Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een shock is een acute levensbedreigende toestand waarbij de effectieve perfusie (doorbloeding) in de haarvaatjes van de weefsels verstoord is. De doorbloeding en de zuurstofvoorziening van het hart, de hersenen en andere organen worden verminderd wat resulteert in het afsterven van cellen. De klassiek geneeskundige definitie van het begrip luidt: shock is een syndroom dat gekarakteriseerd wordt door een vermindering van de effectieve capillaire weefselperfusie, met daardoor een verstoring van het celmetabolisme.
Normaal is er een vaste verhouding in het lichaam tussen het volume van, en de inhoud in de bloedvaten. Bij een shock raakt deze verhouding in de algemene circulatie verstoord met als gevolg dat weefsels van onvoldoende zuurstof worden voorzien (ischemie). Shock is een syndroom en kan verwijzen naar verscheidene aandoeningen. Naargelang de oorzaak verdelen we shock in hypovolemisch, cardiogeen, obstructief en distributief.
Emotionele of psychische shock zoals vaak vermeld in nieuwsberichten over verkeersongevallen heeft niets met het medische begrip shock te maken: men doelt dan op een aangeslagen gemoedstoestand die geen effect heeft op vitale lichaamsfuncties.
Het lichaam tracht het gebrek aan zuurstof te compenseren door enkele correctiemechanismen. Het hart pompt het bloed sneller rond, de ademhaling versnelt en de minder belangrijke organen zoals de huid krijgen minder bloed. Het lichaam reageert op het probleem en het slachtoffer wordt rusteloos en angstig.
Hypovolemische shock: Deze vorm van shock ontstaat door een tekort aan intravasculair volume, ofwel (bloed)volumeverlies. De oorzaken kunnen worden onderverdeeld in endogeen verlies (inwendige bloedingen) en exogeen verlies (externe bloeding, brandwonden).
Cardiogene shock: Een cardiogene shock wordt veroorzaakt door een direct verminderde hartfunctie waardoor de pompfunctie van het hart verstoord is. De oorzaken kunnen worden onderverdeeld in intrinsieke (van het hart zelf) en extrinsieke (buiten het hart).
Obstructieve shock: Bij een obstructieve shock zit er ergens in het lichaam een mechanische obstructie in circulatie, eigenlijk een soort ‘verstopping’. Hierdoor wordt de in- of uitstroom van bloed geblokkeerd waardoor het bloed zich ophoopt voor deze obstructie. Omdat het bloed voor de obstructie zit ontstaat er een tekort aan bloed op andere plaatsen in het lichaam.
Distributieve shock: Een distributieve shock wordt veroorzaakt door een probleem in de verdeling van het bloed. De bloedvaten in de perifere circulatie (voornamelijk de extremiteiten) gaan te veel openstaan (vasodilatatie) waardoor er relatief te weinig volume is om de druk te behouden. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld:
Een persoon die in shock is of dreigt te gaan heeft onmiddellijk medische hulp nodig. Als eerstehulpverlening wordt het volgende geadviseerd:
Bij een ongeval hoor je soms dat een slachtoffer in shock verkeert. Hiermee wordt bedoeld dat het slachtoffer psychologisch is aangedaan door het ongeval, bijvoorbeeld wanneer hij een ongeval heeft overleefd waarbij iemand anders om het leven is gekomen. Dit type shock mag dus niet verward worden met de medische betekenis van het woord shock en wordt in medische kringen gewoonlijk acute stressstoornis genoemd.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.