histoire du Rwanda : de la préhistoire à nos jours, Bartillat, Parijs, 1997, 606 blz. ISBN 9782841001088 (Franstalig overzichtswerk over de geschiedenis van Rwanda van de prehistorie tot aan onze tijd)
- (fr) Louis de Lacger, Ruanda, Kabgayi, 6 juni 1961, 729 blz.
Zie ook
Externe links
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads