Berengeur

Berengeur is de onaangename geur die soms opgemerkt kan worden bij het verhitten of eten van varkensvlees, of producten waarin varkensvlees verwerkt is van niet-gecastreerde mannelijke varkens die de geslachtsrijpe leeftijd hebben bereikt.

Beer (mannetjesvarken)

Onderzoek wijst uit dat veel consumenten gevoelig zijn voor berengeur.^[1] Vrouwen schijnen gevoeliger voor de geur te zijn dan mannen. Ook lijken bepaalde bevolkingsgroepen er gevoeliger voor te zijn dan andere. In de meeste landen moet het vlees op grond van voedselkwaliteitsvoorschriften vrij zijn van berengeur.

Oorzaak

Berengeur komt bij 5 tot 10% van de mannelijke slachtvarkens voor en wordt veroorzaakt door de ophoping van twee stoffen in het vet van mannelijke varkens: androstenon en scatool. Androstenon (een mannelijk feromoon) wordt in de testikels geproduceerd als de biggen geslachtsrijp worden en skatol (een bijproduct van darmbacteriën, of een bacteriële metaboliet van het aminozuur tryptofaan) wordt geproduceerd in zowel beren als zeugen. De concentraties van deze stoffen zijn echter veel hoger bij niet gecastreerde beren omdat testiculaire steroïden de afbraak ervan door de lever remmen.

Deze stoffen komen van nature voor bij biggen na het geslachtsrijp worden en als ze zich na verloop van tijd ophopen, kunnen ze worden opgemerkt bij verhitting van het vlees. Om de ophoping van deze stoffen te voorkomen, worden mannelijke biggen gecastreerd.

Castratie

Al eeuwenlang worden varkens gecastreerd om berengeur te voorkomen. Mannelijke biggen worden gecastreerd als zij 2–3 weken oud zijn. In sommige landen, bijvoorbeeld Nederland, Zwitserland en Noorwegen, wordt het steeds gebruikelijker om algehele of plaatselijke verdoving toe te passen om de pijn en stress waarmee castratie gepaard gaat te verminderen.^[2] De verplichting tot verdoving verschilt per land, en ook of deze wordt uitgevoerd door varkenshouders of door dierenartsen. Castratie van beren, zowel met als zonder verdoving, heeft de afgelopen jaren veel kritiek gekregen van dierenwelzijnsorganisaties.